ANKARA (AA) – Tütün tüketiminin zararlarına dikkati çekmek amacıyla 31 Mayıs her yıl “Dünya Sigarasız Günü” olarak kutlanıyor. Bu kapsamda, AA muhabiri, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) verilerini derledi.
İnsan hayatını birçok açıdan olumsuz etkileyen sigara kullanımı, dünyadaki önemli ölüm nedenlerinden biri olarak görülüyor.
Sigara kullanımının sağlığa zararları konusunda farkındalık oluşturmak ve sigarayı bırakmaya teşvik etmek için DSÖ bünyesinde her yıl 31 Mayıs Dünya Sigarasız Günü olarak kutlanıyor.
DSÖ, Dünya Sigarasız Günü’nün bu yılki temasını “Gıdaya ihtiyacımız var, tütüne değil” olarak belirledi. Bu çerçevede, tütün çiftçilerinin, alternatif mahsul üretimi ve pazarlama olanaklarıyla ilgili farkındalıklarının artırılması ve sürdürülebilir, besleyici mahsuller yetiştirmeye teşvik edilmeleri amaçlanıyor.
Çatışmalar, savaşlar, iklim şoku ve Kovid-19 salgınının etkilerinin yol açtığı gıda güvensizliğini, tütün yetiştirme ve üretimi de ağırlaştırıyor.
Dünya genelinde her yıl 3,5 milyon hektar alanın tütün yetiştirme alanına dönüştürülmesi ve tütün yetiştiriciliğinin her yıl 200 bin hektar alanın ormansızlaştırılmasına neden olması, bu sektörün gıda güvensizliğindeki payı olarak gösteriliyor.
Sürdürülebilir gıda üretimine zararı da göz önüne alınarak tütün yetiştiriciliğinin azaltılması amacıyla yasal önlemler alınması ve çiftçilerin alternatif mahsul üretimine geçişlerine destek olunması çağrısında bulunuldu.
Tütünün, 125’ten fazla ülkede 4 milyon hektardan fazla alanda yetiştirildiği tahmin edilirken bu, Ruanda topraklarından daha büyük bir bölgeye işaret ediyor.
Tütün yılda 8 milyondan fazla can alıyor
DSÖ’nün şubatta açıkladığı verilere göre, dünya genelinde 1,3 milyar kişi tütün tüketiyor ve bunların yüzde 80’inden fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor.
Tütün ürünleri, tüketicilerinin yarısından fazlasının hayatını kaybetmesine yol açıyor.
Dünya çapında tütün, her yıl 8 milyondan fazla kişinin ölümüne neden oluyor.
Bu ölümlerin 7 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımından, 1,2 milyonu ise sigara içmeyen ancak tütün dumanına maruz kalınmasından kaynaklanıyor.
Erken ölüm riskini artıran tütün kullanımı dünya genelindeki ölümlerin yüzde 18’inden fazlasını oluşturuyor.
Tütünün her türü insan sağlığına zarar verirken sigara içmek, dünya çapında tütün kullanımının en yaygın şekli olduğu belirtiliyor.
Tütün dumanı, 70’inin kanserojen olduğu bilinen 5 bine yakın kimyasal madde içeriyor.
Kanserin çeşitli türleri, diyabet, gastrit ve ülser gibi mide hastalıkları, gebelikte erken doğum, düşük doğum, çocukta gelişim bozuklukları ve anne sütünün kesilmesi, kalp ve damar hastalıkları, solunum hastalıkları ile diş ve diş eti hastalıklarının oluşmasına yol açan tütün kullanımı, erken ölümlerin de önde gelen nedenlerinden biri arasında.
Öte yandan tütün kullanımı yaygınlığı erkekler ve kadınlar arasında önemli farklılıklar gösteriyor. 2020’de dünya nüfusunun yüzde 22,3’ü tütün kullanırken, bu oran erkeklerde yüzde 36,7, kadınlarda ise 7,8.
Tütün kullanımında yaş ortalaması 46 yaş ve üstü olurken, bu ortalama, erkeklerde 45-54, kadınlarda ise 55-64 yaş grubu olarak belirtiliyor.
Tütün ürünlerinde bulunan nikotin oldukça bağımlılık yapıcı, destek almadan tütün kullanımını bırakmayı deneyenlerin yalnızca yüzde 4’ü başarılı olabiliyor. Profesyonel destek almak, kullanıcılarının başarılı şekilde tütünü bırakma şansını artırıyor.
Diğer yandan, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) tarafından paylaşılan son verilere göre, ABD’de her yıl 480 bin kişi sigara nedeniyle hayatını kaybediyor.
Muhabir: Büşra Selvi Öğütcen
