ANKARA (AA) – Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümünde, dünya genelinde ilk kez gerçekleştirilen robotik beyin cerrahi ameliyatı, özel dizayn edilmiş İbni Sina Hastanesi ameliyathanesinde, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Çağlar başkanlığında, İbn-i Sina Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ümit Eroğlu tarafından yapıldı.
Ümit Eroğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ankara Üniversitesi beyin cerrahi ekibi olarak ağız içinden beyne girilen robotik cerrahi ameliyatlarını 5 yıl önce başlattıklarını ve bu konuda belirli bir hasta seviyesine ulaştıklarını hatırlattı.
Bu süreçte, robotik cerrahinin dünya genelinde özellikle omurga ameliyatlarında kullanılmaya başlandığını aktaran Eroğlu, “Yeni gelişen teknolojilerle robotik cerrahideki sınırlılıkları da aşılmaya başladı ve yeni robot uçlarıyla artık daha iyi cerrahiler yapabilir hale geldik. Kliniğimizde beyin ameliyatlarında robotik cerrahiyi kullanmaya başladık. Beyin açılışını rutin yöntemle yaptıktan sonra ameliyatın devamında Da Vinci robotunu kullandık. Böylece dünyada bu yöntemin kullanıldığı ilk beyin ameliyatını başarıyla hayata geçirmiş olduk.” bilgisini verdi.
Da Vinci robotu ile yaptıkları ameliyatı 2 hastaya uyguladıklarını bildiren Eroğlu, ameliyatlardan birinin beyinde araknoid kist, diğerinin ise beyin dokusuna yakın bir tümör olduğunu bildirdi.
Ümit Eroğlu, robotik cerrahinin beyin ameliyatlarındaki avantajlarına ilişkin, robotik kolların fizyolojik el hareketlerinden daha fazla eklem hareketine sahip ve uygun vakalarda oldukça etkili olduğunu belirtti.
Yöntemin daha önce dünya genelinde de kullanılmadığını aktaran Eroğlu, “Dünyada beyin ameliyatlarında ilk iki vakayı gerçekleştirmiş olduk ve beyin cerrahisinde iyi dergilerden birinde yakında yayınlanarak literatüre geçecek.” bilgisini verdi.
Robotik cerrahi için özel eğitim alan ekiplerinin ameliyata girdiğini aktaran Eroğlu, “Uygun hastalarda, bu ameliyatlara devam edeceğiz.” dedi.
Ümit Eroğlu, 5 yıl önce ilkini yaptıkları özellikle ağız içinden yapılan robotik cerrahilerin sayısını çok artırdıklarını ve hastaların iyileşme ve hastanede yatış sürelerinin çok kısaldığını, kafatasından beyne girilerek yaptıkları ameliyatların sayısını da artırarak benzer bir veriyi toplayabileceklerini söyledi.
Ameliyatın cerrahlar için avantajlarının sorulması üzerine Eroğlu, şöyle konuştu:
“Beyin cerrahisi ve diğer cerrahilerin gelişimi hibrit cerrahilere doğru kayacak. Çünkü insanoğlu olarak elimizin ve yeteneklerimizin bir sınırı var. O yüzden bir yardımcıya muhakkak ihtiyaç var. Bu teknolojilerin tem amacı hastaya en çok faydayı vermek. İnsan anatomisi, beyin ameliyatlarında her şeyi yapmamıza izin vermiyor. Robot, bu sınırlılıklarımızda cerrahlara yardımcı oluyor.”
“Türkiye’den bir cerrah, Hollanda’daki bir hastayı ameliyat edecek”
Da Vinci robotunun geliştirilme amacının uzaydaki astronotları dünyadan ameliyat edebilmek olduğunu ve bunun hayata geçirilmesi için 7G teknolojisine ihtiyaç bulunduğunu belirten Eroğlu, “Ama gelecek buna doğru gidiyor. Yakın gelecekte Türkiye’den bir cerrah, Hollanda’daki bir hastayı ameliyat edecek duruma gelecek. Biz de üniversitede uzaktan cerrahiye (tele-surgery) ilişkin tez yürütüyoruz. Bunun için Ar-Ge çalışmaları yapıyoruz ancak bu teknoloji için çok ciddi maddi kaynak ve teknolojik altyapı lazım. Henüz o aşamada değiliz belki ama bunun için çalışıyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
“Ekibimiz, bu ameliyat için laboratuvarda saatlerce ön hazırlık yaptı”
İbn-i Sina Hastanesi ameliyathanesinde, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Çağlar, kliniklerindeki bilim insanlarının Türkiye’de pek çok ilki gerçekleştirdiğini, bunlar arasında kendi üzerinde de emeği bulunan Prof. Dr. Gazi Yaşargil, Prof. Dr. Yücel Kanpolat gibi hocaların bulunduğunu aktardı.
Ankara Üniversitesinde bu hocalardan miras kalan teknolojileri geliştirmek için çalıştıklarını dile getiren Çağlar, bu kapsamda dünyanın ilk ameliyatlarını yapmaktan duyduğu memnuniyeti ifade etti.
Robotik cerrahinin beyin ameliyatlarında ağız içinden değil de kafatasından girilerek uygulanmasının uzun bir emek sonucu başarıya ulaştığını, bu tür teknolojilerin çok iyi hazırlık, laboratuvar çalışması ve disiplin istediğine işaret eden Çağlar, “Ekibimiz, bu ameliyat için laboratuvarda saatlerce ön hazırlık yaptı.” dedi.
Robotik cerrahide geldikleri son aşamaya ilişkin Çağlar, “Ağız içi ve kafatasından girilen ameliyatlarda robotik cerrahi, farklı bir teknikle kullanıldı. Bu teknikte yaptığımız ameliyatta robot uçları, cerrah güdümlü şekilde kullanıldı. Buna hibrit robot diyebiliriz. Bu yöntemi, geleceğin teknolojisi olarak görmek lazım.” dedi.
Şu anki teknolojide robotun beyin cerrahisi için kurgulanmış özel bir modelinin bulunmadığını belirten Çağlar, “Bu konuda, tüm dünya için teşvik edici olacağımızı düşünüyoruz. Bu yöntemle, cerrahi tekniğimiz gelişirken aynı zamanda hasta güvenliğinin de ileride daha da artmasını bekliyoruz.” diye konuştu.
Şükrü Çağlar, Çin’de robotla uzaktan cerrahinin 5G ile Çin’de yapıldığına ancak verimli sonuçlar alınmadığına, kliniklerinde bu yönde yürütülen araştırmaların önemine vurgu yaptı.
Asistan doktorlar, bayrak yarışına devam edecek
Ameliyata katılan asistan doktorlardan Bahir Mete, hem eğitim hem de pratik düşünme açısından çok önemli bir deneyim olan ameliyatın, robotik uzaktan cerrahi çalışmaları için de önemli bir aşama olduğunu vurguladı.
Asistan doktor Özgür Orhan, öncü ameliyatın önemine işaret ederek, “kliniğin asistanları olarak bundan çok faydalandık. Hocalarımıza çok teşekkür ediyoruz. Biz de bunu alıp meşaleyi bayrak yarışında götürmek için elimizden geleni yapacağız.” değerlendirmesini yaptı.
Muhabir: Selma Kasap
