İSTANBUL (AA) – Menna, AA muhabirine Kuveyt-Türkiye alakaları ve Kuveyt Buyruğu Meşal el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın bugünkü Türkiye ziyaretine dair değerlendirmelerde bulundu.
Kuveyt Buyruğu Meşal el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın iki ülkenin diplomatik münasebetlerinin 60. yılında Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaretin mevcut işbirliğinin daha da güçlendirilmesi açısından değer arz ettiğini ve 16 Aralık 2023’te vazifeye başlamasından bu yana Arap dünyası haricindeki birinci yurt dışı resmi ziyaret olduğunu belirten Menna, iki ülke ortasındaki münasebetleri “iyi ve köklü” olarak nitelendirdi.
Menna, “Bu ziyaret, Buyruk Meşal’in büyük, kardeş ve dost bir ülkeyle bağlarını geliştirmeye ve ilerletmeye verdiği ehemmiyetin bir göstergesidir.” dedi.
Türkiye’nin, 1990’da Irak işgaline uğradığı periyotta Kuveyt’in özgürlüğü ve bağımsızlığına olan dayanağını ilan ettiğine işaret eden Menna, Irak güçlerinin Kuveyt’ten çekilmesinin akabinde merhum Kuveyt Buyruğu Cabir el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın Kasım 1991’de Ankara’yı ziyaret ettiğini hatırlattı.
Kuveytli akademisyen, periyodun Kuveyt Buyruğunun ülkesinin Türkiye’nin Kuveyt’in hukukuna gösterdiği dayanışmadan duyduğu memnuniyeti lisana getirdiğini belirterek, sonraki periyotlarda de taraflar ortasındaki ilgileri dikkat alımlı düzeyde geliştiren çeşitli seviyelerde ziyaretlerin sürdüğünü söyledi.
İki ülke bağlarının “daha sonra Kuveyt’in Türkiye’deki yatırımları ve Türk şirketlerinin Kuveyt’te havalimanı inşası ve limanlardaki faaliyetleriyle gelişip ekonomik boyut kazanmaya başladığını” aktaran Menna, şöyle devam etti:
“Kuveyt ile Türkiye, en kıymetlisi Filistin olmak üzere bölge ve dünya sorunlarına ait birçok ortak hal sergiliyor. Türkiye ve Kuveyt, rastgele bir dışlayıcı yahut düşmanca hareketi tercih etmeyen, bunun yerine diyaloğu ve güç kullanmamayı önceleyen siyasi durumları paylaşıyorlar. Her ikisi de sonuncusu 7 Ekim 2023’ten bu yana süren ataklar olmak üzere İsrail’in Gazze’ye yönelik tekrarlanan akınlarını kınıyor. Hem Ankara hem de Kuveyt, Filistinlilerin yerinden edilmesini ve Gazze Şeridi’ndeki yerleşim yerlerini ve altyapıyı amaç alan ve Filistinli siviller ortasında mevt ve yaralanmalara yol açan İsrail hücumlarını güçlü bir halde kınadıklarını tekraren lisana getirdi.”
“Türkiye’nin tavrı gurur verici”
Menna, “Türkiye’nin bu husustaki tavrından gurur duyduğunu” söz ederek, “Kuveyt, Filistin devleti kurulmadığı sürece bağlantıların olağanlaşmasını yahut İsrail’in tanınmasını reddediyor.” diye konuştu.
Kuveytli akademisyen, “Kuveyt vatandaşlarının 1991’den sonra Türkiye’ye olan ağır teveccühü, tarihi, dini ve kardeşlik bağlarımızın olduğu bu aziz ülkede turizm ve mülk edinme açısından buranın onlar için cazip olduğunu gösteriyor.” Tabirlerini kullandı.
– Diplomatik ilgilerin 60. yıl dönümünde gerçekleşen ziyaret
Kuveyt Emiri’nin iki ülke ortasındaki diplomatik münasebetlerin 60. yıl dönümünde gerçekleşen ziyareti, 7 yıl ortadan sonra Kuveyt’ten Türkiye’ye buyruk seviyesindeki birinci ziyaret niteliğini taşıyor.
