ANKARA (AA) – Birçok ülke, yol güvenliğini artırmak ve kazaları en aza indirmek hedefiyle kara yollarında sürat hududu uygulamasını sağlamak için yapay zeka teknolojisine yöneliyor. Bu sayede sürat ihlallerinin engellenmesi ve nihayetinde daha fazla hayat kurtarılması amaçlanıyor.
Trafik güvenliğini sağlamada sürat tespit kameraları ve kolluk kuvvetleri üzere klasik prosedürler tesirli olsa da yapay zeka takviyeli sistemlerin bu alana entegrasyonu, yol güvenliği uygulamalarında yeni bir çağ açmayı vadediyor. Bu sistemler, sürat yapan araçları tespit etmek ve vaktinde ihtar yahut ceza vermek için makine tahsili algoritmaları, bilgisayar görüşü ve gerçek vakitli data tahlillerini kullanıyor.
AA muhabiri, “Karayolu Güvenliği ve Trafik Haftası” kapsamında ülkelerin yol güvenliğini sağlamak gayesiyle yapay zeka kullanımına ait bilgileri derledi.
Yapay zeka, yol güvenliği ve sürat hudutlarının korunmasında kritik role sahip
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) bilgilerine nazaran trafik kazaları, bilhassa 15-29 yaşlarındakiler için birincil mevt nedenlerinden. Her yıl, trafik kazaları nedeniyle 1 milyondan fazla kişi hayatını kaybediyor.
Trafik kazalarında, 20 ila 50 milyon insan ölümcül olmayacak formda yaralanıyor ve birçoğu sakat kalıyor. Bunun önüne geçmek için ülkeler, çok sürat ve dikkatsiz sürüşle ilişkilendirilen tehlikeleri azaltmak hedefiyle yenilikçi tahlillere yöneliyor.
Dünya genelinde yol güvenliğini artırmak ve trafik kazalarını azaltmak emeliyle strateji ve program geliştirmeyi amaçlayan bir müracaat düzeneği misyonunu gören Birleşmiş Milletler (BM) Karayolu Güvenliği İşbirliği kapsamında yapılan çalışmalar, yapay zekanın yol güvenliği ve sürat sonlarının korunması konusunda kritik rol oynadığını ortaya koyuyor.
Çalışmalar, sürat yapan araçların tespit edilmesi, şoför davranışlarının tahlil edilmesi ve trafik kazalarının kestirim edilmesi üzere alanlarda yapay zekanın aktifliğini vurguluyor.
Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesindeki araştırmacılarca hazırlanan çalışmada, yapay zeka takviyeli trafik denetim sistemlerinin kent içi trafik akışını optimize etme konusunda başarılı olduğu tespit edildi. Bu sistemlerin, gerçek vakitli bilgi tahlili ve öngörülebilirlik kapasitesi sayesinde trafik sıkışıklığını azaltarak güvenliği artırdığı belirlendi.
Cezalar için delil sağlayabilir
Yapay zeka teknolojilerinin yol güvenliğinin sağlanmasında kullanılmasının temel avantajlarından biri de bu sistemlerin ölçeklenebilir olması.
İnsanların bilakis yapay zeka sistemleri, birebir anda birden fazla trafik şeridini izleyebilir, yorulmadan yahut dikkat dağınıklığı olmadan kara yollarını gözlemleyebilir. Bu özellik, sürat ihlallerinin tespit edilememe mümkünlüğünü değerli ölçüde azaltmasına imkan tanıyabilir.
Almanya’da kara yolu trafik denetim teknolojisi sağlayan kuruluş Yunex Traffic tarafından geliştirilen yapay zeka sistemiyle kavşaklardaki yayalar için olan yeşil ışıkların mühleti daha fazla uzatılabiliyor. Mönchengladbach kentinde kullanılmaya başlanan bu sistem, yayaların yeşil ışığını 5 saniyeye kadar uzatıyor.
Hamm kentinde de yol güvenliğini artırmak için bir kavşağa yerleştirilen 7 kamera ile yaya geçitleri ve yolların yapay zekayla çekimi yapılırken bu sistem, kavşağa 70 metre kala bir bisikleti tespit edebiliyor ve yeşil ışığın müddetini bu hesaplamalara nazaran ayarlayabiliyor.
İngiltere’nin Northamptonshire bölgesinde, yapay zeka dayanaklı sistem sayesinde bir haftada, otomobil sürerken telefonla konuşan 114 ve emniyet kemeri takmayan 180 şoför tespit edildi.
Henüz deneme kademesindeki bu projede, kelam konusu teknoloji, yol kenarındaki kameralarca çekilen imajları tahlil ederek potansiyel cürümlere ait ispatların elde edilmesinde polise yardımcı oluyor.
Yapay zeka takviyeli kameralar sürat ihlallerinin önüne geçebiliyor
Safety Research mecmuasında yayımlanan bir çalışmada, yapay zeka tabanlı sürat kontrol sistemlerinin tesirinin, sürat ihlallerine tesiri tahlil edildi.
Buna nazaran, yapay zeka takviyeli sürat tespit kameralarının yaygın kullanıldığı bölgelerde, hem ortalama araç suratlarında hem de sürat ihlallerinin sıklığında değerli düşüş yaşandığı belirlendi.
Singapur’da otoyol ve yollara yapay zeka dayanaklı kameraların kurulması, sürat olaylarında ve trafik kazalarında kayda bedel azalmaya yol açtı. Benzeri formda Avrupa ve ABD’deki birtakım kentlerde de yapay zeka dayanaklı sürat kontrol programları pilot olarak uygulandı ve yol güvenliği ile trafik idaresi açısından umut verici sonuçlar elde edildi.
Japonya’nın başşehri Tokyo ile Osaka kentinde, yapay zeka teknolojisinin trafik idare sistemlerine entegre edilmesi, trafik kazalarının ve ölümlerin azalmasına katkıda bulunuyor.
Mahremiyet ihlali endişesi
Yapay zekanın, sürat sonu uygulanması konusunda benimsenmesi ve kara yolu güvenliğini sağlama ve trafikle ilgili vefatları azaltma konusunda kıymetli bir adım olsa da saklılık ve data müdafaayla ilgili telaşları de beraberinde getiriyor.
Bazı uzmanlar, yapay zeka takviyeli kameraların yaygın kullanılmasının, bireylerin mahremiyet haklarını ihlal edebileceğini savunuyor. Bu nedenle hükümetlerden, bu telaşları gidermek ve bu sistemlerin sorumlu formda uygulanmasını sağlamak için düzenlemeler getirilmesini talep ediyor.
Muhabir: Dilara Karataş