CENEVRE (AA) – Dünya Meteoroloji Örgütünde (WMO) iklim uzmanı olarak misyon yapan Jose Alvaro Pimpao Silva, AA muhabirinin, 22 Nisan Milletlerarası Toprak Ana Günü hasebiyle yaşanan global iklim değişikliğinin Akdeniz bölgesi ve Türkiye’ye tesirlerine ait sorularını yanıtladı. Silva, “Özellikle ekstrem olayların tesirlerine, artan sıklık ve yoğunluklarına baktığımızda iklim değişikliğinin giderek çoğalan delillerini görüyoruz.” dedi.
İklim sisteminin çeşitli bileşenleri için telaş verici rekorlar kırıldığına işaret eden Silva, buzulların giderek daha fazla eridiğine şahit olunduğunu ve 1950’den bu yana tarihteki en büyük buzul kaybının 2022-2023 yıllarında yaşandığını hatırlattı.
Silva, buzul kaybını büyük bir “endişe kaynağı” olarak yorumlarken, “Avrupa Alpleri’nde çok erime periyodu yaşandı. Son iki yılda İsviçre’deki buzullar mevcut hacimlerinin yaklaşık yüzde 10’unu kaybetti.” dedi.
Küresel ortalama deniz düzeyinin geçen yıl rekor düzeye ulaştığına dikkati çeken Silva, bunun, insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonları nedeniyle ısınan iklimin tesirini gösterdiğini bildirdi.
Silva, “Okyanus ısı ölçüsü da yaklaşık 65 yıllık müşahede kayıtlarındaki en yüksek düzeyine ulaştı. En çok konuşulan iklim göstergesi yıllık global sıcaklıktır. 2023, kayıtlardaki en sıcak yıl oldu.” tabirini kullandı.
“Avrupa, 1980’den bu yana global ortalamanın iki katı kadar ısınıyor”
Silva, daha sıcak bir atmosferin birtakım bölgelerin daha ağır yağış alma bahtını artıracağı, atmosferin buharlaşma talebinin daha yüksek olması nedeniyle öteki bölgelerde ise şiddetli kuraklıkların yaşanacağı manasına geleceğini söyleyerek, “Dolayısıyla bu zıt hidrolojik aşırılıklar, daha sıcak bir dünyada daha da şiddetleniyor.” diye konuştu.
Avrupa’nın 1980’den bu yana global ortalamanın iki katı kadar ısındığını belirten Silva, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Panelinin (IPCC), bu yüzyılda iklim değişikliğinin Akdeniz bölgesinde ağırlaşacağını açıkladığını bildirdi.
Silva, “Akdeniz’de, hava ve deniz sıcaklıkları, bunların ekstrem kıymetleri ile bilhassa sıcak hava dalgaları, global ortalamanın üzerinde artmaya devam edecek üzere görünüyor. Bu değerlendirmeye yüksek seviyede inanç duyuluyor. Yani bu gerçekleşmesi çok beklenen bir durum. Isınma senaryolarına bağlı olarak bölgede yağışların yüzde 4 ila 22 azalması mümkün.” dedi.
Yağışlardaki bu azalmaya ait başka kıymetli tasa nedeninin ise kuraklık olduğuna değinen Silva, Akdeniz havzasındaki ülkelerde kuraklığın daha da yaygınlaşacağının iddia edildiğini vurguladı.
Silva, Akdeniz’deki deniz düzeyinin gelecek yıllarda daha da yükselmesinin öngörüldüğüne işaret ederek, “Akdeniz etrafındaki alçak kıyı bölgelerinde sel risklerinin maliyeti muhtemelen artacaktır.” diye konuştu.
Silva, iklim değişikliğinin, ırmak akışlarını azaltarak bölgedeki su mevcudiyetini tehdit ettiğine dikkati çekerek, bu durumun bölgedeki hidroelektrik kapasitesinin azalmasına da neden olacağını söyledi.
“Türkiye’de de birtakım yüksek sıcaklık kayıtlara geçti”
Türkiye’nin, WMO’nun üyesi olduğunu ve iklim raporlarına ait nizamlı bilgi sağladığına işaret eden Silva, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün, 2023’te ülke genelinde meydana gelen şiddetli yağışlar, fırtınalar, çok sıcaklar ve denetim edilemeyen yangınlar üzere ekstrem olayları bildirdiğini belirtti.
Silva, “Türkiye’de de birtakım yüksek sıcaklıklar kayıtlara geçti. Türkiye’nin Akdeniz havzasındaki pozisyonu, Akdeniz bölgesiyle birebir iklim şartları ve ekstrem değişikliklerden etkileneceği manasına geliyor. Bu bölgede sıcaklıkların ve çok sıcakların artması, yağışların ve su mevcudiyetinin azalması bekleniyor.” dedi.
Akdeniz havzası ülkeleri dışında dünyanın birçok bölgesinde de iklim değişikliğinin yaşandığını lisana getiren Silva, ısınan iklim altında ekstrem olayların çok daha fazla arttığını ve şiddetlendiğini söz etti.
Silva, iklim değişikliğinin, bölgede can kayıplarına, altyapı hasarlarına ve ekonomik şoklara yol açan yıkıcı olaylara sebep olduğunu belirterek, “Akdeniz bölgesi iklim değişikliğinin yaşandığı sıcak nokta. Bu durum, bu bölgenin bir kesimi olarak Türkiye için de kaygı vericidir.” dedi.
Muhabir: Muhammet İkbal Arslan