ASTANA (AA) – Anadolu Ajansı (AA) muhabiri, “Türk halklarının binlerce yıllık geleneği: Nevruz” başlıklı dosya haberin üçüncü bölümünde, Kazakistan’daki Nevruz Bayramının tarihini, kutlama şekillerini ve geleneklerini derledi.
Nevruz Bayramı, Kazakistan’da yüzyıllar öncesine dayanan kadim geçmişe sahip. Kazak topraklarında ilk Nevruz’un İskitler (Sakalar) döneminde kutlanmaya başladığı belirtiliyor.
Sovyetler Birliği döneminde 1926 yılında kutlanması yasaklanan Nevruz Bayramı’na Kazakistan, 65 yıl sonra bağımsızlığını kazanmasının ardından kavuştu.
Nevruzun, 15 Mart 1991’de devlet bayramı kabul edilmesiyle Kazakistan’da yarım asırdan uzun süredir kutlanmayan Nevruz ateşi yeniden yakıldı.
Baharın gelişiyle gündüz ile gecenin eşitlendiği gün olan Nevruz, yüzyıllardır uçsuz bucaksız bozkırda tabiatla iç içe yaşayan Kazaklar için ayrı bir önem taşıyor.
Türk Dünyasının “yeni yılı” olan Nevruz Bayramı, Kazakistan’da “ulusun büyük bayramı” sıfatıyla kutlanıyor.
Ülkede “Nevruzname” başlığıyla 14 Mart’ta başlayan Nevruz kutlamaları 10 gün sürüyor.
Aynı zamanda halk arasında yenilenmenin, kucaklaşmanın ve birleşmenin sembolü Nevruz Bayramı’nda büyük şenlikler yapılıyor.
Nevruz aşuresi “Naurız köje” pişiriliyor
Nevruz Bayramı’nda ülke genelinde beyaz çadırlar kuruluyor, meydanlarda geleneksel lezzetler hazırlanıyor, at üstünde renkli gösteriler yapılıyor, geleneksel halk oyunları sergileniyor. Kazakistan’da halk evlerinde temizlik yapıyor, ağaç dikiyor, sofra kuruyor, büyükleri ziyaret ediyor, küs olduklarıyla barışıyor, yediden yetmişe herkes milli giysilerini giyerek Nevruz şenliklerine katılıyor.
Kazakistan’da Nevruz geleneklerinin vazgeçilmezleri arasında “Naurız köje” bulunuyor.
Nevruz aşuresi olarak bilinen “Naurız köje”, bayramda her evde bolluğun ve bereketin nişanesi olarak hazırlanıyor.
Su, kurutulmuş et, tuz, tereyağı, un, arpa ve süt gibi 7 çeşit malzemeyle pişirilen “Naurız köje”, bayram boyunca misafirlere ikram ediliyor.
“Nevruz Bayramı, milli kimliğin oluşturulmasına ve pekiştirilmesine katkı sağlıyor”
Bozok Tarihi-Kültürel Müzesi Etnografı ve Tarihçi Kajımurat Tölegenulı, AA muhabirine, Kazak halkı için Nevruz’un önemini ve ülkede milli kimliğin oluşturulmasındaki rolünü anlattı.
Tölegenulı, doğa ile iç içe yaşayan ve göçebe kültüründen gelen Kazaklar için Nevruz’un “yılın başlangıcı” anlamına geldiğini belirterek, “Zamanında şimdiki gibi yollar ve ulaşım araçları yoktu. Dolayısıyla yazı ve kışı farklı yerlerde geçiren at üstündeki göçebe halk için Nevruz’un gelişi uzun ve sert bir kış mevsimi sonrası uzaktaki akrabalarla kavuşma bayramıydı.” dedi.
Sovyetler Birliği döneminde Nevruz Bayramı’nın yasaklandığını hatırlatan Tölegenulı, “Sovyetlerin o dönemki totaliter hükümeti Nevruz, Ramazan ve Kurban bayramlarının, ‘fazla masrafı’, ‘pantürkizmi’ ve ‘dini’ yaygınlaştırdığı bahanelerini öne sürerek Kazakistan’da kutlanmasını yasakladı.” diye konuştu.
Tölegenulı, Kazakistan’ın bağımsızlığını ilan ettiğinden beri Nevruz Bayramı’nın resmi tatil olarak kutlandığının altını çizerek “Kazakistan, Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan eden diğer Türk devletleri gibi Nevruz Bayramı’nı canlandırdı.” şeklinde konuştu.
Bu 30 yılı aşkın süre içinde Nevruz’un ülkede daha çok ulusal değerleri yaygınlaştırmayı amaçlayan bir bayram olarak kutlandığına işaret eden Tölegenulı, “Kazakistan’da Nevruz Bayramı, halihazırda milli kimliğin oluşturulmasına ve pekiştirilmesine katkı sağlıyor.” ifadelerini kullandı.
Muhabir: Meiramgul Kussainova
