ANKARA/İSTANBUL (AA) – Bakan Fidan, Moritanya Dışişleri Bakanı Muhammed Salim Merzuk ile Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilciliği’ndeki görüşmesinin akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Bakan Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretine ait, “Bizim hedefimiz bölgesel istikrarın, refahın ve kalkınmanın mümkün olduğu bir ilgi trafiği içerisinde bulunmak, münasebetlerimize bu halde kurumsallaşma getirmek, bölgede nizamın ve refahın gelişmesi için elimizden geleni yapmak.” diye konuştu.
Bu doğrultuda güvenlik, güç, tarım, su, ziraat, sıhhat ve eğitim üzere alanlarda uzun vakittir yürütülen çalışmalara dikkati çeken Fidan, “Cumhurbaşkanımızın ziyareti esnasında 20’den fazla muahedenin hayata geçirilmesi için, imzalanması için ön mutabakatları şu anda tamamlamış durumdayız. Yarın, inşallah kendileri oradayken bu mutabakatlar siyasi başkanların huzurunda imzalanacaklar.” tabirlerini kullandı.
Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyareti kapsamında Bağdat ve Erbil’e gideceğini belirterek, Erdoğan’ın, Bağdat’ta Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile bir ortaya gelerek çalışma toplantısı yapacağını; akabinde mutabakatların imzalanacağını kaydetti.
Bakan Fidan, Erdoğan’ın Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ile de görüşeceğini bildirdi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan: “Moritanya’yla tarihi bağlarımız ve insani yakınlığımız bulunmakta”
Bakan Fidan, Merzuk’u Türkiye’de birinci sefer ağırlamaktan ötürü duyduğu memnuniyeti belirterek, Merzuk’un “çok deneyimli bir devlet adamı” olduğunu vurguladı.
Mevkidaşı Merzuk’un Türkiye-Moritanya ilgilerine “yürekten inanan” birisi olduğuna dikkati çeken Fidan, “Moritanya’yla tarihi bağlarımız ve insani yakınlığımız bulunmakta.” dedi.
Bakan Fidan, Adana’nın Kozan ilçesinde 1920’de Türkiye’ye yerleşen ve Ulusal Çaba’ya de katılan binlerce Moritanya asıllı Türk vatandaşının yaşadığını hatırlatarak, “Bu vesileyle Sayın Bakan’ın şahsında dost ve kardeş ülke Moritanya halkına sevgi ve selamlarımı iletiyorum.” diye konuştu.
Türkiye’nin Sahel bölgesine verdiği önem
Türkiye’nin, Sahel bölgesinde barış, güvenlik, refah ve kalıcı istikrarın tesisine büyük ehemmiyet verdiğini kaydeden Fidan, bölgenin önemli güvenlik sınamalarıyla karşı karşıya olduğunu ve kıymetli bir dönüşümden geçtiğini aktardı.
Fidan, bölge ülkelerinin istikrar ve güvenliği sağlama tarafındaki gayretlerine takviye verilmesi gerektiğine işaret ederek, “Türkiye’nin faaliyetlerinde, bölge ülkelerinin terörle çaba dahil kapasitelerinin artırılması öncelikli başlıklardan biridir” tabirlerini kullandı.
Moritanya’nın “bu çalkantılı bölgede ve dönemde” istikrar ögesi olarak öne çıktığını aktaran Fidan, “Türkiye olarak bölgenin istikrar ve refahı için gerek güvenlik işbirliğinin gerek ekonomik bağların geliştirilmesi konusunda ağır gayret göstermeye devam edeceğiz.” diye konuştu.
Fidan, bugün yapılan görüşmede iki ülke münasebetlerinin detaylı bir biçimde kıymetlendirilmesi fırsatını bulduklarını belirterek, her alanda işbirliğinin geliştirilmesi istikametindeki iradenin teyit edildiğini bildirdi.
Ekonomik ve ticari hususlarda görüşüldü
Görüşmede iki ülke ortasındaki ekonomik ve ticari bahislerde mevcut ve potansiyel işbirliği fırsatlarının ayrıntılı biçimde ele alındığını söyleyen Fidan, birinci “Karma Ekonomik Kurul Toplantısı”nın en kısa müddette düzenlenmesinin istendiğini kaydetti.
