ANKARA (AA) – Hazine ve Maliye Bakanlığı, nisan ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, nisanda bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 60,7 artarak 957 milyar 413 milyon liraya, bütçe giderleri de yüzde 46,3 artışla 1 trilyon 132 milyar 127 milyon liraya ulaştı.
Ocak-nisan döneminde de bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50,7 yükselerek, 3 trilyon 364 milyar 182 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 45,3 artarak, 4 trilyon 249 milyar 713 milyon lira oldu.
Merkezi yönetim bütçesi, nisanda 174 milyar 714 milyon lira, ocak-nisan döneminde de 885 milyar 531 milyon lira açık verdi.
Merkezi yönetim bütçe giderleri Nisan 2024’te 773 milyar 643 milyon lira iken, bu yılın nisan ayında yüzde 46,3 artışla 1 trilyon 132 milyar 127 milyon liraya yükseldi. Böylece 2025’te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin, yüzde 7,7’si kullanılmış oldu.
Geçen yıl nisanda 63 milyar 802 milyon lira faiz dışı açık verilirken, bu yılın aynı ayında 85 milyar 945 milyon lira faiz dışı fazla verildiği görüldü.
Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,1 artarak 871 milyar 468 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2024’ün aynı ayında yüzde 6,7 iken, geçen ay yüzde 6,8 olarak hesaplandı.
Nisanda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31 artarak 274 milyar 374 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 7,9’u kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri nisanda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28,6 artışla 33 milyar 412 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 7,7’si kullanılmış oldu.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin, yüzde 6,4’ü harcandı. Nisanda yüzde 44,8 artışla 65 milyar 819 milyon lira mal ve hizmet alım gideri gerçekleşti.
Cari transferler nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,3 artarak 410 milyar 225 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 7,1’i kullanıldı.
Nisanda 76 milyar 941 milyon lira sermaye gideri yapılırken, sermaye transferi 3 milyar 518 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 7 milyar 179 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 128,6 artışla 260 milyar 659 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın nisan ayında 595 milyar 813 milyon lira iken, bu yılın aynı ayında yüzde 60,7 artarak, 957 milyar 413 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin nisan ayı gerçekleşme oranı, 2024’te yüzde 7,1 iken, geçen ay yüzde 7,5 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2024’ün nisan ayına göre yüzde 61,4 artarak, 787 milyar 392 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı, 2024’te yüzde 6,6 iken geçen ay yüzde 7,1 olarak tespit edildi.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, yüzde 42 artarak 134 milyar 505 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 23 milyar 399 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 12 milyar 118 milyon lira olarak hesaplandı.
Vergi türleri itibarıyla nisanda geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 112,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 56, özel tüketim vergisi yüzde 45,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 61,6, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 27,5, damga vergisi yüzde 63, harçlar yüzde 82,3, kurumlar vergisi yüzde 50,4, diğer vergiler tahsilatı yüzde 61,9 arttı.
Ocak-nisan dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri, Ocak-Nisan 2024 döneminde 2 trilyon 924 milyar 323 milyon lira iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 45,3 artışla 4 trilyon 249 milyar 713 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2025’te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin, yüzde 28,8’i kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri, ocak-nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla, yüzde 37,7 artarak 3 trilyon 525 milyar 104 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı, yüzde 27,6 olarak hesaplandı.
Personel giderleri, söz konusu dönemde yüzde 36,8 artışla 1 trilyon 195 milyar 95 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin, yüzde 34,4’ü kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 34,8 artarak, 144 milyar 883 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin, yüzde 33,3’ü kullanılmış oldu.
Ocak-nisan döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin, yüzde 24,7’si harcandı. Bu dönemde, yüzde 54 yükselişle 252 milyar 902 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari transferler, yüzde 38,9 artarak 1 trilyon 593 milyar 473 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin, yüzde 27,4’ü kullanıldı.
Söz konusu dönemde, 249 milyar 764 milyon lira sermaye gideri, 37 milyar 499 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 51 milyar 488 milyon lira olarak hesaplandı.
Faiz giderleri yüzde 98,8 artarak, 724 milyar 609 milyon lira oldu.
Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise geçen yılın ocak-nisan döneminde 2 trilyon 233 milyar 11 milyon lira iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 50,7 artışla, 3 trilyon 364 milyar 182 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-nisan dönemi gerçekleşme oranı, 2024’te yüzde 26,5 iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 26,3’e geriledi.
Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-nisan dönemine göre, yüzde 53,4 artarak 2 trilyon 810 milyar 118 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 25,2 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 32,5 artarak, 435 milyar 463 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri, 89 milyar 181 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 29 milyar 421 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri itibarıyla ocak-nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 100,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 57,9, özel tüketim vergisi yüzde 40,6, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 80, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 19,6, damga vergisi yüzde 59,3, harçlar yüzde 60,4, kurumlar vergisi yüzde 11,3 ve diğer vergi gelirleri yüzde 47,1 artış gösterdi.
Muhabir: Hülya Ömür Uylaş,Serhat Tutak
