ANKARA/AMMAN (AA) – Bakan Fidan, Ürdün’ün başkenti Amman’da düzenlenen Beşli Güvenlik Zirvesi’nin ardından Ürdün, Irak, Lübnan ve Suriyeli mevkidaşlarıyla ortak basın toplantısında konuştu.
Terörle mücadele de dahil Suriye’nin istikrarına yönelik konuları ve bölgesel terör faaliyetlerini masaya yatırdıklarını dile getiren Fidan, “Suriye’de yeni kurulan hükümete her yönüyle yardımcı olmak, istikrarlaştırıcı bütün faaliyetlerini desteklemek konusunda tabii ki kararlılığımız var.” ifadelerini kullandı.
Fidan, “(Lazkiye’deki olaylar) Suriye hükümetinin hiçbir provokasyona gelmeden haftalardır sürdürdüğü politikanın son günlerde bir provokasyonla rayından çıkartılmaya çalışıldığını görüyoruz.” diyerek, Suriye’de bulunan Alevi, Hristiyan, Dürzi ve Nusayrilerin provokasyonlardan uzak durmasının önemli olduğunu söyledi.
Bölge ülkeleri ve Türkiye’nin, Suriye’de istikrarı bozucu hiçbir inisiyatifi desteklemediğinin altını çizen Fidan, sivil halkın can, mal ve kültürel haklarının kutsal olduğunu her platformda savunduklarını vurguladı.
Beşli Güvenlik Zirvesi’ne Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın’ın yanı sıra Ürdün, Irak, Lübnan ve Suriye’nin savunma bakanları ile genelkurmay ve istihbarat başkanları da katıldı.
“Bölgedeki bazı kronik sorunların çözümüne ilişkin tarihi bir görüşme yaptık”
Suriye ve ona komşu 4 ülke olarak, bölgedeki bazı kronik sorunların çözümüne ilişkin tarihi bir görüşme yaptıklarını belirten Fidan, 5 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen zirveye duyulan ihtiyacı önceki görüşmelerde muhataplarıyla değerlendirdiğini söyledi.
Fidan, “Bölge ülkeleri olarak bölgenin sorununa hep beraber sahip çıkma, çözme yolunda bir irademizin, inisiyatifimizin olması gerekiyor. Yoksa bölgedeki sorunlar, küresel sorunlara dönüşüyor ve küresel diğer aktörlerin bölgemize müdahale etmesine yol açıyor. Bu müdahale neticesinde çözümden daha çok problemle karşılaşıyoruz.” ifadelerini kullanarak, bölge ülkelerinin sorumluluk üstlenmesi gerektiğini vurguladı.
Bugünkü görüşmelerde atılabilecek somut adımları değerlendirdiklerini aktaran Fidan, “Bölge ülkeleri olarak özellikle DEAŞ’a yönelik bir müşterek operasyon ve istihbarat mekanizmasının kurulması konusunda karar aldık. Arkadaşlarımız detayları somutlaştırmak için bu konuda çalışacaklar.” dedi.
Fidan, zirveye katılan ülkelerin, İsrail’in bölgedeki yayılmacı politikalarına karşı ortak duruşunu nihai bildirgeyle yansıttığına dikkati çekti.
“Irak, Suriye ve Türkiye için ortak düşman olan PKK’nın da bölgeden silinmesi, silahlı terör faaliyetlerine son vermesi bizim önceliklerimiz arasında yer almaktadır.” diye konuşan Fidan, DEAŞ’ın bölgede tekrar baş vermeden tamamıyla ortadan kaldırılması için 5 ülkenin kabiliyetlerini birleştirerek var gücüyle çalışacağını kaydetti.
Fidan, gelecek toplantıya Türkiye’nin ev sahipliği yapacağını bildirdi.
DEAŞ’la mücadele ve Suriye’deki olaylar
Bakan Fidan, konuşmasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, terör örgütü DEAŞ tehdidinin ortadan kaldırılması için her türlü imkan ve kabiliyetin kullanılması konusunda güçlü irade ortaya koyduğunu anımsatan Fidan, Türkiye’nin DEAŞ’la kararlılıkla mücadele ettiğinin altını çizdi.
Fidan, terör örgütü DEAŞ’ın birden çok ülkeye aynı anda zarar vermesi ve faaliyet göstermesi nedeniyle bir ülkenin örgütle tek başına mücadele etmesinin tehdidi kendisinden uzaklaştırdığını fakat “bertaraf edemediğini” belirterek, bölge ülkelerinin buna karşı güçlü bir platform oluşturmasının önemini vurguladı.
