ANKARA (AA) – Türkiye Tohumcular Birliği İdare Konseyi Lideri Hacı Ömer Güler, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Ticaret Bakanlığınca İsrail ile ihracat ve ithalat süreçlerinin tüm eserleri kapsayacak halde durdurulduğunu anımsattı.
İki ülke ortasında tohum ticaretinin 1990’lı yıllarda başladığına işaret eden Güler, nakliye raf ömrü uzun kimi domates çeşitlerinin bu yıllarda İsrail’den ithal edilmeye başlandığını söyledi.
Güler, bu tohum çeşidinin 2000’li yılların başında ülkede geliştirildiğini, sonrasında İsrail’den alımların çok azaldığını lisana getirdi.
“Net bir halde ihracatçıyız”
“Türkiye’nin tohumda İsrail’e bağımlı olduğu” tezlerinin gerçeği yansıtmadığını belirten Güler, şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye tohumda ne İsrail’e ne de öteki bir ülkeye bağımlıdır. Kamuoyunda maalesef bilerek yahut bilmeyerek bu türlü bir algı oluşturulmaya çalışılmaktadır. Tohumculuk kesimi olarak İsrail ile ticaretimizin durmasının ülkemize hiçbir olumsuz tesiri olmayacaktır. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları gereği dünyanın en büyük üretici ve ihracatçılarından biri olan ülkemiz, her ülkeye tohum satabilmekte ve ihracat yaptığı pazarların talep çeşitliliği ve hür pazar gerekleri doğrultusunda sonuncu ihraç eserine dönüştürmek emeliyle tohumluk ithalatı yapmaktadır. Şu an net bir biçimde ihracatçı ülke pozisyonuna geçmiş bulunmaktayız.”
Güler, İsrail’den tohum ithalatının toplam ithalat içindeki hissesinin yıllar içinde azaldığını lisana getirerek, “2017’den 2021’de kadar yüzde 5 düzeyinde olan bu oran 2022’de yüzde 2,51’e, geçen yıl ise yüzde 1,96’ya gerilemiştir.” diye konuştu.
“Yeterliliğimiz yüzde 100’e çok yakın”
Güler, ülkenin rakip ülkelere nazaran genç sayılabilecek bir tohumculuk dalı olduğuna işaret ederek, bölümün deneyim ve sermayesiyle milletlerarası şirketlerle rekabet edebilmek için elinden geleni yaptığını söyledi.
Tohumculuk dallarını Türkiye’den yüz yıl evvel geliştirmeye başlamış ülkelerin de ithalat yaptıklarına dikkati çeken Güler, şunları kaydetti:
“Ancak ülkemiz tohumculuk bölümü için ‘dışa, ithalata, ya da kimi ülkelere bağımlılık’ üzere bir durum kelam konusu bile değil. Pazarın isteklerine uygun üretim ve ihracat yapabilmek ismine ülkemizde üretemediğimiz kimi tohumları da ithal ediyoruz. Bilhassa hububat, bakliyat, yazlık sebzeler ve öbür eser kümelerinde bu manada hiçbir problemimiz yok. Yeterliliğimiz yüzde 100’e çok yakın. Lakin ana vatanı olmadığımız, yani bizim topraklarımızın yerlisi olmayan şekerpancarı, patates, mısır ve ayçiçeği ile birkaç kışlık zerzevat çeşidine biraz daha fazla odaklandığımızda ki en büyük uğraşımız, çalışmamız bu istikamette, yüzde 100 kendimize kafiyiz diyebileceğiz.”
Güler, ülkenin yaş meyve-sebze ihracatının da daima arttığına işaret ederek, bu artışta kaliteli tohumlukların ve çoğaltım gereçlerinin kullanılmasının hissesinin çok büyük olduğunu lisana getirdi.
Muhabir: Mustafa Çalkaya