ŞANLIURFA (AA) – Kuruluş tarihi tam olarak bilinmeyen ve sur duvarlarının milattan sonra 9. yüzyılda Abbasiler döneminde inşa edildiği tahmin edilen Urfa Kalesi’ndeki kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ve desteğiyle, Prof. Dr. Gülriz Kozbe başkanlığında 2020 yılından bu yana yürütülüyor.
Kazılar dört alanda sürdürülüyor
Kazı Başkanı ve Batman Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kozbe, AA muhabirine, bu yıl mayıs ayında başlayan kazıların yıl sonuna kadar devam edeceğini söyledi.
Kaleye dair mimari yapı ve dönem bilgilerine ulaşmaya başladıklarını belirten Kozbe, dört farklı alanda çalışma yürüttüklerini ifade etti.
Kozbe, Memlük dönemine ait bir idari yapıyı ortaya çıkardıklarını belirterek şu bilgileri verdi:
“Memlük dönemine ait iki katlı olduğu kesin bir idari yapı tespit ettik. Yapının önünde, daha geç dönemde yani Osmanlı’nın son evrelerinde inşa edilmiş, Urfa evlerini yansıtan mekanlara rastladık. Ayrıca ‘batı burcu’ adını verdiğimiz sektörde, daha önce yalnızca tek bir burç olduğu düşünülüyordu. Bizim kazılarımızla hem kuzeyde hem de güneyde birer burç daha bulundu. Bu alan 11. ve 12. yüzyıla yani Doğu Roma dönemine tarihleniyor.”
İç kalede ilk kaya mezarına rastlanıldı
İç kalede ilk kez bir kaya mezarına rastlanmasının oldukça önemli bir bulgu olduğunu belirten Kozbe, şunları kaydetti:
“Bu yıl farklı bir buluntuya ulaştık. Bir kaya mezarı Urfa’da bu tarz mezarlar çok yaygın, örneğin Kızılkoyun Nekropolü, Kale Eteği Nekropolü ve Güney Eteği Nekropolü gibi alanlarda onlarca örneği var. İç kalede, yani kalenin merkezinde böyle bir mezara ilk kez rastlıyoruz. Mezarın kısa bir giriş koridoru var. Girişin önünde dairesel bir kapak taşı bulunuyor. Henüz taşı açamadık, bu yüzden mezarın iç kısmına giremedik. Yakında çalışmalar başlayacak. Dromosun üst kısmında Süryanice olduğu düşünülen bir yazıt yer alıyor. İçeriği henüz çözülemedi ama çözüldüğünde mezarın kime ait olduğu anlaşılabilir.”
Mezarın içeriğiyle ilgili henüz bilgi sahibi olmadıklarını ifade eden Kozbe, dışarıdan bakıldığında kemerli klineler bulunan bir mezar yapısının görüldüğünü söyledi.
Kaya mezar Osroene Krallığı’na ait olabilir
Mezarın Geç Antik Çağ’a ait olabileceğini dile getiren Kozbe, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu bölgede, halk arasında Abgar Krallığı olarak bilinen Osroene Krallığı bulunmaktaydı. Bu mezarın, o kraliyet ailesine ait bir bireye ait olma olasılığı var. Ancak bu bilgiyi ancak mezarın içine girdikten sonra netleştirebiliriz. Kaya mezarları burada genellikle 4. ve 6. yüzyıllar arasında görülüyor. Ancak mezar Abgar Krallığı’na aitse, 3. yüzyıla tarihlenmesi gerekebilir. Şu anda, mezarın 3. ile 8. yüzyıllar arasına, yani Geç Antik Çağ’a ait olduğunu söyleyebiliriz. İçeriden çıkacak buluntular, varsa mozaikler ya da yazıtın sunduğu bilgiler doğrultusunda kesin tarihi belirlemek mümkün olacaktır.”
Muhabir: Cebrail Caymaz
