KEUR MASSAR (AA) – Müziğin hayatın önemli bir parçası olduğu Senegal’de, hiphop kültürü toplumsal sorunların gündemde tutulmasında önemli bir araç olarak kullanılıyor.
Ülkede geleneksel müzik hala önemli bir yer bulsa da özellikle siyasi meselelerde hiphop adeta toplumun sözcülüğünü yapıyor.
Hükümetin başarısız politikalarını eleştirmek ve gençleri oy vermeye teşvik amacıyla rapçiler ve gazeteciler tarafından 2011’de kurulan Y’en a Marre (Bıktım) hareketi, hiphopun toplumsal gücünün en önemli örnekleri arasında yer alıyor.
Rap müziği toplumda iyiden iyiye kendine yer etmeye başlarken kadın rapçilerin sayısı da gün geçtikçe artıyor.
Dakar’ın Keur Massar banliyösünde yaşayan 35 yaşındaki Sister LB de geleneksel değerlerden ilham alarak toplumsal meselelere ışık tutmak istiyor.
AA muhabiri, Sister LB’nin evi ve stüdyosuna konuk oldu, kadın rapçi olarak yaşadığı zorlukları, esin kaynaklarını sordu.
“Anneme söz verdim, sözümü de tutuyorum”
Ailenin en büyük çocuğu olan ve geçim sıkıntısı nedeniyle bir an evvel hayata atılmak istediğini belirten Sister LB, bu nedenle okulu 13 yaşında bırakarak amatör müziğe başladığını kaydetti.
Sister LB, ailesinin, müzikle profesyonel olarak ilgilenmesine karşı çıktığını ve annesinin kendisine de tek bir şart koştuğunu şöyle anlattı:
“Senegal’de aile dediğiniz kavram sadece anne, baba, kardeşlerinizden oluşmuyor. Teyzeleriniz, amcalarınız, dedeniz hatta dedenizin kardeşleri bile sizin hayatınıza karışabiliyor. Bu geniş ailede elbette birçok kişi kız çocuğunun müzikle ilgilenmesine itiraz etti ancak annem hep arkamda durdu ve ‘Bu işi sadece eğlence amaçlı yapmayacağına, müziğin aracılığıyla kadınlara, kız çocuklarına bir mesaj vereceğine, onların sesi olacağına söz verirsen daima yanımdayım.’ dedi. Anneme söz verdim, sözümü de tutuyorum.”
“Güçlü kadınların öyküsünü anlatmak istiyorum”
Sister LB, şarkılarında yolsuzluk, adaletsizlik, rüşvet gibi birçok toplumsal sorundan bahsettiğini ancak en çok güçlü kadınlara yoğunlaştığını dile getirdi.
Kadın bir rapçi olarak kadın meselelerine farklı bir açıdan yaklaşmak istediğinin altını çizen Sister LB, şunları söyledi:
“Kadınlar hakkında sayısız şarkı yapılmıştır. Bu şarkıların genelinde hep bir hüzün hakim olur, dinledikçe içiniz acır. ‘Yeter artık’ dedim, ben mutlu güçlü başarmış kadınların hikayelerini duymak istiyorum. Her sabah 05.00’te kalkıp külüstür dolmuşlarla işe gidip, çocuğunu okutan, ailesine bakan o güçlü kadınların öyküsünü anlatmak istiyorum. Kariyerimdeki ilk solo şarkım Jigeen’i (Kadınlar) bu düşüncelerle yazdım. Şarkıda ‘Tamam başardın artık, verdiğin emeğe değdi. Çocukları büyüttün, okuttun artık arkana yaslan ve derin bir nefes al’ diyorum. Şarkılarımda gidişattan şikayet etmek yerine bunca olumsuzluk içinde çabalayan kadınları takdir etmek istiyorum.”
“Biz kadınların konuşması gereken çok şey var”
Toplumda hiphop kültürünün geleneksel müziğin karşısında konumlandırıldığının altını çizen Sister LB, buna karşın kendisinin geleneksel müzikten de çok ilham aldığını kaydetti.
Sister LB, “Çok fazla geleneksel melodi kullanıyorum. Rap evrensel bir müzik tarzı olsa da Amerika’daki rap ile Senegal’deki farklı çünkü beslendiğimiz olaylar farklı. Örneğin ben geleneksel müzik yapan birçok sanatçıdan ilham alıyorum. Onların müziğinden yola çıkıyorum, güncel meseleleri ekliyorum ve rap ile birleştiriyorum. Böylece genç nesillere mesajımı ulaştırırken geleneksel tınılardan da kopmuyorum.” ifadelerini kullandı.
Senegal’de kadın rapçi olmanın bazı zorlukları da beraberinde getirdiğine dikkati çeken Sister LB, “Benim için en önemlisi annemin rızasıydı, onun dışında kimseden onay beklemedim.” dedi.
Sister LB, kadınların eleştirilmekten korkmamaları gerektiğine vurgu yaparak sözlerini şöyle tamamladı:
“Elbette bu toplumda kadın rapçi olarak kendinizi kabul ettirmeniz kolay değil ama erkekler de benzer sorunları yaşıyor. Onlar yoluna devam ediyorsa ben neden vazgeçeyim? Biz kadınların verecek daha çok mesajı, konuşması gereken daha çok şeyi var. Eleştirileri, engelleri göze almamız lazım. Rap benim için bir tercih değil, bir zorunluluk. Bu yoldan yürümem, sesimi geniş kitlelere ulaştırmam gerekiyor. ‘Yorgunum’ dediğim de hemen arkasında ‘Biz de yorgunuz’ diyen kadınların sesi olmam gerekiyor.”
Muhabir: Fatma Esma Arslan
