ANKARA (AA) – AA muhabirinin müfredat taslağından derlediği ve alan uzmanlarından aldığı bilgiye nazaran, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde, matematik alan hünerleri ilkokul, ortaokul ve lise seviyesini kapsayan ve süreç bileşenleri ile modellenebilen marifetler dikkate alınarak belirlendi.
Programın benimsediği maharet odaklı, mana ve gereksinim temelli yaklaşımın matematiğin korkulan değil sevilen, ezberlenen değil keşfedilen bir ders olmasına hizmet etmesi amaçlandı.
Öğretmenlerin programın yeni yaklaşımını anlamlandırmalarını sağlayacak ve sınıf içi uygulamalarına ışık tutacak her türlü açıklama program metninde yer aldı.
Yeni müfredatta yer verilen 5 matematik alan marifeti, “matematiksel muhakeme”, “matematiksel sorun çözme”, “matematiksel temsil”, “veri ile çalışma” ve “veriye dayalı karar verme”, “matematiksel araç ve teknoloji ile çalışma” olarak planlandı.
Matematik dersi öğretim programları hazırlık sürecinde ilkokul, ortaokul ve lise komiteleri Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin bütüncül yapısı mucibince birlikte çalıştı.
Öncelikle “sayılar”, “geometri” ve “istatistik ve olasılık” bahislerinin ilkokuldan liseye kadar ilişkisel ve dengeli bir biçimde nasıl yerleştirilmesi gerektiğine odaklanıldı. Sonrasında kurullar yatayda çalışarak seviyenin matematik öğrenme amaçlarına ait içerikleri belirledi ve bu içeriklere ait tema sistemlerini oluşturdu.
Bu sayede, örneğin ortaokul matematik dersi öğretim programında işlemsel tarafıyla öğrencileri zorlayıcı içerikler ortaöğretime taşındı ve bu sayede ortaokul seviyesinde daha kavramsal alakalara yer verildi, disiplinler ortası alakaları destekleyecek içerik ve yaklaşımlar daha çok ön planda tutuldu.
İlkokul matematik müfredatı
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde yeni hazırlanan ilkokul matematik müfredatında, öğrenme amaçları varsayım, zihinden süreç ve prosedür halinde devam eden öğrencinin matematiksel muhakeme gücünü ve düşünme marifetlerini öğretme-öğrenme uygulamalarını öne çıkaran bir basamakla verildi.
Daha evvelki programlarda farklı ele alınan 4 süreçten, toplama çıkarma bir ortada toplamsal durumu vermek; çarpma ve bölme bir ortada çarpımsal durumu vermek için ilişkisel olarak verildi.
Mevcut öğretim programında sezgisel karşılaştırma toplama ve çıkarma sürecinden sonra verilirken yeni öğretim programında sezgisel karşılaştırma 4 süreçten evvel verilerek öğrenenlerin 4 süreç maharetleri ile alakalı öğrenme maksatları ortasında köprü kurmaları sağlandı.
Ayrıca yeni program çocuklardaki sayı hissi ve sayı kavramının gelişimi dikkate alınarak tasarlandı.
Yeni öğretim programının öğrenme maksatları, ilkokul öğrencilerinin geometrik niyet seviyelerinin görsel seviyede olmasından ötürü buna nazaran yapılandırıldı.
Bu kapsamda gelişimsel süreç dikkate alınarak parça-bütün bağı ön plana çıkarıldı ve öğrencilere farklı obje modelleri ile objelerin geometrisinin kavratılması amaçlandı.
Öğretme öğrenme süreci daha somut bir yapıda ilerletildi ve öğrencilerin algılayabildikleri geometrik cisimlerden yola çıkılarak hallerin manalandırılması hedeflendi.
Veriye dayalı araştırma temasında bilim ve teknolojinin de artmasından ötürü ilkokul 1. sınıftan itibaren istatistiksel araştırma sürecinin tüm adımları kullanıldı.
Olasılık konusu da çocukların bilişsel ve duyuşsal özellikleri dikkate alınarak kolaydan karmaşığa gerçek ilkokul 4. sınıftan itibaren verilmeye başlanarak ortaokuldaki mümkünlük gerektiren içeriklere temel oluşturuldu.
Programda, içerik çerçevesinde yapılan sadeleştirmeler kapsamında, ilkokul 1. sınıfta öğrencilerin birinci sınıfta zahmet yaşamaları nedeniyle “kesirler, vakit, sıvı ölçme, standart ölçme araçları ile süreç süreçleri, takvim okuma” mevzuları 1. sınıftan kaldırılarak ikinci sınıftan itibaren verilmeye başlandı.
İlkokul 3. sınıfta Romen sayıları öğrenme gayesi olarak verilmedi, vakit ölçme ile ilgili olarak öğretme-öğrenme uygulamalarına yansıtıldı. Sütun grafiği 5. sınıfa aktarıldı, alan ölçme büsbütün ilkokuldan kaldırıldı. 4. sınıftaki ışın yanlışsız kesimi düzlem bahisleri 5. sınıfa aktarıldı. İlkokul 1. sınıflara, şipşak (nokta sayılama) sayma, form örüntüleri, kodlama ve algoritma aktiviteleri eklendi. İlkokul 3. sınıflara algoritma eklendi. İlkokul 4. sınıflara, denk kesir ve günlük hayatta karşılaşılan mümkünlük durumları eklendi.
