İSTANBUL (AA) – İsveç’in başkenti Stockholm’de 28 Haziran’da Kur’an-ı Kerim yakan Irak asıllı Salwan Momika’nın 20 Temmuz’da da polis koruması altında Irak’ın İsveç’teki büyükelçiliği önünde Kur’an-ı Kerim yakması, İslam dünyasından İsveç’e yönelik tepkilerin artmasına yol açtı.
İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yönelik saygısızlığa karşı Türkiye sert tepki gösteren ilk ülkelerden oldu.
Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Irak’ın Stockholm Büyükelçiliği önünde kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’i hedef alan aşağılık saldırıyı en güçlü şekilde lanetliyoruz.” ifadeleri kullanıldı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, saldırının ardından Irak, Suudi Arabistan ve Mısırlı mevkidaşları ve Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ile telefonda görüştü.
Görüşmelerde, İsveç’in başkenti Stockholm’deki Irak Büyükelçiliği’nin önünde Kur’an-ı Kerim’e yönelik gerçekleştirilen saldırı çerçevesinde Avrupa’da her geçen gün artmakta olan İslam karşıtlığı ve İslam dinine yönelik nefret suçlarına ilişkin İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) harekete geçirilmesi ve alınacak ortak tedbirler ele alındı.
Bakan Fidan bu kapsamda, Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan ve Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da daha önce İsveç’te Kur’an-ı Kerim yakan Rasmus Paludan, Salwan Momika ve diğer 8 şüpheli hakkında yakalama emri düzenlendiğini açıkladı.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Kur’an-ı Kerim’i hedef alan saldırıların son bulmasının uluslararası toplumun tüm aktörleri tarafından benimsenecek bir karşı duruş ile mümkün olabileceğini vurguladı.
Irak
Irak’ın başkenti Bağdat’ta Şii dini ve siyasi lider Mukteda es-Sadr’a bağlı Sadr Hareketi mensupları, İsveç büyükelçiliğini basarak elçiliğin bazı bölümlerini ateşe verdi.
Irak hükümetinden yapılan açıklamada, Kur’an-ı Kerim’e yönelik eylemlerin sürmesi halinde İsveç ile ilişkileri kesme yoluna başvurulacağı belirtildi.
Bağdat yönetimi, İsveç Büyükelçisi Jessica Svardstrom’dan ülkeden ayrılmasını istedi ve Irak’ın İsveç Büyükelçiliği Maslahatgüzarı’nı da geri çekti.
Irak İletişim ve Enformasyon Kurumu da Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırılardan dolayı Ericsson şirketinin lisansını iptal etme kararı aldı.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yapılan saldırıların ardından Stockholm’deki temsilciliğinin faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı.
IKBY Dış İlişkiler Dairesi’nden yapılan açıklamada, “İsveç’in başkenti Stockholm’de mübarek Kur’an-ı Kerim’e ikinci kez yapılan saygısızlığı şiddetle kınıyoruz.” ifadelerine yer verildi.
Pakistan
Pakistan, Kur’an-ı Kerim’e saldırıyı en güçlü şekilde kınadı.
Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yönelik İslamofobik saygısızlık güçlü şekilde” kınanırken, dünya genelinde 2 milyarın üzerinde Müslüman’ın duygularını inciten bu tür İslamofobik olayların rahatsız edici tekrarının yasal ve ahlaki olarak menfur olduğu belirtildi.
İslam İşbirliği Teşkilatı
İslam İşbirliği Teşkilatından (İİT), yapılan açıklamada söz konusu provokatif eylem kınandı ve bu “aşağılık eylemin” vahim sonuçlarına rağmen İsveç makamlarının, bu tür eylemlere izin vermeye devam etmesinden derin hayal kırıklığı duyulduğu aktarıldı.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, kutsal kitaba yönelik saldırı “sorumsuzluk” olarak nitelendi ve İsveç makamları, dünya çapında milyonlarca Müslümanın duygularını kışkırtan provokatif eylemlerin tekrarlanmasına izin verdiği için kınandı.
Açıklamada, “Tüm dini değerleri ve uluslararası yasaları ihlal eden utanç verici eylemleri durdurmak için gerekli önlemler alınmalıdır.” ifadesi kullanıldı.
Ayrıca Bakanlık, İsveç’in Riyad Maslahatgüzarı’na verdiği protesto notasında İsveç makamlarından, “tüm dini öğretileri, uluslararası yasaları ve normları ihlal eden bu utanç verici eylemlerin durdurulması için gereken tedbirleri almasını” istedi.
Katar
Katar, Stockholm’de Kur’an-ı Kerim’i hedef alan saldırıya izin verilmesine tepki olarak İsveç’e protesto notası verdi.
Katar Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Kur’an-ı Kerim’e ve İslam’ın kutsallarına yönelik saldırıların devam etmesi üzerine İsveç’in Doha Büyükelçisi Gautam Bhattacharyya, protesto notası verilmek üzere Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.
Protesto notasının “İsveç makamlarının bu utanç verici uygulamaların durdurulması için gerekli adımları atması” talebini içerdiği ifade edildi.
Birleşik Arap Emirliği
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İsveç hükümetinin başkent Stockholm’de Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırıya izin vermesini protesto etmek için İsveç’in Abu Dabi Maslahatgüzarı’nı Dışişleri Bakanlığına çağırarak protesto notası verdi.