Fidan, Türk Hava Yollarının (THY) Moritanya’ya düzenlediği seferlerle iki ülkenin ekonomik bağlantılarına katkıda bulunmaya devam ettiğine dikkati çekerek, Moritanya ile bağlarda balıkçılığın değer verilen bir alan olduğunu ve toplantıda balıkçılık ve balık yetiştiriciliği için “Ortak Komisyon”un toplanmasının değerinin görüşüldüğü söyledi.
Moritanya halkı ile insani bağların güçlendirilmesi konusunda da uğraşların devam ettiğine değinen Fidan, “Bugün Maarif Vakfımız tarafından işletilen okullarda tahsil gören öğrenci sayısı 1224’e ulaşmış durumda. Moritanyalı kardeşlerimizin Türkiye Burslarıyla ülkemizde eğitim görmelerinden de ayrıyeten memnunluk duyuyoruz.” biçiminde konuştu.
Fidan, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Afrika Birliği (AfB) üzere kuruluşlarda Moritanya ile birlikte çalışmaya büyük değer verdiği değerlendirmesinde bulunarak, Moritanya’nın şubatta AfB devir başkanlığını aldığını hatırlattı.
AfB ile 2008’den bu yana sahip olunan stratejik paydaşlık çerçevesindeki bağlantıların geliştirilmeye devam edildiğini söyleyen Fidan, Moritanya’nın devir başkanlığının bu mevzuda fırsat olduğunu bildirdi.
Fidan, yılın son çeyreğinde Türkiye-AfB “Bakanlar Gözden Geçirme Toplantısı”nın yapılması maksadını aktararak, bu bahiste da mevkidaşı ile istişarelerde bulunduğunu belirtti.
Bakan Fidan, Gazze’deki durumun da görüşmenin mevzularından olduğunu söyleyerek, şunları kaydetti:
“Tıpkı Türkiye üzere Moritanya da Filistin sorununda, Gazze sorununda hassas bir siyaset izliyor. Bu hususta elinden gelen her türlü takviyesi veriyor, bu hususta büyük bir dayanışma içerisindeyiz. Moritanya en başından bu yana Gazze’de akan kanın durdurulması için kararlı bir tavır sergilemiştir. Acil ateşkes muhtaçlığı ve insani yardımların kesintisiz halde ulaşılması konusunda işbirliğimizi sürdüreceğiz. İşgali ve haksızlıkları gündeme getirmeye daima bir arada devam edeceğiz. 1967 sonları temelinde başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız, hâkim ve coğrafik bütünlüğe haiz bir Filistin devleti kurulana kadar bu eforlarımız kesintisiz devam edecek.”
Fidan, daha 2 gün evvel Filistin’in Birleşmiş Milletlere tam üye olmasını ABD idaresinin engellediğini hatırlatarak, “Amerika müsaade vermedi. Bu tavır Filistin halkına yapılan büyük bir haksızlıktır, memleketler arası toplumu bu yanlışa karşı çıkmaya ve Filistin devletini tanımaya davet ediyoruz.” dedi.
Türkiye-Irak ilişkileri
Bakan Fidan, konuşmasının akabinde bir gazetecinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretine ait sorusu üzerine, 2011’den itibaren birinci sefer Cumhurbaşkanı seviyesinde Irak’a ziyaret gerçekleştirileceğini lisana getirerek, “Çok uzun vakittir bu ziyarete hem Irak tarafı, hem Türkiye tarafı olarak büyük ehemmiyet vermekte ve hazırlık yapmaktayız. Devam eden ağır çalışmalar var.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretinin en verimli formda gerçekleşmesini hedeflediklerini söyleyen Fidan, Erdoğan’ın Türkiye-Irak bağlantılarındaki vizyonunun Türkiye’nin bölgeye ait vizyonunu yansıttığını kaydetti.
Fidan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani hükümetinin kalkınmayla ve siyasi istikrarla ilgili attığı adımları desteklediklerinin altını çizerek, “Irak, uzun yıllardır çok külfetli devirlerden geçti. Siyasi istikrarın sağlanması çok güç oldu. Siyasi istikrar olmadığı vakit da bilhassa halkın gereksinimi olan temel hizmetlerin götürülmesi konusunda da büyük sorunlar yaşandı.” dedi.
Türkiye, Irak’a takviye olmaya hazır
Irak’ın büyük potansiyele ve imkanlara sahip olmasına karşın temel hizmetlerin halka ulaştırılması konusunda da büyük badireler yaşadığını belirten Fidan, mevcut Irak hükümetinin bu hususta büyük farkındalık geliştirdiğini söyledi.
