RAMALLAH (AA) – İsrail makamları, 25 Kasım’da, El Halil Belediyesi ve Filistin Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığı’nın, Harem-i İbrahim Camisi üzerindeki vesayetin El Halil Belediyesi’nden alınarak Şubat 2025 itibarıyla Kiryat Arba Yahudi Yerleşim Birimindeki sözde Yahudi Dini Konseyi’ne devredilmesine ilişkin karara yaptığı itirazı reddetmişti.
Harem-i İbrahim Camisi Vakfı Müdürü Mutez Ebu Suneyne, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “İşgalciler (İsrail), birkaç gün önce İbrahim Camii’nin iç avlusunu ele geçirme kararını bize bildirdi ve bu kararı caminin iç ve dış duvarlarına astı.” dedi.
Ebu Suneyne, Filistin Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığının 60 günlük yasal itiraz sürecini resmi kurumlarla koordineli şekilde takip ettiğini belirterek, caminin UNESCO Dünya Mirası Alanı olması nedeniyle UNESCO’ya da resmi itiraz sunulduğunu aktardı.
İsrail’in caminin elektrik ve su sistemlerine de el koyduğunu belirten Ebu Suneyne, “İşgal yönetimi (İsrail), dini ve tarihi yapıların değiştirilmesini yasaklayan tüm uluslararası sözleşmeleri ihlal ediyor, caminin coğrafi ve demografik yapısını değiştirerek tam kontrol sağlamayı hedefliyor.” ifadelerini kullandı.
Ebu Suneyne, camideki Filistin varlığının artırılması, insan hakları örgütleri aracılığıyla ve diplomatik temsilciler üzerinden baskı kurulması ve alanın Yahudileştirilme girişimlerine karşı durulması için uluslararası müdahale çağrısında bulundu.
Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin baskısı artıyor
El Halil Belediye Başkan Vekili Esma Şerebati, İsrail’in son kararının, “caminin ve Eski Şehir’in özelliklerini değiştirmeye yönelik projelere belediyenin itiraz etmesinin ardından belediye yetkilerini kısıtlamaya yönelik bir dizi adımın devamı” olduğunu söyledi.
Şerebati, İsrail makamlarının caminin iç avlusunun “kamu malı” sayılması için mahkemeye ek başvuruda bulunduğunu ancak belediyenin bu girişime çeşitli kanallar üzerinden yasal olarak itiraz ettiğini aktardı.
Bölgede Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin baskısının arttığını vurgulayan Şerebati, İbrahim Camisi çevresinde dükkanların yıkıldığını ve bazı evlere baskınlar düzenlendiğini belirtti.
İsrail’in hamlesinin “UNESCO Dünya Mirası Alanı’na doğrudan tehdit” olduğunu vurgulayan Şerebati, konunun uluslararası diplomatik platformlarda gündeme taşınması gerektiğini ifade etti.
Şerebati, “Suskunluk ve eylemsizlik, El Halil kentine ve Eski Şehir’e büyük zarar verecektir.” uyarısında bulundu.
Harem-i İbrahim, UNESCO’nun Filistin Mirası listesinde
Temmuz 2017’de UNESCO Dünya Miras Komitesi, İbrahim Camii’ni Filistin miras alanı olarak tescil etmişti.
Tarihsel olarak caminin teknik ve hizmet yönetimi, El Halil Anlaşması (1997 Yeniden Dağıtım Protokolü) kapsamında El Halil Belediyesi, Filistin Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığı ile El Halil Yeniden Yapılanma Komitesi tarafından yürütülüyor.
İbrahim Camii, İsrail’in tam kontrolü altındaki Eski Şehir bölgesinde bulunuyor.
Bölge, yaklaşık 400 Yahudi yerleşimciyi korumakla görevli yaklaşık bin 500 İsrail askeri tarafından kuşatılmış durumda.
Müslümanlar için en kutsal 4. cami olan Harem-i İbrahim
İşgal altındaki Doğu Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’nın çevresi olarak kabul edilen El Halil kentindeki Harem-i İbrahim Camisi, Mekke’deki Mescid-i Haram ve Medine’deki Mescid-i Nebevi ile Mescid-i Aksa’dan sonra en kutsal dördüncü cami kabul ediliyor.
Caminin altında yer alan mağarada Hazreti İbrahim ve eşinin kabirlerinin yanı sıra Hazreti İshak, Hazreti Yakup, Hazreti Yusuf ve eşlerinin mezarları bulunuyor.
İsrail’in 1967’den beri işgal altında tuttuğu Batı Şeria’nın El Halil kentinde bulunan cami, 25 Şubat 1994’te sabah namazını kılan Müslümanların üzerine ateş açan Baruch Goldstein adlı Yahudi fanatiğin eyleminden sonra kapatılmış ve yeniden açıldığında ise yarısından fazlası Yahudilere tahsis edilmiş şekilde ikiye bölünmüştü.
Tarihe “El Halil Camii (Harem-i İbrahim) Katliamı” olarak geçen saldırıda 29 Filistinli hayatını kaybetmiş, 150’den fazla kişi yaralanmıştı.
Caminin bölünmesinin ardından, Hazreti İshak ve eşinin bulunduğu kabirler Müslümanlara ayrılan kısımda kalmış, diğerleri ise Yahudilere ayrılan ve sinagoga çevrilen bölümlerde bırakılmıştı.
Filistin topraklarını gasbeden İsrailliler ve İsrailli bakanların da zaman zaman baskınına maruz kalan Harem-i İbrahim Camisi ramazan ayında cuma günleri tamamen Müslümanların ibadetine açılması gerekirken, İsrail, geçen ramazan ayında bunu yerine getirmemişti.
İsrail, Ramazan Bayramı’nda da camiyi Müslümanların ibadeti için açmayı reddetmişti.
Muhabir: Qais Omar Darwesh Omar,Esat Fırat
