ANKARA (AA) – Fidan, Karadağ Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Ervin İbrahimovic ile İstanbul’da Dolmabahçe Cumhurbaşkanlığı Çalışma Ofisi’ndeki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Gazze’ye insani yardımlar konusunda uluslararası toplumun, İsrail’e baskı uygulamak ve Filistinlilerin açlığa mahkum edilmesini engellemek zorunda olduğunu belirten Fidan, “Gazze’deki katliamın failleri cezasız kalmamalı. Bu caniler uluslararası mahkemelerde er ya da geç hesap vermeli.” dedi.
Fidan, Türkiye’nin Güney Afrika’nın İsrail aleyhine açtığı soykırım davasını ilk andan itibaren desteklediğini ve Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) açılan davaya müdahil olduğunu hatırlattı.
“İsrail’i kayıtsız şartsız destekleyenler, Gazze’deki katliamın suç ortağıdır”
Bölgenin daha fazla gerilime, yeni çatışmalara, yeni savaşlara tahammülü olmadığını söyleyen Fidan, İsrail’in mutlaka ama mutlaka durdurulması gerektiğini vurguladı.
Fidan, “İsrail’e kayıtsız şartsız destek verenlere, İsrail’e sürekli silah sevkiyatı yapan ülkelere sesleniyorum. Gerilimi tırmandıranın kim olduğu apaçık ortada. Faturayı yanlış yere kesme alışkanlığından vazgeçin. Orta Doğu’da barış ve huzuru sağlamanın yolu, İsrail’in çılgınlıklarını dizginlemekten geçiyor. İsrail’i kayıtsız şartsız destekleyenler, Gazze’deki katliamın suç ortağıdır.” diye konuştu.
Daha fazla vebal sahibi olunmak istenmiyorsa İsrail’in durdurulması gerektiğini vurgulayan Fidan, “Türkiye olarak biz, bölgemizde barış ve huzur istiyoruz.” ifadesini kullandı.
Mevkidaşı İbrahimovic’in bakan olarak ilk ziyaretini Türkiye’ye yaptığı için teşekkür eden Fidan, Balkanlar’ın huzuruna, refahına ve güvenliğine büyük önem verdiklerini söyledi.
Fidan, “Farklı dini ve etnik toplumların yaşadığı bu coğrafyada huzur ve istikrarın kalıcı olarak sağlanmasını istiyoruz. Bu çerçevede, barış içinde yaşayan çok kültürlü yapısıyla Karadağ, bölgemiz için çok güzel bir örnek teşkil etmekte.” dedi.
Karadağ’da Boşnak partisinin yeni hükümette yer almasını bu anlayış içinde takdirle karşıladığını kaydeden Fidan, mevkidaşıyla yaptığı görüşmede ikili ilişkileri tüm boyutlarıyla ele aldıklarını dile getirdi.
Fidan, “Ülkelerimiz arasındaki ilişkiler mükemmel düzeydedir. Kapsamlı bir işbirliğimiz var. Bu işbirliğimizin ahdi siyasi ekonomik ve kültürel temelleri de son derece sağlam zeminler üzerine oturmakta.” diye konuştu.
İki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağların geleceğe umutla bakmayı sağladığını söyleyen Fidan, dayanışma ruhu içinde ilişkileri her alanda daha ileriye taşıma iradesinin bir kez daha karşılıklı teyit edildiğini vurguladı.
Fidan, “Bilhassa ekonomik ve ticari işbirliğimizi güçlendirmede hızla mesafe alabileceğimize inanıyoruz. Türk iş dünyasının Karadağ’a ilgisi son yıllarda giderek yoğunlaşıyor. Geçen yıl ve bu yıl Karadağ’a yapılan doğrudan yabancı yatırımlarda üçüncü sırada yer almaktayız.” ifadelerini kullandı.
Bakan Fidan, Karadağ’da eğitim ve kültür alanlarındaki ortak çalışmaların da öncelikleri arasında yer aldığını söyledi.
“Vicdan sahibi diğer ülkeleri de Lahey’deki bu davaya müdahil olmaya buradan davet ediyoruz”
Görüşmede Gazze konusunun da görüşüldüğüne değinen Fidan, “Mısır ziyaretim esnasında El-Ariş’te ve Refah’ta durumun ne olduğunu bizzat yerinde görme imkanı buldum. Türkiye olarak Gazze’ye 56 bin tonu aşkın insani yardım malzemesi gönderdik.” dedi.
Fidan, Türkiye’nin Gazze’ye en çok yardımda bulunan ülke konumunda olduğunu belirterek, yardım eli uzatan herkese müteşekkir olduğunu söyledi.
“Ancak, El-Ariş’te depolanan yardımların Gazze’ye ulaştırılmasında İsrail yüzünden çok ciddi sıkıntılar yaşanmakta. Bunu da yerinde gittik gördük.” diyen Fidan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) ve Uluslararası Adalet Divanının verdiği kararlara dikkati çekti.