Fidan, Irak ve Türk hükümetlerinin, bu zahmetlerin giderilmesi için neler yapılabileceği konusunda görüştüğüne değinerek, Türkiye’nin, sulama sistemi, eğitim, sıhhat, altyapı, ticaret ve güç üzere alanların geliştirilmesi için “her türlü desteği” vermeye kararlı olduğunu vurguladı.
Uzun vakittir bakanlar, bürokratlar ve iş adamları seviyesinde Irak ile çeşitli temasların ağır biçimde devam ettiğini bildiren Fidan, gelinen “olgunluk noktası” prestijiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak’a ziyareti ve Stratejik Çerçeve Mutabakatı’nın imzalanması konusunda mutabık kalındığını söyledi.
Bölgede istikrar ve refah vurgusu
Fidan, Stratejik Çerçeve Mutabakatı’yla çok alanda ve tıpkı anda nasıl işbirliği yürütülebileceğinin stratejik vizyonunun ortaya konacağına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Bu, iki ülke bağlarının geleceği açısından kıymetli bir yol haritası teşkil edecek. Münasebetlerimizi, daha evvel de söylemiştim, kurumsallaştırarak ileriye götürmek, başarıyı bir tesadüf olmaktan çıkartmak, daha sistemli hale getirmek ve iki ülke ortasındaki bağlantılarda kalıcı yararları ortaya koymak dileğindeyiz.”
Bölgenin ve Irak’ın iç karışıklıklarla, savaşla ve çatışmayla anılmasını istemediklerinin altını çizen Fidan, bu sebeple, ekonomik kalkınmanın ve siyasal istikrarın temel olmasını temenni ettiklerini belirtti.
Fidan, Türkiye’nin terörle uğraş konusundaki ağır temaslara ve işbirliği arayışlarına işaret ederek, “Irak’taki mevcut siyasal istikrarları çok fazla rahatsız etmeden, terörle uğraşta nasıl büyük adımlar atılabileceği” konusunda Bağdat hükümetiyle çok ağır görüşmeler içerisinde olduklarını kaydetti.
Irak ile temaslar
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’in koordinasyonunda Irak Savunma Bakanlığı, istihbarat ve başka güvenlik kurumlarından Türkiye’ye gelen heyete işaret eden Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu ile Irak’ı ziyaret ettiğini hatırlattı. Fidan, şunları söyledi:
“Bu ziyaretimiz esnasında Cumhurbaşkanı’mızın Irak’a yapacağı ziyaretin stratejik çerçevesini de Iraklı muhataplarımızla uzun uzun tartışmıştık. Biz, Irak-Türkiye alakalarının bölgemizde kıymetli bir örneklik teşkil edeceğine inanıyoruz. Bilhassa Cumhurbaşkanı’mızın da çok kıymet verdiği Kalkınma Yolu Projesi’nin hayata geçmesi durumunda hem Irak halkı için, hem bölge halkları için çok kıymetli bir örnek teşkil edeceğine inanıyoruz.”
Fidan, bölgenin çatışmalarla, karışıklıklarla ve istikrarsızlıklarla değil kalkınmayla, teknolojiyle, refahla, istikrarla, kültürle ve sanatla gündeme gelmesi gerektiğini lisana getirdi.
Irak’ın Gazze konusunda Türkiye’ye desteği
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretinde İsrail’in Gazze’ye taarruzlarının da ele alınacağını bildiren Fidan, Bağdat hükümetiyle Gazze konusunda tıpkı hassasiyetleri paylaştıklarına dikkati çekti.
Fidan, Irak’ın milletlerarası sistemde Gazze’ye ait Türkiye’ye takviye verdiğini, oylamalarda Türkiye ile hareket ettiğini vurgulayarak, “Cumhurbaşkanı’mızın Erbil ziyareti esnasında da bilhassa bölgesel idare yetkilileriyle bir ortaya gelerek kendilerine verdiğimiz takviye, aramızdaki bağlantının artırılması, Irak iç istikrarının ve barışının sağlanmasında kendilerine düşen birtakım rollerinin hatırlatılması konusunda da kendileri eminim vizyonlarını paylaşacaktır.” tabirini kullandı.
Muhabir: Ekip
