İSTANBUL (AA) – Fas hükümeti tarafından 3 Eylül’de yapılan açıklamada, deprem bölgesinde yaklaşık bin binanın onarım çalışmalarının tamamlandığı ve 49 bin 632 yapı için inşaat ve tadilat çalışmalarının sürdüğü belirtilmişti.
Hükümetin çabalarını yetersiz bulan insan hakları savunucusu Hamid Sekini, depremin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen hâlâ çok sayıda ailenin çadırlarda yaşadığını söyledi.
Sekini, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hükümetin çabalarının yetersiz kaldığını ifade ederek, dernek ve kuruluşlara yeniden inşa sürecine katılma çağrısında bulundu.
Maddi yardımlar çok zayıf
Sekini, sivil toplum kuruluşlarının depremden etkilenenlere yönelik gıda yardımı ya da yeniden yapılanma konusundaki ilgisinin birkaç istisna dışında azaldığına dikkat çekerek, sivil toplum kuruluşlarının (mali) katkılarının önemli olduğunu vurguladı.
Depremin hemen ardından yaklaşık 3 ay boyunca depremden etkilenenlerle büyük dayanışma konvoylarına tanık olduklarını, ancak sonraki aylarda düşüş yaşandığını kaydeden Sekini, hükümetin imar çalışmalarının da çok yavaş ilerlediğini ifade ederek, gecikmenin sebepleri arasında yeniden imara ayrılan fonun çok zayıf olması ile inşaat işçisi eksikliği olduğunu aktardı.
El-Huz vilayetindeki Agil Beldesi Belediye Başkanı Hüseyin Ayet İbrahim, belde sakinlerinin yeniden imar ve inşaat izinleri için ilk mali desteği aldığını söyledi.
Beldenin dağlık bir bölgede yer alması ve yüksek maliyetler nedeniyle az sayıda vatandaşın inşaata başladığını belirten İbrahim, ikinci desteğin ise imarda birinci aşamasının tamamlanmasından sonra verileceğini kaydetti.
İbrahim, “Aile ilk taksitte 20 bin dirhem (2 bin dolar) alıyor ancak ilk etapta inşaat maliyeti 40 bin dirhemi (4 bin dolar) geçiyor. Bu da maddi yardımın yetersiz olduğu anlamına geliyor.” dedi.
İki mühendis deprem sonrasında binalarda sarsıntıya dayanıklı izolatör geliştirdi
Faslı iki mühendis, Huz depremi sonrasında binalarda sarsıntıya dayanıklı izolatör geliştirdi.
Depremin yaraları sarılmaya çalışılırken, altyapının depremlere karşı dayanıklı olacak şekilde iyileştirilmesine yönelik çabalar da sürüyor.
Bu bağlamda çalışmalar yürüten Faslı iki mühendis, Huz depremi sonrasında binalarda sarsıntıya dayanıklı izolatör geliştirdi.
Mühendisler Üsame Himmiş ile Yasin Libivi, AA muhabirine konuya ilişkin çalışmalarını anlattı.
Ülkede ilk kez, binaların depremlere ve sarsıntılara karşı direncini artırmayı amaçlayan izolatörlere ilişkin yaptıkları çalışmaların sonuç verdiğini belirten Himmiş, daha güvenli olmasıyla birlikte daha az demir kullanımıyla bina maliyetlerinin de düşürülmesinin hedeflendiğini dile getirdi.
Mühendis Libivi ise, “deprem izolasyonu alanındaki son bilimsel araştırma ve buluşlara ayak uydurabilmek için inşaatla ilgili teknik hukuki kuralların yeniden ele alınması” gerektiğine dikkati çekti.
Mühendisler, geliştirdikleri çalışmaların daha güvenli ve katma değere sahip olduğu için uygulanması hedefiyle yatırımcılara bunu kullanmaları çağrısı yaptı.
Fas’ta 7 büyüklüğünde deprem
Fas’ta 8 Eylül 2023 gecesi merkez üssü Marakeş kentine bağlı El-Huz bölgesi olan 7 büyüklüğünde deprem meydana gelmişti.
Depremde 2 bin 690 kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin 125 kişi yaralanmıştı.
Resmi makamların açıklamalarında, bölgedeki nüfusun üçte ikisine tekabül eden 2 milyon 800 bin kişinin depremden etkilendiği, yaklaşık 60 bin evin kısmen ya da tamamen yıkıldığı belirtilmişti.
Muhabir: Khalid Mejdoup