Fidan, Türkiye’nin UAD’de açılan davaya müdahillik bildirimi hakkında, “Titiz bir çalışmayla kapsamlı bir dosya hazırladık. Dosyamızı Lahey’deki mahkemeye çarşamba günü resmen ilettik. Bu davanın sonuna kadar takipçisi olacağız. Sunduğumuz dosya, uluslararası ceza hukukunun gelişimine de ciddi bir katkı niteliği taşıyor.” diye konuştu.
Bu tür davaların uzun sürebildiğini dile getiren Fidan, Gazze’deki katliamın faillerini hukuk önünde hesaba çekmenin, hak ettikleri cezaya çarptırmanın da başka bir yolunun bulunmadığını belirtti.
Fidan, “Vicdan sahibi diğer ülkeleri de Lahey’deki bu davaya müdahil olmaya buradan davet ediyoruz. Fundamentalist Netanyahu hükümeti, bildiğiniz gibi tüm bölgeyi ateşe vermek istiyor. Lübnan, Yemen ve İran’a yönelik saldırı ve provokasyonlar bunun göstergesidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin, İsrail-Filistin ihtilafının iki devlet temelinde adil çözüme kavuşturulması için çabaladığına dikkati çeken Fidan, “Biz ilişki içerisinde olduğumuz tüm coğrafyalarda her türlü anlaşmazlığın diplomasi ve müzakere ile giderilebileceğine inanıyoruz.” dedi.
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Fidan, Türkiye’nin çabalarının merkezinde Gazze’de devam eden soykırımı durdurmanın bulunduğunu belirterek, “Filistin’in iki devletli çözüme bir an önce kavuşması için elimizden gelen bütün çabayı gösteriyoruz.” diye konuştu.
Fidan, çeşitli coğrafyalarda olayların sürdüğünü, fırsat ve tehditlerin her zaman var olduğunu, bir taraftan Gazze’ye odaklanırken diğer taraftan diğer coğrafyalara katkılar sunmaya devam ettiklerini vurguladı.
“Somali ve Etiyopya, bölgede iki değerli dost ve müttefik ülke”
Bakan Fidan, Somali ile Etiyopya arasındaki olaylara ilişkin, “Somali ve Etiyopya, bölgede bizim için iki değerli dost ve müttefik ülke. Bu iki ülkenin, yanlış anlaşmazlıklar yüzünden, çözemedikleri diplomatik sorunlar yüzünden çok gergin bir noktaya ulaşmaları, hiçbirimizin işine yaramıyor.” ifadelerini kullandı.
Bu sebeple titiz bir çalışma başlattıklarını kaydeden Fidan, isabetli adımlar atmak için sadece Etiyopya ve Somali ile değil bu ülkelerle dost olan diğer ülkelerle de yakın temas ve istişare içerisinde bulunduklarını anlattı.
Fidan, Etiyopya ziyareti sırasında Başbakan Abiy Ahmed ile bu konuları ele aldığını kaydederek, şunları söyledi:
“Somali ile Etiyopya arasındaki gerginliğin bir an önce son bulması, Etiyopya’nın Somali üzerinden denizlere erişiminin sağlanması, buna mukabil de Somali’nin toprak bütünlüğünün ve siyasal egemenliğinin Etiyopya tarafından hiçbir kuşkuya mahal bırakmayacak şekilde tanınması konusundaki çerçeve görüşümüzü ve planımızı taraflara ilettim. Şu anda çalışmalar devam ediyor, önümüzdeki hafta tekrar ikinci tur görüşme olmasını planlıyoruz.”
Irak’la Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması’nın dördüncü toplantısı
Fidan, bölgesel meselelere değinerek, Irak’la devam eden ilişkileri kurumsallaştırmak için çalışmaların sürdüğüne dikkati çekti.
Bu konuda önemli adımlar atıldığını vurgulayan Fidan, şunları ifade etti:
“Özellikle Cumhurbaşkanı’mızın ziyaretinden sonra imzalanan 27 anlaşmanın ardından iki ülke arasındaki üst düzey planlama grubunun çalışmaları devam ediyor. Önümüzdeki hafta, bu grup tekrar bir araya gelecek, Irak’tan bakan arkadaşlar, Türkiye’den bakan arkadaşlar, Dışişleri Bakanlığının koordinasyonunda Türkiye’de toplanacaklar.”
Fidan, bu toplantıda iki ülke arasında alınan stratejik kararların tekrar gözden geçirileceğini kaydederek, “Bu da bizim değer verdiğimiz ülkelerle kurumsal ve hassas bir zeminde yürütmemize örnek teşkil ediyor diye düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Muhabir: Sümeyye Dilara Dinçer