Tema içerikleri ve öğrenme gayeleri öğrencilerin gelişim seviyesi dikkate alınarak, öncüllük-ardıllık, ön şart bağlantısı üzere matematik disiplinin gerektirdiği prensipler göz önünde bulundurularak yapılandırıldı.
Ortaokul matematik müfredatı
Ortaokul matematik dersi öğretim programı geliştirilirken, parçalanmış kazanım yapısından çıkılarak bütüncül bir içerik yapısına geçildi, başta matematik alan marifetleri olmak üzere bütünleşik marifetler, paha, okuryazarlık, eğilim, sosyal-duygusal marifetler odaklı bir program anlayışı benimsendi.
Program, eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verebilme üst seviye marifetlerinin gelişimini de destekleyecek formda tasarlandı.
Bu bağlamda programda işlemsel tarafıyla öğrencileri zorlayıcı içerikler ortaöğretime taşındı, disiplinler ortası münasebetleri destekleyecek içerik ve yaklaşımlar ön planda tutuldu. Örneğin, esaslı sözlerle süreçler ortaöğretime taşındı lakin esaslı sözler bağlamında gerçek sayılar kümesinin anlamlandırılmasına ortaokulda değer verildi. Lisede büyük ehemmiyete sahip olan işlev kavramına hakikat ve doğrusal oran kavramlarının bir devamı niteliğinde 8. sınıftan itibaren yer verilmeye başlandı.
Matematiksel kavramlar ilişkilendirilerek çabucak her sınıf seviyesinde araç ve teknolojiden yararlanıldı; bilgi biliminin ve bilgi ile çalışma marifetinin gerçek ömürde, bilim ve teknolojide artan kıymetinden dolayı, istatistik ve mümkünlük mevzularına daha fazla yük verildi.
Dijital çağın ihtiyaçları doğrultusunda, öğrencilerin algoritmik düşünme marifetlerini geliştirmek maksadıyla matematiksel içeriklerle alakalı algoritma konusu da programa eklendi.
Lise matematik müfredatı
Ortaöğretim Matematik Dersi Öğretim Programı, çağın bilimsel gelişmeleri ve maharet temelli program yaklaşımı doğrultusunda tekrar şekillendirildi.
Öğrenciler için işlemsel yükü fazla olan, manalı öğrenmelere hizmet etmeyen ve programın genel hedefleri doğrultusunda ortaöğretim seviyesinde muhtaçlık duyulmayan içerikler gözden geçirildi, kimileri çıkarılarak yerine yenileri eklendi.
Bu bağlamda, matematik ve algoritma-bilişim ilgisi birinci kere bu programda, matematik öğrenme ve öğretme süreçlerine hizmet edecek formda kurgulandı.
İstatistik mevzuları “veri ile çalışma ve bilgiye dayalı karar verme becerisi” bağlamında yine ele alındı ve programdaki yeri değerli oranda artırıldı.
Sayılar, cebir ve işlevlerle ilgili bahisler, işlevler merkeze alınarak tekrar tasarlandı. Disiplinler ortası bağlamda işlevlerin değişimleri inceleme ve sorun çözme aracı olma boyutları ön planda tutuldu.
Soyut, sembolik ve süreç odaklı bir biçimde ele alınan kümeler ve mantık hususları öteki hususlara entegre edilerek tekrar yapılandırıldı. Kümelerle ilgili süreçlerin yanı sıra mantık bağlaçları ve niceleyicilerin matematiksel lisan ve sembolizm içindeki yeri ve kıymetinin fark edilip aktif halde kullanımı ile öğrencilerin matematiksel doğrulama ve ispat yapma maharetlerinin etaplı halde gelişimini sağlayacak bir program geliştirildi.
Geometride araç ve teknoloji kullanımı öne çıkarıldı, muhakeme ve sorun çözme temelli dinamik bir geometri öğretimi hedeflendi.
Mevcut haliyle bir hesaplama aracından öteye geçmeyen hayli hudutlu ve süreç odaklı biçimde sunulan integral kavramına yer verilmedi, değişimin matematiğinin temel araçları olarak limit ve türev hususları daha kapsamlı halde ele alındı. Türevle ilgili yorum ve çıkarımlara sorun çözme odaklı bir yaklaşımla yer verildi.
Limit ve türev kapsamlı yer alacak
İntegral kavramının programlardaki yeri süregelen revizyon çalışmaları ile kıymetli oranda daraltılmıştı ve mevcut haliyle manalı bir öğrenme gerçekleşmediği ve başka ortaöğretim derslerinde de integral kavramının kullanılmadığı görüldü.
Yeni Ortaöğretim Matematik Programında nicelikler ortası değişimleri incelemenin temel araçları olarak limit ve türev kavramları ön plana çıkarıldı.
Bu kavramlara marifet odaklı bir yaklaşımla evvelki programlardan daha kapsamlı halde yer verildi. Lisede, halihazırda epey hudutlu ve süreç odaklı biçimde sunulan integral kavramına yer verilmedi, limit ve türev kavramları daha kapsamlı biçimde ele alındı.
Yeni programda 4 yıl boyunca değişimlerin incelenmesi odaklı bir yaklaşım ortaya konuldu. Bu yaklaşımın üniversitedeki tahlil dersleri için sağlam bir temel oluşturacağı ve sonraki eğitim ve meslek yaşantılarında gereksinimi olacak öğrencilerin integrali de tam manasıyla öğrenebilecekleri öngörüldü.
Muhabir: Selma Kasap