Ticaret, savunma endüstrisi, turizm ve yatırım bahislerinde çok boyutlu işbirliği düzeneklerine sahip iki ülke ortasında bölgesel sorunlarda barış ve istikrarın korunmasına yönelik görüş ve vizyon birliği bulunuyor.
Türk ve Kuveytli yetkililer, bölgede ve dünyada yaşanan gelişmelerin iki ülke için daha sık ve nizamlı diyaloğu zarurî kılmasıyla yakın diyalog ve işbirliğini artırıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kuveyt Buyruğu Sabah’ın iki ülke ortasındaki dostluğu pekiştirme iradesi, bağlantıları farklı kulvarlarda derinleştirme arayışlarını destekliyor.
İsrail-Filistin sorunu, bölgesel manada istişare edilecek en kıymetli konu
Kuveyt Buyruğu Sabah’ın ziyareti çerçevesinde yapılacak görüşmelerde ikili bağların yanı sıra Gazze’deki durum ve İsrail’in Gazze’ye atakları başta olmak üzere bölgesel gelişmeler de istişare edilecek.
İki ülkenin ortak duruma sahip bulunduğu İsrail-Filistin sıkıntısı, bölgesel manada ele alınacak en kıymetli bahis olarak görülüyor.
İkili gündemde ise ticaret, savunma endüstrisi, turizm ve yatırım üzere bahislerin olduğu kıymetli başlıklar bulunuyor.
Kuveyt’le iktisat, ticaret, inşaat, sıhhat, turizm, güç ve savunma endüstrisi üzere alanlarda mevcut işbirliğinin daha da güçlendirilmesi hedefleniyor. Bu bağlamda taraflar ortasında yeni muahedeler imzalanacak.
Türkiye’nin Kuveyt’te inşaat bölümünde üstlendiği projelerin bedeli 9,2 milyar dolar
Kuveyt Haber Ajansının (KUNA) Buyruk Sabah’ın ziyaretine ait haberinde de Türkiye ile ilgilerin geçmişine dair 1983’te iktisat, sanayi ve teknik alanlarında, 1988’de de yatırım teşviki mutabakatının imzalandığı bilgisi paylaşıldı.
Haberde Türk-Kuveyt Ortak İşbirliği Komitesinin birinci toplantısının Ekim 2013’te düzenlendiği ve çeşitli alanlarda 62 mutabakatın imzalandığı bildirildi.
Kuveyt ile Türkiye’nin ticaret hacmi 2023’te yaklaşık 700 milyon dolara ulaşırken sektörel çeşitlendirme ve yeni işbirliği düzenekleriyle karşılıklı ticaret ve yatırımların artırılması hedefleniyor.
KUNA’ya nazaran Türkiye’de Kuveyt’e ilişkin 400’den fazla şirket, Kuveyt’te de 50 civarında Türk şirketi faaliyet yürütüyor.
Kuveyt’teki Türk şirketleri, çoğunlukla inşaat dalında faaliyet gösteriyor. Bu firmalar Kuveyt’in yeni milletlerarası havalimanı da dahil 50 proje çalışması yaptı. Bugüne kadar Türkiye’nin Kuveyt’te inşaat dalında üstlendiği projelerin bedeli 9,2 milyar dolara, Kuveyt’in Türkiye’deki direkt yatırımlarının bedeli de 2 milyar dolara ulaştı.
Kuveyt idaresinin 2035 vizyonu çerçevesinde yeni yatırımlar ve projeleri hayata geçirip petrol gelirine bağımlılığı azaltma amacı doğrultusunda girdiği dönüşüm sürecine Türk firmalarının daha fazla katkı sağlaması hedefleniyor.
Türkiye, bir taraftan da Kuveyt vatandaşlarının turizm, tedavi ve emlak yatırımlarında en fazla tercih ettiği ülkelerin başında geliyor. Kuveyt, nüfusuna oranla Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülke pozisyonunda ve Kuveyt vatandaşları Türkiye’de emlak satın alan yabancılar sıralamasında birinci 10’da yer alıyor.
Türkiye, 2023’te yaklaşık 400 bin Kuveytli turiste mesken sahipliği yaparken Türk vatandaşlarının da Kuveyt’i turizm destinasyonu olarak görmesi hedefleniyor.
Muhabir: Muhammed Yusuf,Ömer Erdem
