ANKARA (AA) – Araştırma kapsamında, Dominika sularında farklı derinliklere mikrofon yerleştirerek, yaklaşık 200 ispermeçet balinasından ses örnekleri toplandı. Bu balinalardan işaretlenmiş olanların ise bağlantı kurarken bulundukları durumlar incelendi.
Araştırmada, Dominika İspermeçet Balinası Projesi (DSWP) bilgileri ve bu bilgilerin tahlili için Doğu Karayipler 1 (EC-1) sürüsünden toplanan 8 bin 719 ses verisi kullanıldı.
Çalışmada, 21 farklı tıklama sesi cinsinden derlenen ve “koda” ismi verilen ses bilgilerinin, bu balinaların bağlantı lisanının insanlarınkine misal bir yapıya sahip olduğunu ortaya koydu.
İletişim kuran balinaların çıkardıkları seslerin daha evvel düşünülenden çok daha ayrıntılı fonetik bir alfabe oluşturduğunu saptayan araştırmacılar, kodaların tam manalarını belirleyemese de bu seslerin insanların kullandığı söz ve cümlelere benzediğini kaydetti.
Araştırmacılar, incelenen kodaların 4 farklı ögeden oluştuğunu ortaya çıkardı.
Kodaların manalarının, farklı durumlarda ve öbür dilsel bileşenlere nazaran değişim gösterdiğini belirten araştırmacılar, bu seslerin avlanma, dinlenme, keşif ve beslenme durumlarında farklı mana ve yapılara sahip olduğunu kaydetti.
Araştırmacılar, balinaların kalıplaşmış diziler halinde 3 ila 40 geniş bantlı tıklama sesi kullandığını belirterek, balinaların bu sesleri birbiriyle alakalı ve çoklu bağlantı esnasında kullandıklarını belirledi.
Araştırmacılar ayrıyeten kelam konusu ses yapılarının balinalar ortasında taklit edilip aktarıldığını da gözlemledi.
Çalışmanın başaraştırmacısı Pratyusha Sharma, bu fonetik alfabenin balinalar tarafından sayısız farklı kombinasyonda kullanılabileceğini kaydetti.
Balinaların sabit bir koda kümesine sahip olmadıklarını belirten Sharma, “Bu da balinaların çok daha geniş bir bağlantı sistemine sahip olmasını mümkün kılıyor.” dedi.
Araştırmacılardan David Gruber de balinaların lisanlarını anlamak için birinci adımların atıldığını ve gelişen yapay zeka teknolojileri ile bu lisanların tahlillerinin hızlanacağını umduğunu söz etti.
Araştırma “Nature” mecmuasında yayımlandı.
Muhabir: Irmak Akcan
