SUDAN (AA) – Sudan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu’nun, paramiliter Süratli Dayanak Kuvvetleri’ne (HDK) “çok taraflı sponsorluk” teziyle Sudan’ın Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) karşı şikayetini görüşmek üzere toplantı düzenlediği belirtildi.
Açıklamada, “İngiltere, Güvenlik Kurulu’nda düzenlenen kapalı istişare oturumunun biçimini ve niteliğini değiştirerek, Sudan’ın geneli ve özel olarak Sudan’ın batısında yer alan El-Faşer bölgesindeki durum hakkında bir toplantı haline getirmek suretiyle ülke işlerine müdahale etti.” denildi.
Bakanlığın açıklamasında, İngiltere’nin, BAE ile olan ticari çıkarları karşılığında Güvenlik Kurulu’nun daimi üyesi olarak ahlaki ve siyasi vazifesini ve Konsey’de Sudan’ın meselelerini ele alma yükümlülüğünü terk etmesinden keder duyulduğu kaydedildi.
İngiliz hükümetinin “terörist kümelerin tüm özelliklerini taşıdığı” belirtilen HDK ile bâtın toplantılar yapmakla suçlandığı açıklamada, bunun İngiltere’yi HDK ve onun sponsoru tarafından işlenen vahşetlerin sorumluluğunda ortak ve onların cezasız kalmalarının destekçisi haline getirdiği tabir edildi.
Açıklamada, BM Güvenlik Kurulu’nun kelam konusu kapalı oturumunun 29 Nisan sabahı gerçekleştirildiği ve üyelerin HDK’nin El-Faşer etrafındaki ataklarını durdurmasını ve hiçbir kente saldırmama kelamı vermesini talep ettiği aktarıldı.
Açıklamada, kurul üyelerinin, bölgesel taraflara, kurulun 2005 yılındaki 1591 sayılı kararı uyarınca Darfur’a uygulanan silah ambargosuna uyma davetinde bulunduğu lisana getirildi.
Toplantıya katılan kurul üyelerinin ayrıyeten Sudan ordusu ile Süratli Dayanak Kuvvetleri ortasında Cidde müzakerelerinin tekrar başlaması, insani yardıma manisiz erişimin kolaylaştırılması ve memleketler arası insancıl hukuka hürmet gösterilmesi gerekliliği davetinde bulunduğu belirtilen açıklamada, toplantıda rastgele bir karara varılamadığı ve 27 Nisan’da yapılan açıklamayla yetinildiği lisana getirildi.
Sudan, 29 Mart’ta, BAE’yi HDK’yi desteklediği tezi ile BMGK’ye şikayette bulunmuştu, BAE ise bu savları reddetmişti.
Sudan’ın Birleşmiş Milletler’deki (BM) temsilcisi Büyükelçi El-Haris İdris de 27 Nisan’da BM Güvenlik Kurulu’na gönderdiği mektupta, BAE’nin HDK’yi destekleyerek ülkesinde “savaşı alevlendirmek” olarak isimlendirdiği durumu görüşmek üzere kuruldan bir oturum düzenlemesini talep etmiş ve Hartum’un, Abu Dabi’nin Sudan krizinin rastgele bir tahliline iştirakini reddettiğini duyurmuştu.
Sudan’daki savaş
Sudan’da 30 yıl süren Ömer el Beşir iktidarının halk ayaklanmasıyla devrilmesi sonrası sivillerin iştirakiyle oluşturulan hükümete karşı ortak darbe yapan ordu ve HDK ortasındaki güç çabası 1 yıldır devam ediyor.
Nisan 2023’ün ortasında başlayan ve 18 eyaletten oluşan Sudan’ın 10 eyaletinde devam eden savaşta ordu, kuzey ve doğudaki eyaletleri denetim ederken HDK, Batı ve güney eyaletlerini ele geçmeyi başarmıştı.
Savaşın bitirilmesi için başlatılan Suudi Arabistan ve ABD orta buluculuğundaki Cidde görüşmeleri, Mısır’ın öncülük ettiği Sudan’a komşu ülkeler barış teşebbüsü, Doğu Afrika’da Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesinin (IGAD) uğraşları ve Bahreyn’in başşehri Manama’da yapılan görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.
BM’ye nazaran, dünyanın en büyük yerinden edilme ve açlık krizinin yaşandığı Sudan’daki çatışmalar sonucu 15 binden fazla kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 8,5 milyon kişi yerinden edildi ve 25 milyondan fazla kişi insani yardıma muhtaç durumda.
Muhabir: Hussameldin Abdelgadir Salih Mohamed,Ali Semerci