İSTANBUL (AA) – Tahvil faizlerindeki yükselişler, ekonomik veriler ve kripto para piyasasındaki satış dalgası, yatırımcıların riskli varlıklardan uzaklaşmasına neden oluyor. ABD Merkez Bankasının enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, cuma günü açıklanacak çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi verisi bu dönemde daha da önemli hale geldi. Tarım dışı istihdam verisinin aralık ayı faiz kararı sonrasında açıklanacak olması ise Fed’in toplantısında sürpriz yapma ihtimalini azaltıyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in yüzde 87 ihtimalle faiz indirimine gitmesi bekleniyor. Öte yandan ABD’de açıklanan imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), sektördeki daralmanın sürdüğüne işaret etti.
Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) tarafından açıklanan imalat sanayi PMI, kasımda 48,2 değerine inerek beklentilerin altında gerçekleşti. İmalat sektörünün art arda dokuz aydır daraldığını gösteren endeks, temmuzdan bu yana en düşük seviyesini gördü.
Öte yandan Fed, ülkedeki bankacılık koşulları ile Fed’in denetim ve düzenleme faaliyetlerine yönelik “Denetim ve Düzenleme Raporu”nun aralık sayısını yayımladı. Banka, yüksek faiz oranları, sıkı kredi standartları ve düşük ticari gayrimenkul değerleri nedeniyle topluluk ve bölgesel bankaların ticari gayrimenkul portföylerinin yakından izlendiğini bildirdi.
Ticaret cephesine bakıldığında ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Güney Kore’den ithal edilen otomobillere uygulanan gümrük vergisi oranının yüzde 15’e indirileceğini bildirdi. Bu arada, ABD yönetimi, İngiltere ile ilaç fiyatlandırmasına ilişkin prensip anlaşmasına vardığını duyurdu.
ABD Ticaret Temsilciliği (USTR), Ticaret Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı konuya ilişkin ortak açıklama yaptı.
Açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump ile İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın “ekonomik refah” anlaşmasında İngiltere’de faaliyet gösteren ilaç şirketleri için genel ortamın iyileştirilmesini kabul ettiği anımsatılarak, anlaşmanın İngiltere’den ilaç şirketlerinin de ABD’ye yatırımlarını sürdürmelerini sağlayarak, ilaç geliştirme ve üretiminde ABD’nin liderliğini güçlendirdiği vurgulandı.
ABD Enerji Bakanlığı da nadir toprak elementleri için yurt içi tedarik zincirlerini geliştirmeye yönelik 134 milyon dolara kadar fon sağlanacağını açıkladı.
Dün 9 baz puan artışla yüzde 4,10 seviyesine çıkan ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi bugün yüzde 4,09’da dengelendi. Dolar endeksi yatay seyirle 99,4 seviyesinde seyrediyor. Tahvil faizlerindeki yükselişlerin negatif etkisiyle altının onsu yüzde 0,5 azalışla 4 bin 218 dolardan işlem görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,1 azalışla 63,1 dolarda seyrediyor. Dün yüzde 5 gerileyerek 85 bin 604 dolara kadar gerileyen Bitcoin, yüzde 1,4 artışla 86 bin 887 dolardan işlem görüyor.
New York borsası geriledi
New York borsasında dün satış ağırlıklı bir seyir izlendi. ABD’li çip üreticisi Nvidia’nın yarı iletken tasarım yazılımı sağlayıcısı Synopsys’e 2 milyar dolarlık yatırım yaptığını açıklaması sonrası ise Synopsys’in hisseleri yüzde 4,9 yükseldi.
Bu gelişmelerle, Dow Jones endeksi yüzde 0,89, S&P 500 endeksi yüzde 0,53 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,38 değer kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar güne karışık seyirle başladı.
-Avrupa borsaları negatif seyretti
Avrupa borsalarında dün bölgede devam eden ekonomik aktiviteye ilişkin endişeler ve jeopolitik risklerin hala devam etmesiyle negatif bir seyir izlendi. Avro Bölgesi’nde imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) kasımda 0,4 puan azalarak 49,6 puana indi.
