ROMA (AA) – Avrupa’da bazı gazetelerin, Türkiye ve Erdoğan’a yönelik eleştirilere de yer verdiği haberlerinde; İsveç’in NATO’ya katılım protokolünü Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sevk etme kararıyla ve yürüttüğü diplomasiyle Türkiye’nin Zirve’den kazançlı ayrıldığına yer verdi.
İspanya’nın önde gelen gazetelerinden El Pais de “Terörizmle mücadele, AB ve F-16, İsveç’in NATO’ya katılımına yeşil ışık yakmasıyla Türkiye’nin kazanımları” başlığı altında verdiği haberde, “Brüksel, Ankara ile ilişkileri yeniden canlandırmak için bir fırsat penceresi görürken; Erdoğan, Stockholm’deki vetosunu kaldırma sözü karşılığında birkaç cephede somut ilerleme kaydetti.” yorumu yapıldı.
İsveç’in NATO’ya alınması için yaklaşık bir yıldır zorlu müzakereler yürütüldüğünü belirten İspanyol gazetesi, “Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Vilnius’taki NATO zirvesinin arifesinde, İsveç’in NATO’ya girişinin önündeki engeli kaldırma taahhüdünü üstlendi. Ankara’nın özellikle terörle mücadele alanında İskandinav ülkesinden somut tavizler aldığı gergin bir süreç oldu. Ayrıca ABD’nin daha fazla F-16 savaş uçağı satma isteği ve AB ile yeni işbirliği olasılıkları açıldı. Brüksel, şimdi Türkiye ile ilişkilerde yeni bir pencere açıldığını düşünüyor.” ifadesini kullandı.
Almanya’nın Frankfurter Allgemeine gazetesindeki, “Erdoğan’ın zaferi” başlığı kullanılan yorumda, “Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılımı için bir yıl boyunca verilen mücadelede, Erdoğan sahadan bir kaybeden olarak ayrılmıyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Erdoğan’ı bir “siyasi pazarlama ustası” olarak niteleyen yazıda, Türkiye’nin çıkarları için gerektiğinde fazlasıyla ileri yere gitmeye niyetli olduğunu dünyaya tereddütsüz bir şekilde gösterdiği vurgulandı.
Bild gazetesi de “NATO’nun yeni güçlü adamı: Recep Tayyip Erdoğan” başlığıyla verdiği haberinde, Türkiye Cumhurbaşkanı’nın küresel siyasi krizlerde ve alınan kararlarda yer aldığını, bir şey elde etmediği bir anlaşmanın neredeyse yok denecek kadar az olduğunu belirtti.
Erdoğan’ın bir yandan Ukrayna ile diğer yandan Rusya ile ilişkileri sürdüren, Moskova ve Kiev arasında tahıl anlaşmalarına aracılık eden bir devlet başkanı olduğuna işaret edildi.
Haberde, siyaset bilimci Peter Neumann’ın, Erdoğan’a ilişkin “Türkiye’yi Avrupa, Orta Doğu ve Orta Asya’nın kesişme noktasında merkezi bir oyuncu haline getiren jeopolitik ağlar kurdu” ifadelerine yer verildi.
Welt gazetesi, “Erdoğan’ın riskli puan zaferi” başlığını attığı haberinde, “Erdoğan’ın şaşırtıcı derecede başarılı olan bir stratejiyi doruğa taşıdığına” işaret etti.
Haberde, Berlin’deki Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi Uzmanı Yaşar Aydın’ın, “Erdoğan oldukça iyi bir arabulucu. Onay vermek için bedeli artırmak ve halkına şunu göstermek istedi; ‘Bakın, o kadar kolay pes etmeyeceğim, son saniyeye kadar pazarlık edeceğim, Türkiye için mümkün olan en iyi sonucu alacağım.'” değerlendirmeleri yer buldu.
