İSTANBUL (AA) – Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Ümraniye Belediyesi Osmangazi Millet Bahçesi Adile Sultan Sosyal Tesisleri’ndeki Ümraniye İş Dünyası Buluşması’nda yaptığı konuşmada, ekonomik programın başarısının siyasi ve toplumsal sahiplenmeye bağlı olduğunu, bunlar varsa programların başarılı olduğunu söyledi.
Ekonomide en olumsuz durumun belirsizlik olduğunu vurgulayan Yılmaz, “Ne kadar yükselirse belirsizlik, ekonomiyi o kadar olumsuz etkiler. Türkiye şu anda bu belirsizlikleri en aza indirdiği bir dönemden geçiyor. Genel ve yerel seçimlerle siyasi belirsizlikler ortadan kalktı, uygulamakta olduğumuz Orta Vadeli Program ile de politika belirsizliklerini ortadan kaldırdık. Dolayısıyla öngörülebilirliği sağladığımız, istikrarı, güveni pekiştirdiğimiz bir anlayışla yolumuza devam ediyoruz.” diye konuştu.
Yılmaz, geçen yıl Orta Vadeli Programı ilan ettiklerini hatırlatarak, “Büyüme önemli, kalkınmakta olan bir ülkeyiz. Büyümemizi belli bir seviyede mutlaka sürdürmemiz gerekiyor. Cumhurbaşkanımız da hep altını çiziyor, ‘Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat.’ diyor, sürdürülebilir, istikrarlı bir büyümeyi hep ön planda tutuyor. Nitekim son 20 yılda ortalama büyümemiz yüzde 5,4 olmuş. Aynı dönemde dünya yüzde 3,6 büyürken, ortalamasını söylüyorum, biz 5,4 büyümüşüz. Dünyadan oldukça iyi bir performans göstermişiz.” ifadesini kullandı.
Geçen yıl Türkiye’nin yüzde 5,1 büyüme kaydettiğinin altını çizen Yılmaz, şöyle devam etti:
“14 yıl aralıksız büyüyen bir ekonomi olduğumuzu ortaya koyduk. Bütün bu ortalama büyümemizle birlikte ekonomimiz farklı bir yere geldi. Geçen yıl milli gelirimiz ilk defa 1 trilyon dolar seviyesini geçti, 1 trilyon 130 milyar oldu dolar bazında. Kişi başına gelirimiz 13 bin 243 dolara yükseldi. Bu önemli bir performans. Bu yılın ilk 6 ayında yüzde 3,8 büyüdük. Bir istikrar programını hayata geçirirken, enflasyonla mücadele ederken bu büyümeyi yakalamamız da önemli. Burada dengeli bir büyüme politikamız var. Enflasyonla mücadele ettiğimiz bir ortamda daha fazla dış talebin destek verdiği bir büyümeyle belli bir büyüme düzeyini de sürdürüyoruz. Enflasyonu düşürdüğünüz zaman istikrar ortamını güçlendiriyorsunuz, öngörülebilirliği arttırıyorsunuz, yatırım ortamını iyileştirmiş oluyorsunuz. Nitekim tarihimizden de bunu görüyoruz. Türkiye’nin yüksek enflasyon ortalamalarına sahip olduğu dönemlerde, 10 yıllık dönemler itibarıyla bakarsanız yüksek enflasyon düşük büyümeyi getirmiş. Enflasyonun tek haneli rakamlara düşürüldüğü AK Parti döneminde ise az önce arz ettiğim gibi 5,4 ortalama büyümeyi yakalamışız. Demek ki enflasyonu düşürmek, istikrarlı ve yüksek büyümenin de temelini oluşturuyor.”
“Geçiş dönemini bu yılın haziran ayı itibarıyla tamamlamış olduk”
Yılmaz, Türkiye’nin büyümesinin devam ettiğini, yıl sonunda beklenilen milli gelir düzeyinin nominal dolar bazında 1,3 trilyon doların üzerinde, kişi başına gelir seviyesinin ise ilk defa 15 bin dolar civarında görüleceğini kaydetti.