Almanya’da da imalat sanayi PMI, yeni siparişlerdeki keskin düşüş nedeniyle kasımda 48,2 puana gerileyerek son 9 ayın en düşük seviyesini gördü. İngiltere’de ise imalat sanayi PMI kasımda 50,2 puanla son 14 ayın en yüksek seviyesine çıktı.
Öte yandan uluslararası denetim, vergi ve danışmanlık şirketi KPMG’nin yayımladığı “İngiltere Ekonomik Görünümü” analizine göre, ülkede zayıflayan iş gücü piyasasının hane halkı harcamalarını baskılaması bekleniyor.
İşsizliğin bu yıl yüzde 4,8 seviyesinden 2026’da yüzde 5,1’e çıkacağının öngörüldüğü İngiltere ekonomisinde bu yıl yüzde 1,4 olan büyümenin gelecek yıl yüzde 1’e gerileyeceği hesaplanıyor.
Bu arada İngiltere Başbakanı Keir Starmer, geçen hafta açıklanan Sonbahar Bütçesi’ndeki planlarıyla kamuoyunu yanıltmakla suçlanan İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves’i savunarak bütçeyi tamamen desteklediğini açıkladı.
Kurumsal tarafa bakıldığında Avrupalı uçak üreticisi Airbus’ın hisseleri 28 Kasım’da A320 modellerinde acil yazılım güncellemesi gerektiren bir sorunun tespit edilmesinin ardından yüzde 5,81 düştü.
Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,18, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,22, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,32 ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,04 değer kaydetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne karışık seyirle başladı.
Asya borsaları karışık seyrediyor
Asya borsalarında Fed’e ilişkin faiz indirim beklentilerinin gücünü korumasıyla alış ağırlıklı bir seyir izleniyor. ABD’nin Güney Kore’den ithal edilen otomobillere uygulanan gümrük vergisi oranının indirilmesi Güney Kore borsasını pozitif etkiledi.
Çin’de emlak sektöründe devam eden sorunlar ve zayıf iç talep kaynaklı etkilerin devam etmesi, ülke borsasında satış baskısına neden oldu. Bu arada Japonya’da 10 yıllık tahvil ihalesine güçlü talep geldi. Ülkede bu yılın son 10 yıllık tahvil ihalesine gelen talep 12 aylık ortalamanın üzerinde gerçekleşti.
BoJ’un politika faizini artıracağına dair öngörüler tahvil faizlerinde yükselişe yol açmasının ardından ihaleler yatırımcılar için daha fazla önem kazandı. Bankanın bu ay yüzde 80 ihtimalle faiz artırımına gideceği öngörülüyor.
Bu gelişmelerle, kapanışa doğru Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,8, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,2 değer kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,6 değer kaybetti.
Borsa günü yükselişle tamamladı
Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2 değer kazanarak 11.116,45 puandan tamamladı.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı aralık vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,08 arttı. Dolar/TL dün günü yüzde 0,2 azalışla 42,4335’ten tamamlarken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 42,4610’dan işlem görüyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), zorunlu karşılık düzenlemesinde sadeleşme kapsamında bazı değişiklikler yaptı. Buna göre, döviz tevdiat hesabı ile altın mevduat hesapları arasındaki zorunlu karşılık oran farklılıkları giderildi. Uzun vadeli yabancı para mevduat dışı yükümlülüklerin zorunlu karşılık oranları düşürüldü. Ayrıca 2022 yılında zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler kapsamına alınan finansman şirketlerinin yurt içi bankalara olan yükümlülükleri, tekrar kapsam dışına çıkarıldı.
Aynı tebliğ değişikliği kapsamında kredi büyümesi sınırlaması uygulamasının süresi 1 yıl daha uzatıldı.
Analistler, bugün yurt içinde veri gündeminin sakin olacağını yurt dışında ise İngiltere’de konut fiyat endeksinin, Avro Bölgesi’nde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve işsizlik oranının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.250 ve 11.300 puanın direnç, 11.000 ve 10.900 puanın ise destek konumunda olduğunu ifade etti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 İngiltere, kasım ayı konut fiyat endeksi
13.00 Avro Bölgesi, kasım ayı Tüketici Fiyat Endeksi
13.00 Avro Bölgesi, ekim ayı işsizlik oranı
Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu
