GAZZE (AA) – Gazze Şeridi’nin kalıcı işgali için başlattığı şiddetli saldırılar kapsamında bölgenin kuzeyindeki Filistinlileri sürmek ve tampon bölgeyi genişletmek isteyen İsrail ordusu, muhtemel ateşkes öncesi “Gideon’un Savaş Arabaları” planı kapsamında evleri bombalama ve tahrip etme eylemlerini yoğunlaştırdı.
- İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin çeşitli yerlerine düzenlediği saldırılarla 54 Filistinliyi öldürdü
- İsrail’de binlerce gösterici, Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşması talebiyle gösteri düzenledi
- Avrupa’da, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları protesto edildi
- İsrail’in Gazze’ye saldırılarında aralarında çocukların da bulunduğu 61 Filistinli hayatını kaybetti
- Hamas, Gazze’de ateşkes teklifine “olumlu yanıtını” arabuluculara ilettiğini açıkladı
- Netanyahu hükümeti döneminde Batı Şeria’da yüzde 40’lık artışla “yasa dışı yerleşim patlaması” yaşandı
- Gazzeli baba, çocuklarına yiyecek bulmaya gitti, beynine yediği kurşunla komaya girdi
İsrail, ordu ve iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet’in yönlendirmesiyle, “Gideon’un Savaş Arabaları” adı verilen kalıcı işgal planı kapsamında Gazze’ye yoğun hava saldırıları düzenliyor.
İsrail devlet televizyonu KAN’a göre, “Gideon’un Savaş Arabaları” operasyonunun birkaç ay daha sürmesi muhtemel. Plan, “Filistinlilerin Gazze Şeridi’nin güneyindeki bazı bölgelere tahliye edilmesini” içeriyor ve ayrıca ordunun, işgal ettiği herhangi bir yerde kalmaya devam etmesini öngörüyor.
Plan kapsamında, İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyinde Filistinlileri sürdükten sonra sınırlı miktarda insani yardım dağıtacağı “toplama kampları” kurduğu, İsrail basınına yansımıştı. İsrail ordusunun, güneydeki Refah kentinde geniş alanları düzleyerek bunun için hazırladığı uydu görüntüleriyle ortaya çıkmıştı.
Bölgedeki nüfus dağılımı kökten değişti
Ordunun mayıs ortasında başlattığı “Gideon’un Savaş Arabaları” operasyonu, Gazze Şeridi’nin demografisini kökten değiştirerek, nüfus dağılımını Gazze kentinin batısı, Deyr el-Belah kentinin batısı ve Han Yunus’un batısı olmak üzere üç dar kıyı bölgeye sıkıştırdı.
Bu üç bölge birbirinden büyük ölçüde ayrılmış durumda ve bu bölgeler arası geçiş yapan Filistinlilere İsrail güçleri tarafından ateş açılıyor, saldırılar düzenleniyor.
Gazze kentinin batısı tamamen kuşatılmış durumda. Kent, İsrail’in yıkıp sakinlerini göç ettirdiği ve hayalet şehre çevirdiği Kuzey Gazze vilayeti ile sınır. Kentin doğusunda ise ordunun hali hazırda operasyonlarını yoğunlaştırdığı Şucaiyye, Zeytun, Tuffah, Derac mahalleleri ve Eski Şehir bölgesi bulunuyor.
Ayrıca İsrail ordusunun makineli tüfek ve drone ateşleriyle doğudan ve batıdan kontrol ettiği Netzarim Koridoru, Gazze kentini ve batısını, Gazze Şeridi’nin güney bölgelerinden ayırıyor.
Deyr Belah ilinin batısı da Han Yunus şehrinden, İsrail ordusunun “Kissufim” Koridoru olarak adlandırdığı bölgeyle ayrılıyor.
Han Yunus’un doğu bölgeleri de ordunun kontrolü altında. İsrail, sığınmacıların yoğunlukta yaşadığı “Mevasi” bölgesinin yakınında batıya doğru hareket ederek şehir merkezindeki varlığını güçlendirmeye çalışıyor.
İsrail’in kontrol altında tuttuğu ve çevresinde hareket eden ne varsa hedef aldığı “Morag Koridoru” da Han Yunus’un batısını Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah şehrinden ayırıyor.
Han Yunus’un güneyinden Deyr el-Belah’ın kuzeyine kadar sahil boyunca uzanan, herhangi bir kentsel yaşam veya altyapıdan yoksun çorak alanlar “Mevasi” bölgesi olarak adlandırılıyor.
İsrail “güvenli bölge” olduğunu iddia ettiği Mevasi’ye çok sayıda hava saldırıları düzenleniyor, siviller hedef alınıyor.
Filistin İnsan Hakları Merkezi’nin tahminlerine göre, Gazze Şeridi’nde şu anda yerinden edilmiş sivillerle dolu alanlar, bölgenin toplam alanının yüzde 15’ine tekabül ediyor.
Operasyonun tamamlanması
İsrail ordusu, kısa süre önce Gazze’nin kuzey ve doğusunda, çevredeki mahallelere stratejik görüş sağlayan çok katlı binalar başta olmak üzere evleri bombalama ve tahrip etme eylemlerini yoğunlaştırdı.
Aynı bölgede binlerce yerinden edilmiş kişinin barındığı çok sayıda okul da sürgün tehdidi yapılmasının ardından hedef alındı.
İsminin açıklanmasını istemeyen Filistinli gruplara yakın bir kaynak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İsrail’in, beklenen ateşkese birkaç gün kala Gazze Şeridi’nin kuzeyi ve doğusu başta olmak üzere Gazze kentinin doğusu ve Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus kentinin doğusunda, yıkımın kapsamını genişletmeye ve şehirleri daha da çok tahrip etmeye çalıştığını söyledi.
Filistinli kaynak, bunun “ordunun bölgeyi sakinlerinden boşaltma çabalarının bir parçası olarak, Filistinlilerin gelecekte bu okullara geri dönmesini engellemeye yönelik bir adım” olduğunu belirtti.
İsrail ordusu, tahliye uyarılarının ardından 30 Haziran’da yerinden edilmiş kişilerin barındığı dört okula hava saldırısı düzenledi. Okullardan üçü Zeytun Mahallesi’nde yan yana, dördüncüsü ise Tuffah Mahallesi’ndeydi.
Mustafa Hafız Okulu’na 3 Temmuz’da, önceden uyarı yapılmadan düzenlenen saldırıda, aralarında çocukların ve kadınların da bulunduğu 17 sivil hayatını kaybetmişti. Dün sabah şafak vakti Zeytun Mahallesi’ndeki Şafii Okulu’na düzenlenen bombalı saldırıda aynı aileden 7 Filistinli yaşamını yitirmişti.
Barınakların tekrar tekrar hedef alınması, mevcut yaşam alanını daraltırken, Filistinliler kıyı şeridi boyunca çadırlar kurmak zorunda kalıyor.
Bu durum, İsrail’in onları yaşamın en temel gereksinimlerinin bile bulunmadığı korunmasız bölgelere zorla yerleştirme planlarıyla örtüşüyor.
UNRWA’nın, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’ne (OCHA) dayandırdığı bilgiye göre, Gazze Şeridi’nin yüzde 85’i sürgün tehdidi yapılan alanlar veya İsrail askeri bölgeleri içerisinde yer alıyor.
Kırmızı alanlardaki yıkım
Filistinli kaynak, bu bağlamda İsrail ordusunun yayınladığı tahliye haritalarında “kırmızı” olarak sınıflandırılan bölgelerde, Filistinlilerin yıkımın boyutunu değerlendirmekte zorlandığı yerlerde yoğun ve sistematik yıkım operasyonları yürüttüğünü belirtti.
Kaynak, Gazze’nin kuzeyi ve doğusunda, bölge sakinlerinin günde ortalama 20 ila 30 arasında ev yıkımından kaynaklanan büyük patlama sesleri duyduklarını ve bu seslerin yankılarının Gazze Şeridi’nin merkezinde de hissedildiğini anlattı.
Kaynak ayrıca İsrail’in, Gazze’nin kuzeyindeki binaları yıkmak için anlaştığı müteahhitlerden birinin yayımladığı videoya işaret etti. Videoda, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Tel ez-Zatar semti ve Şeyh Zayid şehrinde yaşanan büyük yıkım gösteriliyor ve bu durum “Gazze’deki sistematik kentsel imha operasyonlarının ölçeğini” doğruluyor.
Amaç kazanım elde etmek
Filistinli direniş gruplarına yakın kaynak, İsrail’in Gazze’de yoğunlaştırdığı askeri harekâtın, hem sahada tampon bölgeler üzerindeki denetimini güçlendirerek hem de Gazze’nin yeni bölgelerine nüfuz ederek yeni kazanımlar elde etmeyi amaçladığını ifade etti.
Kaynak, müzakere düzeyinde, ateşkes önerisine ilişkin pozisyonunu askeri baskı yoluyla güçlendirmenin yanı sıra, Gazze’deki nüfus yer değiştirmeleri, demografik değişimler ve savaş sonrası döneme ilişkin uzun vadeli düzenlemeler konusunda stratejik düzeyde pozisyon aldığını söyledi.
İsrail gazetesi Maariv, 2 Temmuz’da güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberinde, ordunun “Gazze’deki faaliyetlerini artırma niyetinde ciddi olduğunu ve birkaç gün veya hafta içinde Hamas’a karşı kesin bir zafer elde etmek için tüm güçlerini konuşlandırdığını” belirterek, sahada yeni kazanımlar elde edildiğini aktarmıştı.
İsrail’in Kanal 12 Televizyonu ise 3 Temmuz’da, ordunun sahada manevra yapan beş tümen aracılığıyla Gazze Şeridi’nin kontrolünü tamamen ele geçirmeye hazırlandığını bildirmiş ve bunu “bir yıldan fazla süredir görülmemiş büyüklükte bir girişim” olarak değerlendirmişti.
Haberde, “Bu tümenler arasında, 143. Tümen’e bağlı askerler Refah bölgesinde, 36. Tümen Han Yunus’ta, 99. Tümen ise Cibaliya ve Beyt Lahiya (kuzey) bölgeleri ile Netzarim Koridorunda görev yapıyor.” ifadelerine yer verilmişti.
Çatışmaların Şucaiyye semtinde (Gazze kentinin doğusunda) yoğunlaşmış durumda olduğu ve İsrail ordusunun son bir haftada operasyonlarının kapsamını genişlettiği belirtilen haberde, “Ordunun, Gazze kentinin, merkez kamplarını ve Filistinlilerin çoğunun kaçtığı bölge olan el-Mevasi bölgesini kuşatmaya hazırlandığı” kaydedilmişti.
Tüm bu gelişmeler, Gazze’de ateşkes ve esir değişim anlaşmasına varılması için yürütülen müzakerelerde ilerleme kaydedildiği yönündeki haberlerin gölgesinde yaşanıyor.
Muhabir: Nour Mahd Ali Abuaisha,Ramzi Mahmud,Zeynep Tüfekci Gülay,Esat Fırat