İngiltere, Fransa ve İtalya basınından değerlendirmeler
İngiltere’nin The Daily Telegraph gazetesinde, NATO Zirvesi’ne ilişkin makalesi yayımlanan İngiltere’nin eski Adalet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Dominic Raab, “Türkiye, NATO’nun Orta Doğu’ya komşu müttefiki olarak önem taşırken, bağlantısız ülkelerle ilişkilerde de etkili bir oyuncu olarak önemlidir.” ifadesi yer aldı.
Fransa’nın L’Opinion gazetesinin NATO Zirvesi’ne ilişkin haberinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile İstanbul’da görüşmesi, ABD ve Batılı müttefikleriyle ilişkileri iyileştirme çabası gibi girişimlerinin Türkiye’nin Washington yönetimi ve Avrupa ülkeleriyle ilişkilerini ısıtacağı yorumuna yer verilirken, bu girişimlerin F-16 jetlerinin satışının önünü açabileceği vurgulandı.
İtalyan La Stampa gazetesi de NATO’nun Vilnius’taki zirvesinde başrolde olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakarak zirveyi başarısızlıktan kurtardığını yazdı.
İtalyan La Repubblica gazetesi, “Erdoğan, Vilnius’ta kazanan taraf oldu ve podyumda büyüklerin arasına dönüyor” başlığıyla verdiği haberinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zirvenin merkezinde yer aldığını belirtti.
Erdoğan’ın, İsveç’in NATO üyeliğine bir süre karşı çıkarak İttifakı kontrol ettiğini, Vilnius’taki manevrasıyla ABD’den F-16 satışına onay aldığını yazdı.
Corriere della Sera gazetesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın pazartesi günü İsveç’in NATO’ya girişine dair vetosunu kaldırarak ‘güzel jest’ yaptığına ancak diğer taraftan da Stockholm’ün Anadolu milletvekillerini ikna etmek için bir şeyler yapması gerektiğini söylediğine dikkati çekti.
Bulgaristan ve Yunanistan basınındaki yorumlar
Bulgaristan’ın önde gelen yayın organı “24 Saat” gazetesi, Vilnius’taki NATO Zirvesi’nin ardından yayımladığı analizinde, “İsveç’in NATO’ya katılımı Türkiye için de zafer sayılır.” ifadesini kullandı.
Bulgaristan Ulusal Radyosu’na (BNR) konuşan eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Milen Keremidçiev, şunları kaydetti:
“İsveç’in yolu açıldı. Erdoğan yine elindeki kozlarını en iyi şekilde kullandı ve başta AB’den olmak üzere (ülkesine) maksimum yarar sağladı. Türkiye’nin en çok ısrarcı olduğu konulardan biri, vatandaşlarının vizesiz olarak AB ülkelerine gidebilmeleriydi. Erdoğan, vetoyu kaldırmasıyla bu noktada da ülkesine yine maksimum yarar sağlamış oldu.”
Yunan basını ise Vilnius’taki NATO Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in gerçekleştirdiği ikili görüşmeye geniş yer ayırdı. Birçok gazete, görüşmeyi manşetine taşıdı.
Kathimerini gazetesi, “Zirve görüşmesi ve yeni moratoryum” manşetiyle verdiği haberinde, “görüşmenin ilk görünür sonuçlarının liderler ve bakanlar düzeyinde iletişim kanallarının yeniden açılması ve Ege’de suların sakinliğinin korunması olduğu” yorumunu yaptı.
Apogeumatini gazetesi, Erdoğan-Miçotakis görüşmesi için “Adım adım sakin sular” manşetini atarak, “görüşmede yüzlerde gülümse olduğuna” dikkat çekildi.
Eleftheros Typos gazetesi de “Sakin sular beklentisi” manşetiyle verdiği haberde, Miçotakis’in, tüm sorunların çözülmediği ancak yakınlaşma niyeti olduğuna ilişkin açıklamasıyla Erdoğan’ın F-16’lara ilişkin açıklamasına vurgu yapıldı.
Muhabir: Barış Seçkin,Cüneyt Karadağ,Derya Gülnaz Özcan,Şenhan Bolelli,Ihvan Radoykov,Behlül Çetinkaya,Esra Taşkın