Suriye’de yeni kurulan hükümetin azınlıklara ve diğer mezheplere yönelik uzlaşmacı tavrının “bölgede provokasyon ve karışıklık bekleyen birçok bölge ve bölge dışı aktörün hevesini kursağında bıraktığını” dile getiren Fidan, “Hal böyle olunca provokasyonu kendileri ortaya çıkarma yolunda birtakım adımlar attılar. Bunun neticesinde ortaya çıkan olaylarda şu anda bir yatışma olduğunu görüyoruz.” dedi.
Fidan, provokasyonlara karşı “uyanık” olunması gerektiğine işaret ederek, Suriyeli meslektaşlarıyla bu konuda görüştüklerini belirtti.
Uluslararası platformlarda ortaya konan bazı propagandaların Suriye’deki olayları olumsuz etkilediği değerlendirmesinde bulunan Fidan, provokasyonların önünün kesilmesi gerektiğini kaydetti.
“PKK, sadece Türkiye’nin sorunu değil”
Fidan, Türkiye’nin terör örgütü PKK’ya yönelik tutumuna ilişkin bir soruyu, “Nasıl ki DEAŞ Arapları temsil etmiyorsa PKK da Kürtleri temsil etmiyor. Bu ayrımı çok net şekilde yapmamız lazım.” diyerek yanıtladı.
Terör örgütü PKK’nın Türkiye’de 1 metrekare bile toprağı kontrol etmediğine işaret eden Fidan, “Ama buna mukabil Suriye’nin 3’te 1’ini işgal etmiş durumda, enerji kaynaklarının başına oturmuş durumda. Irak’ta, Irak Kürdistanı’nda 700 köyü işgal etmiş durumda. Sincar’ı işgal etmiş durumda.” dedi.
Fidan, “Bu sorun sadece Türkiye’nin sorunu değil, Irak’ın da Suriye’nin de hatta İran’da silahlı grupları var, onların da sorunu.” ifadesini kullanarak, terör örgütü DEAŞ’a karşı ortak anlayışın PKK’ya karşı da olması gerektiğini söyledi.
“Biz kendimize bakan kısmını çözdük. Ama Suriye’deki PKK ile mücadeleyi kim yapacak? Irak’taki PKK ile mücadeleyi kim yapacak? Irak’ta silahlı gruplar ortalıkta dolaşırken kim finans getirecek? Kim yatırım getirecek? Meşru hükümet kuvvetlerini biz ayağa kaldırmaya çalışıyoruz. Diğer taraftan bakıyorsunuz, Sincar’da başka bir PKK grubu, Türkiye sınırında başka bir PKK grubu…” diye konuşan Fidan, Iraklı ve Suriyeli mevkidaşlarıyla bu konularda yakın işbirliği içinde olduklarını kaydetti.
Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, halkının Esed rejiminin kurbanı olduğunu söyledi
Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani de zirvenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Suriye’nin istikrarına destek olan ülkelere teşekkür eden Şeybani, “Bu toplantıya katılan ülkelere geçmiş yıllarda Suriye halkına verdikleri destekten dolayı teşekkür ediyorum. Tüm zorluklara rağmen Suriyelileri ağırladılar.” dedi.
Toplantıya katılan ülkelerin, Suriye hükümetinin yanında durduğunu belirten Şeybani, bu ülkelerin Suriye’nin toprak bütünlüğünün üzerinde durduğunu ve İsrail’in tehditlerine karşı olduğunu ifade etti.
Şeybani, “Suriye ile komşu ülkeler arasında ortak ekonomi ve yatırım işbirliğinin önemine vurgu yapıyoruz.” ifadesini kullandı.
Suriye’de son günlerde yaşananlar hakkında ise Şeybani, “Esed rejimi 1 milyondan fazla Suriyeliyi katletti, 15 milyon insanı yerinden etti. 150 bin Suriyeli halen kayıp. Suriye yönetimi, iki gün önce yaşananların olmaması için göreve başladığı ilk günden itibaren hoşgörü ve af politikası yürüttü. Dolayısıyla tüm icraatımız toplumsal barışın korunması ve güçlendirilmesine yönelikti.” diye konuştu.
Devrik rejim unsurlarına müsamaha gösterilmeyeceğinin altını çizen Şeybani, “Suriye hükümeti toplumsal barışın garantörüdür, bu politikasına bağlıdır. (Devrik rejim unsurlarının) Güvenliği ve istikrarı bozmalarına izin verilmeyecek.” ifadesini kullandı.
Şeybani, ülkede güvenliği sağlamakla mükellef kurumlar olduğuna dikkati çekerek, “Başkasının bu görevi üstlenmesine izin verilmeyecek. Bu işe karışanlar yargı önüne çıkarılacak.” diye konuştu.