Enflasyonu tek haneli rakamlara düşürmek istediklerini anlatan Yılmaz, “Bu konuda da başından itibaren ‘üç dönem’ olacak dedik. Bir geçiş dönemi, dezenflasyon dönemi, bir de kalıcı fiyat istikrarı dönemi. Geçiş dönemini bu yılın haziran ayı itibarıyla tamamlamış olduk. Son 1 yıllık dönemde depreme rağmen geçen yıl bütçe açığının milli gelire oranı 5,2 oldu, bu sene beklentimiz 4,9. Geçen yıl depremin etkisiyle bazı ekonomistler ‘Yüzde 10’a gidecek.’ diyorlardı bütçe açığı, öyle olmadı. Geçen yılın bu 5,2’sinden deprem harcamalarını düşerseniz, yüzde 1,6 aslında bizim gerçek bütçe açığı, deprem hariç bütçe açığı.” ifadesini kullandı.
Yılmaz, gelecek yıldan itibaren depremin etkisinin azalmaya başlayacağını, gelecek yıl için bütçe açığı beklentilerinin yüzde 3’ler civarında olduğunu ifade etti.
Cari açığın geçen yılın ortalarında 60 milyar dolara yaklaştığını vurgulayan Yılmaz, bugün gelinen noktada 20 milyar doların altında bir rakamla karşı karşıya kaldıklarını ve yıl sonu itibarıyla cari açığın milli gelire oranının yüzde 1,7 olacağını dile getirdi.
Yılmaz, “CDS” denilen ülke risk priminde de ciddi bir gerileme olduğunu, Merkez Bankasındaki rezervlerin 27 Eylül itibarıyla tarihi rekor seviyeye ulaştığını, brüt rezervlerin 157,4 milyar dolar olduğunu vurguladı.
“2026’da yeniden ülkemizi tek haneli rakamlarla buluşturmak istiyoruz”
Haziranla birlikte dezenflasyon dönemine girildiğinin altını çizen Yılmaz, “Başından beri hep söyledik, ‘Bakın yılın ikinci yarısında belirgin bir düşüş olacak.’ dedik. Nitekim mayıs ayına kadar enflasyonunuz arttı, mayısta tepeyi buldu. Mayıs ayından bugüne 26 puanın üzerinde bir düşüş oldu enflasyon oranında. Fiyat düşüşünden bahsetmiyoruz, enflasyon oranının düşüşünden bahsediyoruz. Tabii bu ayrımı yapmak gerekiyor. Son açıklanan rakamımız 49,4. Uzun bir aradan sonra yüzde 50’nin altını görmüş olduk. Yıl sonunda 41,5 gibi Orta Vadeli Programımızda tahminimiz söz konusu. Gelecek yıl enflasyonu 20’nin altına düşürmeyi hedefliyoruz. 2026’da ise yeniden ülkemizi tek haneli rakamlarla buluşturmak istiyoruz.” diye konuştu.
Yılmaz, son 1 yılda Türkiye’de 1 milyonun üzerinde bir istihdam artışı olduğunu, 2024’ün ikinci çeyreğinde toplam çalışan sayısının 32 milyon 661 bin kişiye ulaştığını, bunun tarihi bir zirve olduğunu kaydetti.
İhracatın yıl sonunda 264 milyar dolar olmasını hedeflediklerini belirten Yılmaz, bütün bunların Orta Vadeli Programın çalıştığını, sonuç ürettiğini gösterdiğini söyledi.
Yılmaz, para politikasının önemli olduğunu dile getirerek şunları kaydetti:
“Maliye politikası da önemli. Ama üçüncü bir unsur daha var ki ekonomik programımızda biz bunu daha çok önemli görüyoruz. O da yapısal reformdur. Yani para politikaları ve maliye politikalarını, verimliliği, rekabet gücünü arttırıcı yapısal reformlarla bütünleştirdiğiniz zaman çok daha etkili bir programı hayata geçirme imkanınız oluyor. Biz de geçen yıl yaptığımız bir yenilikle Orta Vadeli Program’a yapısal reform takvimi ilave etmiştik. Bu yıl da onu güncelleyerek devam ettiriyoruz.”
Muhabir: Hikmet Faruk Başer
