LONDRA (AA) – Londra Üniversitesi Queen Mary Kolejinde görev yapan Bale, 14 yıldır İngiltere’yi yöneten Muhafazakar Partiyi, partinin genel seçim öncesi durumunu ve seçim sonrası nasıl şekilleneceğini AA muhabirine değerlendirdi.
Partinin geçmiş 14 yılda başarı olarak gösterebileceği bir siyasi adımının olmadığını öne süren Bale, başta sağlık sistemi olmak üzere birçok kamu sektörünün krizde olduğunu belirtti.
Bale, Muhafazakarların vergileri düşürdüğünü iddia etmesine rağmen vergi yükünün arttığına işaret ederek, “İnsanlarda belirsizlik havası oluşturmayı ve muhtemel İşçi Partisi iktidarının vergiyle ilgili vaatleri konusunda endişe oluşturmayı hedefliyorlar.” diye konuştu.
Muhafazakar Parti iktidarında düzensiz göçün arttığını da hatırlatan Bale, “İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılması (Brexit) sonrası göçün azalacağına daha da artması Muhafazakar Parti için bir problem. Sınır kontrolünü ele alma sözü verdiler ama bunu yapamadılar. Brexit’in insanlara yansıyan bir katkısı olmadı. Halkın çoğu Brexit’in yanlış bir karar olduğunu düşünüyor. Dürüst olmak gerekirse Muhafazakarların övünecek hiçbir şeyi yok.” dedi.
Bale, Ukrayna’ya destek haricinde dış politika alanında, ekonomide ve sosyal politikalarda Muhafazakar Parti hükümetinin örnek gösterebileceği başarıları olmadığını ifade etti.
Ülkede 2010-2015 yıllarında uygulanan düşük gelir-düşük kamu harcamaları politikasının faturasının bugün kamu harcamalarının artırılması olarak Muhafazakar Partiye döndüğünü anlatan Bale, “2010’da göreve geldiklerinde gelen göçmen ile ülkeden ayrılanların arasındaki farkı azaltacaklarını söylediler. Şu an bu sayı 700 bin civarında. Aslında bir şeyi düzelttikleri söylenemez.” diye konuştu.
“Muhafazakar Parti seçimden sonra daha sağa kayabilir”
Anketlerin, İşçi Partisini açık ara önde göstermesini ve Muhafazakar Parti için de büyük bir oy kaybına işaret etmesini yorumlayan Bale, “Anketlerde İşçi Partisi yüzde 42 bandında, Muhafazakar Parti ise yüzde 20-21 bandında görünüyor. Seçim bu şekilde gerçekleşirse Muhafazakarlar, 20’nci ve 21’inci yüzyılın en düşük temsil seviyesini görecek. Belki 650 sandalyeli mecliste 100 sandalyenin altında bile kalabilirler.” dedi.
Bale, böylesine bir yenilgi karşısında Başbakan ve Muhafazakar Parti lideri Rishi Sunak’ın görevden ayrılmasının neredeyse kesin olduğunu dile getirdi.
Sunak sonrası lidere ilişkin görüşlerini de paylaşan Bale şunları söyledi:
“Birçok kişi, Muhafazakar Partiye siyasi yelpazenin daha sağında, örnek olarak göç konusunda daha katı, mali konularda daha muhafazakar, sıfır emisyon gibi çevreci politikalara daha şüpheci yaklaşan birisinin seçilmesini bekliyor. Böyle bir şey olursa Muhafazakar Partinin çekiciliğinin artacağı konusunda şüphelerim var çünkü bu konular çoğu insana göre ‘ekmek davası’ diyebileceğimiz barınma, sağlık ve ekonomi konuları kadar önemli değil. Eğer Nigel Farage liderliğindeki radikal sağcı ve popülist Reform UK Partisi parlamentoya girmeyi başarırsa iki partinin birleşme ihtimali de var. Bu da Muhafazakar Partiyi daha da sağa itecektir.”
Bale, Reform UK Partisinin çok fazla sandalye kazanamayacağını ancak Farage’ın meclise girebileceğini belirterek, “Muhafazakar Partideki liderlik yarışında son sözü söyleyecek parti üyeleri arasında Farage’ın ne kadar popüler olduğuna bakmak gerekiyor. Farage, Sunak’tan sonraki lider olur demiyorum ama Sunak yerine geçecek kişiden sonraki lider olma ihtimali var. Parti üyeleri arasında çok popüler. Bazı Muhafazakar milletvekilleri de Farage’ın kendi partilerine katılması isteklerini açıkça dile getiriyor.” diye konuştu.
Farage’ın “kralı belirleyen kişi” olmaktan çıkıp sonunda “kral” olabileceği tahminini de paylaşan Bale, yeni Muhafazakar Parti liderinin performansının da Farage için belirleyici olacağını vurguladı.
İngiltere’de yaklaşık son 10 yılda tamamı Farage tarafından yönetilen üç farklı aşırı sağcı partinin Muhafazakar Parti üzerinde etkisi olduğunu söyleyen Bale, “Eğer Reform UK, bu seçimden iyi sonuç alırsa, Muhafazakar Partinin ekseni daha çok bu partiye kayacaktır.” değerlendirmesini yaptı.
“Sunak’ın koltuğuna Nijerya kökenli Badenoch oturabilir”
Gazze’deki durumun Müslüman seçmenlerin en büyük tercihi olan İşçi Partisi için bir sorun olduğunu kaydeden Bale, Ukrayna konusunda ise Muhfazakarlar ile İşçi Partisi arasında fark bulunmadığına işaret etti.
İşçi Partisinin iki devletli çözümü desteklediğini ve sorunlar çözülmeden Filistin devletini tanımayı değerlendirdiğini anlatan Bale, Muhafazakar Partinin ise birçok politikasını seçimden sonra değiştirme yoluna gideceğini öne sürdü.
Değişecek politikalar arasında kamuya ayrılan bütçe ve göç konusunu gösteren Bale, seçim öncesi yürütülen politikalara ya da vadedilenlere seçim sonrasında da bir süre bağlı kalınacağını söyledi.
Bale, İşçi Partisi hükümetinin performansının da burada belirleyici olacağını belirterek, ilk aylarda Muhafazakar Partinin liderlik yarışıyla meşgul olacağını dile getirdi.
Seçimden sonraki ilk 2 ayda liderlik seçiminin yapılacağını söyleyen Bale, “Bu sırada İşçi Partisi, birkaç ay Muhafazakarlar ile ilgili endişeler taşımadan hükümeti götürebilir. Sonuçlar, anketlerdeki kadar kötü çıkarsa bu durum İşçi Partisi için birkaç yılı da bulabilir.” dedi.
Bale, Sunak sonrası partiyi yönetmeye aday isimleri de değerlendirerek, “Bu durum parlamentoya gerebilen Muhafazakar milletvekillerinin profiline göre değişkenlik gösteriyor. Nijerya kökenli (Ticaret Bakanı) Kemi Badenoch seçilebilir. Seçilirse Muhafazakar Partiyi yöneten ikinci göçmen kökenli isim olur. Kendisi çok sert ve (eski Başbakan Margaret) Thatcher politikalarını benimsemiş bir politikacı. Şu an en güçlü adaylardan.” ifadelerini kullandı.
Eski İçişleri Bakanı Suella Braverman’ın ise Farage’dan yana tutum sergileyeceği görüşünü dile getiren Bale, merkezden aşırı sağa doğru kayan bir Muhafazakar Partinin, İşçi Partisini sevindireceğini de söyledi.
Muhabir: Behlül Çetinkaya