Suriyeli Bakan, şöyle devam etti:
“Biz bugün tüm halkın ve tüm mezheplerin garantörüyüz, herkesi eşit şekilde koruyoruz. Kimse arasında ayrım yapmıyoruz. Tüm suçlamaları kınıyoruz, kabul etmiyoruz. Suriye halkı Esed rejiminin katliamlarının kurbanıydı, bu trajedinin tekrarlanmasına asla müsaade etmeyeceğiz. Biz tüm Suriye halkına eşit şekilde bakıyoruz. Herkes kanun, haklar ve görevler bakımından eşittir.”
Toplantıda, Suriye’nin istikrarına ve DEAŞ’la mücadeleye vurgu yapıldı
Ürdün’ün ev sahipliğinde düzenlenen Suriye ve Komşu Ülkeler Toplantısında, Suriye’nin istikrarı ve terör örgütü DEAŞ’ın oluşturduğu tehdit ön plana çıkarken, DEAŞ’la mücadelede ortak operasyon odası kurulmasına karar verildi.
Başkent Amman’da gerçekleşen toplantı sonrasında, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ve Lübnan Dışişleri Bakanı Yusuf Recci ortak basın toplantısı düzenledi.
Safedi basın toplantısında, Suriye’nin güvenliğinin komşu ülkeler için taşıdığı öneme değindi ve komşu ülkelerle bu konuda neler yapılması gerektiğini görüştüklerini ve pek çok noktada hemfikir olduklarını söyledi.
DEAŞ’ın Suriye ve bölge için oluşturduğu tehditle mücadelede birlikte hareket etme konusunda hemfikir olduklarını kaydeden Safedi, Suriye’nin güvenliği ve istikrarının komşu ülkeler için önemli olduğunu ifade etti.
2. Suriye ve Komşu Ülkeler Toplantısı Türkiye’de olacak
Ürdün Dışişleri Bakanı Safedi, nisan ayında 2. Suriye ve Komşu Ülkeler Toplantısına Türkiye’nin ev sahipliği yapacağını kaydetti.
İsrail’in, bölgede hedeflerine ulaşmak için kaos ortamı oluşturmaya çalıştığına ve terörizmin yeşerdiği ortamlara katkıda bulunduğuna vurgu yapan Safedi, “Türkiye’ye yönelik her türlü terör tehlikesi bize yönelik de bir tehdittir.” diyerek teröre karşı ortak duruşlarını ifade etti.
Irak Dışişleri Bakanı Hüseyin de toplantıda DEAŞ’ın Suriye ve komşu ülkeler üzerindeki tehditlerine odaklanıldığını aktardı.
Irak ve Suriye’nin istikrarının ayrılmaz bir bütün olduğunun altını çizen Hüseyin, “Irak’ın DEAŞ’tan çok çektiğini, bu örgüte karşı verilecek mücadelenin ise sadece Suriye değil bölgesel düzeyde olması gerektiğini” dile getirdi.
DEAŞ’ın gücünün ve faaliyet gösterdiği alanın büyüdüğüne dikkati çeken Hüseyin, Suriye yönetiminin katılımıyla bir operasyon odası kurulması konusunda mutabakata vardıklarını aktardı.
Lübnan Dışişleri Bakanı Recci de Suriye’nin istikrarının Lübnan için çok önemli olduğunu belirtti.
Recci, silah, uyuşturucu kaçakçılığı ve terörizmle mücadele de dahil olmak üzere ülkeler arasında işbirliği olduğunu ifade etti.
Fidan, Güler ve Kalın, Ürdün Kralı 2. Abdullah tarafından kabul edildi
Öte yandan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, Ürdün’ün başkenti Amman’da, Ürdün, Irak, Suriye ve Lübnanlı mevkidaşları ile beraber Ürdün Kralı 2. Abdullah tarafından kabul edildi.
Bakanlığın X hesabından yapılan paylaşıma göre, Ürdün Kralı 2. Abdullah, Fidan, Güler ve Kalın’ı, Ürdün, Irak, Suriye ve Lübnanlı mevkidaşları ile beraber kabul etti.
Fidan, Güler ve Kalın, Ürdün, Irak, Lübnan ve Suriye’nin dışişleri ve savunma bakanları ile genelkurmay ve istihbarat başkanlarının katılımıyla Amman’da gerçekleştirilen Beşli Güvenlik Zirvesi’ne katıldı.
Muhabir: Can Efesoy, Ethem Emre Özcan,Gülşen Topçu
