ANKARA (AA) – Türkiye’nin, Stockholm’de Kur’an-ı Kerim’e yönelik menfur olaya verdiği tepki, uluslararası alanda karşılık buldu.
İslam ülkelerinin yanı sıra ABD ve Rusya’nın aralarında bulunduğu birçok devletin tepki gösterdiği İsveç, olayla ilgili soruşturma başlattı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Dağıstan’ın Derbent şehrinde Rusya’nın en eski camisine yaptığı ziyarette eyleme tepki gösterdi.
Putin, “Kur’an-ı Kerim kutsaldır. Başka ülkelerde farklı şekilde davranıldığını biliyoruz. Bizim ülkemizde ise bu, hem anayasaya göre hem de ceza kanuna göre suçtur.” açıklamasında bulundu.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, “dini metinlerin yakılmasının saygısızca ve incitici bir hareket olduğunu” vurguladı.
Yasalar elverse dahi bu eylemin uygun olmadığını dile getiren Patel, diğer yandan, Türkiye ve Macaristan’ı İsveç’in NATO üyeliğini gecikmeksizin onaylamaya davet etti.
Arap Parlamentolar Birliği, eylemin dünya Müslümanları için “kışkırtıcı” olduğunu belirterek, İsveç’in eyleme izin vermesini kınayan bir açıklama yayımladı.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi, eylemi kınayan bir açıklama yaptı. Açıklamada, İsveç hükümetine tüm dünyadaki Müslümanların tepkisini çeken bu tür eylemlerin engellenmesi çağrısında bulunuldu.
Fas, Stockholm büyükelçisini çekti
Bahreyn Dışişleri Bakanlığının olayla ilgili kınama açıklamasında, Müslümanların tepkisini çeken bu eylemin nefret söylemi ve ayrımcılığı körüklediği vurgulandı.
Fas Dışişleri Bakanlığı, kınama açıklamasının yanı sıra Stockholm Büyükelçisini çekti. Fas ayrıca İsveç’in Rabat Büyükelçisini bakanlığa çağırarak olayı kınadı.
Irak hükümeti de Kur’an-ı Kerim yakma eylemini bir açıklamayla kınadı. Açıklamada, eylem “sorumsuz” ve “ırkçı” olarak nitelendirildi, eylemi gerçekleştirenlerin nefret söylemini teşvik ettikleri dile getirildi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, eylemi kabul edilemez ve provokatif olarak nitelendirdi ve olayın Müslümanlar için kutsal bir günde yapıldığına dikkati çekti.
Kuveyt Dışişleri Bakanlığı, açıklamasında, olayı Müslümanların duygularını alevlendirecek tehlikeli ve provokatif bir eylem olarak nitelendirdi, uluslararası topluma ve İsveç hükümetine gerekli tedbirlerin alınması çağrısında bulundu.
“İslam ümmetine karşı bir saldırı”
Lübnan’daki Yüksek İslami Şii Konseyi, olayı İslam ümmetine karşı bir saldırı, din ve inanç özgürlüğüne karşı açık bir ihlal olarak nitelendirdi.
Konsey tarafından halklara ve aydınlara yapılan çağrıda, bu “din savaşının” karşısında ciddi bir şekilde durulması, İsveç hükümetine baskıların artırılması istendi.
Mısır Dışişleri Bakanlığınca yapılan açıklamada eylem “utanç verici” olarak nitelendirildi ve Avrupa’da benzer eylemlerin artışından endişe duyulduğu vurgulandı.
Pakistan Dışişleri Bakanlığı da kınama açıklaması yayımlayarak, ayrımcılığı körüklemeyi amaçlayan bu eylemin ifade özgürlüğü adı altında meşrulaştırılamayacağını belirtti. Açıklamada, Pakistan’ın tepkisinin İsveç’e iletildiği ifade edildi, uluslararası topluma uygun tedbirler alınması çağrısında bulunuldu.
Suriye rejimi tarafından SANA haber ajansına yapılan açıklamada, milyonlarca Müslümanın tepkisini çeken, kutsal bir günde yapılan bu eylem ve İsveç hükümeti tarafından bu eyleme izin verilmesi kınandı. Açıklamada, olayın ayrıca Batılı ülkelerin savunduğu değerlere dair iki yüzlülüklerini ortaya koyduğu ifade edildi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı da eylemi kınayarak, nefreti ve ayrımcılığı körükleyen bu tür eylemlerin hiçbir izahının olamayacağını vurguladı.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı, bir açıklamayla eylemi kınadı. Açıklamada eylem “ırkçı ve incitici” olarak nitelendirildi, dini sembollere saygı durulması, nefret söylemi ve ayrımcılıktan kaçınılması çağrısında bulunuldu.
Yemen Dışişleri Bakanlığınca yayımlanan açıklamada, eylem en güçlü şekilde kınandı, Kur’an-ı Kerim’e hakaret edilmesinden İsveç hükümeti sorumlu tutuldu.
Türkiye’nin girişimleri karşılık buldu
Türkiye’nin öncülüğünde Stockholm’deki İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) büyükelçileri tarafından İsveç Dışişleri Bakanlığı Devlet Sekreteri Jan Knutsson’a bir mesaj iletilerek olaya ilişkin ortak tepki ortaya konuldu.
Knutsson, cevaben, olaydan duyduğu üzüntüyü dile getirdi, İsveç hükümetinin bu İslam karşıtı eylemi güçlü bir şekilde reddettiğini ve Müslümanların hassasiyetlerini anladıklarını bildirdi.
Olayla ilgili soruşturma başlatıldığını belirten Knutsson, İsveç’te gösterilere izin verilip verilmemesinin emniyet makamlarınca bağımsız olarak kararlaştırıldığını kaydetti.
Öte yandan, Cenevre’de İİT üyesi ülkelerin büyükelçilerinin de yarın olağanüstü toplanarak olayı kınayacakları ve atılabilecek adımları değerlendirecekleri belirtildi.
Tepkilerin ardından İsveç polisi, Kur’an-ı Kerim yakma eylemini gerçekleştiren kişi hakkında “halk grubuna karşı tahrik” suçundan şikayette bulunduklarını açıkladı.
Muhabir: Serdar Açıl
