GAZZE (AA) – Filistinli uzman Bilal eş-Şubeki, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Şeridi’ndeki Filistinlileri göçe zorlama söylemlerinin uygulanmasındaki ciddi zorluklara dikkati çekerek, bunun İsrail lehine farklı meselelerde kullanılmak üzere söylenmiş olabileceğini belirtti.
El Halil Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Profesörü Bilal eş-Şubeki, AA muhabirlerine yaptığı açıklamada, Trump’ın söylemlerinin iki şekilde ele alınabileceğini, bunlardan birincisinin ABD Başkanı’nın gerçekten Gazzelileri topraklarından yerinden etme niyetinde olabileceğini söyledi.
Filistinli uzman, bunun uygulanma sürecinin, Filistinlilerin yerinden edilmelerini istediği muhtemel ülkelerin konumu gibi ABD ve İsrail’in isteklerinin dışındaki faktörlere dayandığını kaydetti.
Trump’ın söylemlerinin ele alınabileceği ikinci durumun ABD ve İsrail’in hedefleriyle ilgili olduğunu vurgulayan Şubeki, ABD ve İsrail’in Filistinlilerin konumunu zayıflatmak, Gazze’deki ateşkes müzakerelerinin gelecek aşamalarında, Filistinlilerin göçe zorlanması söylemini bir baskı unsuru olarak kullanılıp Filistin tarafının taleplerinin azaltılması olduğunu ifade etti.
Şubeki, Filistinlilerin göçe zorlanması durumunda ortaya çıkacak zorluklara değinerek, her şeyden önce Gazze’deki Filistinlilerin bu plana karşı çıkarak direniş göstereceğine vurgu yaptı.
Filistinlilerin zorla gönderilmesi konusunda adı geçen Mısır ve Ürdün’ün bu duruma karşı çıktığını hatırlatan Şubeki, bu durumun tüm Orta Doğu’da kargaşaya yol açacağı ve ülkeler arasında gerginliğe sebep olabileceği değerlendirmesinde bulundu.
Şubeki, Filistinlilerin Gazze’den yerinden edilmesine ilişkin Mısır’daki protestolara dikkati çekti.
Filistin tarafının taleplerinin azaltılması
Filistinli uzman, sürecin karmaşıklığının altını çizerek Filistinlilerin göçe zorlanmasının mümkün olmayacağı yorumunda bulunarak, ABD’nin bu durumu farklı amaçlar için kullanabileceğini aktardı.
Şubeki, ABD ve İsrail’in “Gazzelilerin göç ettirilmesi kartını” Filistin tarafını 1967 sınırlarında bir bağımsız Filistin devleti talebinden vazgeçirmek ve işgal altındaki Batı Şeria’da Filistinlerin topraklarının gasbedilmesine katlanması için kullanabileceğini kaydetti.
ABD ve İsrail tarafının bu konuyu Gazze’deki ateşkesin devamı için yürütülecek müzakerelere de taşıyabileceğini söyleyen Şubeki, Filistin tarafının taleplerinin düşürülmesi adına bu konunun öne sürülebileceğini ifade etti.
Filistinlilerin göçe zorlanması bölgesel meselelere yansıyabilir
Filistinli uzman Şubeki, Washington ve Tel Aviv yönetimlerinin, bu konuyu bölgesel meselelere yansıtabileceğine dikkati çekerek, Gazze’ye yönelik saldırıların ardından askıya alınan İsrail’in Arap ülkeleri ile normalleşmesi meselesinde bu konunun gündeme getirilebileceğini belirtti.
Şubeki, Suudi Arabistan’ın İsrail ile normalleşme şartına işaret ederek, “Arap ülkelerinin önce bağımsız Filistin devletinin kurulması, sonra (İsrail ile) normalleşme olan şartı; Filistinlilerin hayatta kalması ve yerinden edilmemesi olarak değiştirilebilir.” dedi.
Böyle bir durumda Filistin kesiminin azminin kırılmasının hedeflendiğini söyleyen Şubeki, Arapların normalleşme şartlarının da ortadan kalkması anlamına geldiğini vurguladı.
Trump’ın Suudi Arabistan’ın İsrail ile normalleşme karşılığında bağımsız Filistin devleti kurulması şartı koşmadığını iddia etmesi üzerine Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığının Trump’ın iddiasını yalanladığını hatırlatan Şubeki, “Trump, Araplara emrivaki uygulama mantığıyla hareket ediyor.” dedi.
Şubeki, Arap ülkelerinin ABD’ye meydan okuması için uluslararası alanda güçlü ilişkiler kurması ve kendi ülkeleri içinde de halk gücünü arkalarına alması gerektiğini ifade etti.
Trump’ın, Gazze’yi “devralma” ve Filistinlileri zorla yerinden etme planı
Trump, Beyaz Saray’da kabul ettiği İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlenen ortak basın toplantısında, ABD’nin Gazze Şeridi’ni devralacağını ve oradaki patlamamış bombalar ile diğer silahların sökülmesinden ve yıkılmış binalardan kurtulmaktan sorumlu olacağını söylemişti.
Gazze’nin artık tamamen yerle bir olmuş devasa bir yıkım alanı olduğunu kaydeden Trump, Gazze’deki Filistinlilerin başta Mısır ve Ürdün olmak üzere, komşu ülkelerde inşa edilecek yeni yerleşim yerlerine gitmelerinin çok daha iyi olacağını savunmuştu.
Trump, “ABD, Gazze Şeridi’ni devralacak ve orada bir iş yapacağız. Oraya sahip olacağız ve sahadaki tüm tehlikeli patlamamış bombaların ve diğer silahların sökülmesinden, yıkılmış binalardan kurtulmaktan sorumlu olacağız.” ifadelerini kullanmıştı.
Muhabir: Qais Omar Darwesh Omar,Nour Mahd Ali Abuaisha,Muhammed Emin Canik
