Gelişimsel Dil Bozukluğu (GDB), literatürde Özgül Dil Bozukluğu olarak da
tanımlanan, diğer biyomedikal koşullarla açıklanamayan ve ‘dili öğrenme ya da
kullanma’ alanlarında ortaya çıkan problemlerle karakterize bir bozukluktur. Dil,
insan iletişiminin temelini oluşturur. İletişim kurmak için söyleneni anlama ya da
söylemek istediklerimizi bir forma sokabilmeye ihtiyaç duyarız. GDB ise bu iki
temel alanda çocukların karşılaştıkları güçlüklerle şekillenen ve daha öncesinde
yaşanan bir ‘Gecikmiş Konuşma’ durumundan sonra beklenen sıçramayı yaşayıp
akranlarına yetişemeyen çocuklarda gözlemlenen bir bozukluktur.(Dil ve Konuşma Terapisti SEVDE BASMACI AYDOĞAN ) Ailelere şu şekilde tavsiyelerde bulundu
- Televizyon, telefon, tablet gibi teknolojik aletlere sınırlamalar koyun
- Televizyon izlerken ona eşlik edin, siz de onunla beraber televizyondaki şarkıyı söyleyebilirsiniz.
- Öğrendiğiniz şarkıları daha sonra da tekrar edin
- İletişim kurarken göz teması
- Aşırı vurgulu ve melodik konuşma – Annece konuşma
- Daha basit bir dil kullanın
- Akran iletişimini arttırırın – komşu çocukları, oyun grupları, kreş
- İletişim fırsatı tanıyın – onun yerine konuşmayın, fırsat verin
- İletişim fırsatı yaratın – oyuncağını ulaşamayacağı yere koymak gibi
- Çocuğun iletişim niyetini kırmayın, iletişim kurmak istediğinde ona geri dönüt verin
- Onunla oyunlar oynayın. Onun ilgisini takip edin ve yönetin
- Seslerle(araba oynuyorsanız vınn gibi) ve sözcükler oyuna eşlik edin
- İşaret ettiği nesneleri adlandırmasını isteyin
- Bu ne , adı ne bunun gibi ifadeler kullanmayın
- Adlandırmazsa sözcüğü hatırlatıcı ve tanımlayıcı ifadeler kullanın “bundan bizim evde de var hem de kırmızıydı senin odanda” , “biz bununla yazı yazıyoruz” gibi
- Yine hiçbir şey söylemezse seçenek sunun “adını unuttun sanırım, bunun adı elma mıydı, armut mu?”
- Yine cevap vermezse model olun. Sözcüğü söyleyin
- Hala daha söylemezse zorlamayın
- Doğru söylediklerini pekiştirin
- Özellikle sözel pekiştireç (aferin, bravo) – alkış
- Hiç konuşamıyorsa ağzından çıkan ve yakın olan tüm ifadeleri doğru kabul edip pekiştirin
- “Yanlış söyledin” gibi ifadelerden kaçının, onun yerine “…… bunu mu söylemek istedin” gibi düzeltici ifadeler kullanın
- Aynı şeyi söylemeye devam ederse düzeltmek için zorlamayın
- Söylediği sözcükleri genişletin “araba” dediyse “evet bu kırmızı araba” gibi
- Çocuk deneyerek öğrenir, onun deneyimlerini arttırın. Siz temizlik yaparken ona da bez verin ve ne yapıyorsanız anlatın, ona da sorular sorun. “Şimdi televizyonu sileceğiz, ayy unuttum neyi silecektik” gibi
- Resimli kitaplar alın birlikte kitap okuyun, resimlerde gördükleriyle eşlik etsin hikaye. Hikayeler hakkında sorular sorun, tahminde bulunun
haber: üç hilal tv