Mısır
Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da “Kur’an-ı Kerim’e yapılan saldırının, ifade özgürlüğünün sınırlarını aşan ve dünya çapında milyonlarca Müslüman’ın duygularını kışkırtan bariz bir meydan okuma olduğu” kaydedildi.
Mısır’daki El-Ezher Kurumu da Stockholm’de Kur’an-ı Kerim’e yapılan saldırıya tepki olarak Müslümanları İsveç ürünlerini boykot etmeye çağırdı.
Kurum’dan yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Bu terör suçlularının Kur’an-ı Kerim’i yakmasına izin vermek, İslam’ın yanı sıra diğer dinler ve insanlara karşı suç işleme anlamına geliyor.
Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırılar, gerçek özgürlükten ve dinlere saygıdan uzak olduklarını kanıtlayan bu toplulukların alnında duran bir lekedir. Ezher, dünyadaki tüm özgür insanları Kur’an-ı Kerim’e destek için İsveç ürünlerini boykot etmeyi sürdürmeye davet ediyor.”
Azerbaycan
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, İsveç’te Kur’an-ı Kerim yakılmasını kınadı.
Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, İsveç makamlarına, suçlulara karşı gerekenin yapılması ve bu tür nefret suçlarının önlenmesi çağrısında bulunuldu.
İran
İran Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsveç’in Tahran Büyükelçisi’nin bakanlığa çağrıldığı kaydedildi.
İran’ın Kur’an-ı Kerim’e ve İslami mukaddesata yönelik tekrar eden eylemleri şiddetle kınadığı ve Müslümanların provoke edilmesinin sonuçlarından tamamen İsveç hükümetini sorumlu tuttuğu İsveç Büyükelçisi’ne iletildi.
Ülkede, dün cuma namazının ardından birçok şehirde düzenlenen gösterilerde binlerce Müslüman kutsal kitaba yönelik saldırıları protesto etti.
Ürdün
Ürdün Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırının kınandığı belirtildi.
Açıklamada ayrıca, İsveç’in Amman Maslahatgüzarı bakanlığa çağrılarak, Stockholm’de Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırıya izin verdiği için İsveç hükümetine iletilmek üzere güçlü bir protesto mektubunun İsveçli diplomata verildiği ifade edildi.
Umman
Umman Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada ise İsveç makamlarınca aşırılık yanlılarına “Kur’an-ı Kerim’i yakmak ve saygısızlık” için mükerrer izin ve koruma verilmesi kınandı.
Lübnan
Lübnan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsveç’e “İslamofobiyi ve nefreti derinleştirecek, dinlere karşı saygısızlık edebilecek her türlü adıma son verilmesi için gereken tedbirleri alması” çağrısında bulunuldu.
Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırıların tekrarlanması nedeniyle Lübnan’ın Stockholm Büyükelçisi’nin geri çekilmesini ve İsveç’in Beyrut Büyükelçisi’nin de ülkesine gönderilmesini istedi.
Lübnan’ın birçok şehrinde dün İsveç karşıtı protestolar düzenlendi ve İsveç’in Beyrut Büyükelçisi Ann Dismorr’un planlı bir tatil için ülkeden ayrıldığı belirtildi.
Libya
Libya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırı kınandı ve İsveç hükümetinin bu tür saldırılara izin vermesi reddedildi.
Yemen
Yemen Dışişleri Bakanlığı, İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yönelik tekrarlanan saldırıyı şiddetle kınadı.
İran destekli Husilerin kontrolündeki Sana ve Hudeyde kentlerinde de kutsal kitaba yönelik saldırılara karşı protestolar düzenlendi.
Kuveyt
Kuveyt Dışişleri Bakanlığı, kutsal kitaba yönelik saldırıyı güçlü bir şekilde kınadığı açıklamasında, şu ifadeleri kullandı:
“Kuveyt, bu tür kabul edilemez eylemlerin tekrarlanmasının önüne geçecek somut ve pratik adımlar atmak amacıyla İslam İşbirliği Teşkilatı’nı acil toplantıya çağırmak için Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri ve kardeş Arap ve İslam ülkeleriyle istişare ve koordinasyon içerisindedir.”
Bahreyn
Bahreyn Dışişleri Bakanlığı da saldırıya karşı yaptığı kınama açıklamasında, hoşgörüsüzlüğü ve aşırılığı yayan eylemler karşısında yasal tedbirler alınması çağrısında bulundu.
Arap Birliği
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, saldırıyı kınadığı açıklamasında, İsveç’in bu tür provokatif eylemlere izin vermesinin düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamına girmediğini ve bu kavramların karıştırılmasının aşırılık ve şiddeti körüklediğini belirtti.
Filistin
Filistin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırının nefret ve ırkçılığın ifadesi olduğuna vurgu yapılarak “Bu alçak eylem, ifade özgürlüğü ile tam anlamıyla çelişmektedir.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Hamas Siyasi Büro Üyesi İzzet er-Rişk, kutsal kitaba yönelik saldırıyı kınadı ve bu tür “rezil saldırıların” ifade özgürlüğünü suistimal ettiğini vurguladı.
Muhabir: Muhammed Emin Canik
