Samsun’da akademisyenler ve öğrenciler, mantarlar üzerinde yaptığı geniş çaplı bilimsel çalışma ile saha çimlerini basmaya, ezilmeye, sıcağa, soğuğa, kuraklığa, hastalık ve zararlılara karşı daha dayanıklı hale getirmeyi hedefliyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, çimler üzerinde geniş çaplı bir araştırma yürütüyor. Ziraat Fakültesi Mikrobiyoloji Laboratuvarında hummalı bir çalışma yürüten Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Berna Tunalı ve öğrencileri, mantarları mercek altına aldı. Doğada bulunan ‘festuca’ bitkisinden alınan mantarları laboratuvar ortamında geliştirerek daha dayanaklı bitkiler elde etmeyi amaçladıklarını belirten Prof. Dr. Berna Tunalı, ayrıca hayvan beslenmesinde festuca türlerinin önemli bir yeri olduğunu vurguladı.
“Basmaya, ezilmeye karşı daha dayanıklı bitkiler elde edebiliriz”
Çalışmalar hakkında bilgi veren Prof. Dr. Berna Tunalı, “Mikoloji Laboratuvarında fungal bitki hastalıkları üzerine çalışıyoruz. Bitkileri hastalandıran virüs, bakteri ve farklı isimlerle bilinen diğer bazı mikroorganizmalar bulunmaktadır. Ancak üreticilerin mantar olarak bildiği funguslar doğada en yaygın olarak bulunan bitki hastalık etmenleridir. Mantar deyince aslında şapkalı mantarlar da akla geliyor. Onlar da funguslar içerisinde olup makrofungus olarak ta isimlendirilmektedir. Her ne kadar hastalık yapan pek çok fungus olsa da diğer bazı fungusların çeşitli alanlarda faydalı olabildiğini de biliyoruz. Örneğin, bitki hastalıklarının biyolojik mücadelede kullanılan funguslar vardır. Ayrıca böceklerin ve yabancı otların biyolojik mücadelesinde de funguslardan yararlanılabilmektedir” dedi.
“Ülkemizde ilk kez çalışılan bir konu”
Tunalı, şöyle devam etti:
“Bizim şu anda çalıştığımız bir proje var. Proje ülkemizde geniş anlamda ilk kez çalışılan bir konuyu içermektedir. Bazı çim bitkilerinde endofitik dediğimiz funguslar yani mantarlar var. Bu funguslar bitkiye bir takım olumlu özellikler kazandırıyor. Bitkinin daha dayanıklı olmasını sağlıyor. Daha iyi gelişmesini sağlıyor. Sıcağa, soğuğa, kuraklığa, basılmaya, bir takım hastalık ve zararlı etmenlere karşı direnç oluşturuyor. Bu fungusların festuca bitkilerinin içerisinde olması onları yukarıda saydığımız yönleriyle dayanıklı bitkiler haline getiriyor. Araştırmamızda pastorel alanlardan festuca bitkilerini toplamaya çalıştık. Bitkilerden fungusları izole ettik. Onların en iyi geliştiği koşulları belirledik. Çalışmalarımız bu yılın sonuna kadar devam edecektir.”
“Yurt dışında 2-3 kat fazla fiyata satılan bu çimleri biz de üretmeye çalışacağız”
Futbol sahalarında, golf sahalarında, diğer spor sahalarında da bu dayanaklı festucaları geliştirip kullanılmasını sağlamayı hedeflediklerini söyleyen Prof. Dr. Tunalı, “Zira bu çim bitkilerini ekerek basmaya, ezilmeye ve diğer olumsuz koşullara karşı daha dayanıklı bitkiler geliştirebiliriz. Ayrıca kuraklığa dayanıklılık da sağladığından çim ekili park ve bahçelerde su tüketimini de azaltacak olması çok önemli bir katkı olacaktır. Bazı ülkelerde, örneğin ABD, Yeni Zelanda, Avustralya gibi endofitli çim adı altında 2-3 kat fazla fiyatla satılan bu çimleri biz de üretmeye çalışacağız. Çayır ve mera alanlarında da ülkemizde festuca türleri ekilip hayvan beslenmesinde kullanılmaktadır. Ancak bazı bitkilerin içlerinde bulunan ergot alkaloitleri hayvanlara toksik olmakta ve hayvanlarda bazı sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu toksik maddeleri ya hiç üretmeyen ya da zararlı olmayacak çok küçük miktarda üreten ve endofit içeren festuca bitkilerini yetiştirmeyi hedefliyoruz. Bizim projemiz bitince bu çim bitkilerini çoğaltarak hem tarımda hem de bahsettiğimiz diğer alanlarda daha sağlıklı ve daha dayanıklı çim bitkileri ekimi yapılmasına katkı sunmak istiyoruz” diye konuştu.
