ANKARA (AA) – Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye’nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu Türksat 6A’nın “Uzay Vatan”da birinci yılını doldurduğunu ve bunun ülkenin uydu çalışmalarında önemli bir adım olduğunu belirterek, “Türksat 6A uydumuz, sadece bir teknoloji projesi değil Türkiye’nin mühendislik, bilim ve teknoloji üretme ülküsünün simgesi oldu.” dedi.
Uraloğlu, AA muhabirine 9 Temmuz 2024’te uzaya fırlatılan Türksat 6A’ya ilişkin açıklamalarda bulundu.
Türkiye’nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu Türksat 6A’nın uzayda 1. yılını doldurduğunu ve bunun ülkenin uydu çalışmalarında önemli bir adım olduğunu belirten Uraloğlu, Türksat 6A için Bakanlık çatısı altındaki çalışmaların 15 Aralık 2014’te başladığını ve yaklaşık 10 yıl sürdüğünü söyledi.
Uraloğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Türksat 6A uydumuz, sadece bir teknoloji projesi değil Türkiye’nin mühendislik, bilim ve teknoloji üretme ülküsünün simgesi oldu. Uzaya açılan bu pencere, iletişimden savunma sanayisine, bilimsel keşiflerden küresel veri altyapısına kadar birçok alanda yeni fırsatları milletimizin hizmetine sunacak. Bir yıldır uzayda olan Türksat 6A Projemiz ülkemizin uydu alanında yetişmiş personel gücüne ve tecrübe kazanımına da büyük katkı sağladı. Türksat 6A gibi büyük çaplı uzay projeleri sayesinde, uzay sektöründe çalışan sayısının artması, ülkemizin gelecekteki uzay projelerinde görev alacak personelin deneyim kazanması, geliştirme altyapısının ve bilgi birikiminin genişlemesi sağlandı.”
Uraloğlu, Türksat 6A için 21 Mayıs 2015’te TÜRKSAT ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) işbirliğiyle TUSAŞ tesislerinde kurulan Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezinin (USET) açılmasıyla çalışmalara başlandığını anımsattı.
“Türksat 6A için 84 yerli ve milli uydu ekipmanı üretildi”
Türksat 6A Projesi’nin uygulamaya alınması sürecinde birçok aşamadan geçildiğine dikkati çeken Uraloğlu, şunları kaydetti:
“Uydunun üretiminde birçok yerli kurum tarafından geliştirilen bileşenler kullanıldı. TÜBİTAK UZAY’ın, uydu yönetim birimi, tepki tekeri, güneş algılayıcı, yıldız izler, güç kontrol ve dağıtım birimleri, arayüz birimleri, elektrikli itki alt sistemi, ASELSAN’ın almaç, Türkiye anteni, INET, faydalı yük arayüz birimi, CTech’in telemetri/işaret verici, telekomut alıcı, anten sistemleri, test bağdaştırıcıları ve TUSAŞ’ın pil paneli, kablaj sistemleri kullanılan bileşenlerden. Tüm bileşenler test edilip uyduya entegre edildi. Yörünge testleri sürecinde alt sistemlerin işlevselliği başarıyla doğrulandı ve faydalı yük testleri 23 Ekim 2024’te tamamlandı. Bu bileşenler sayesinde uydumuz, yüzde 80’inin üzerinde yerlilik oranıyla üretildi. Türksat 6A’nın hayata geçirilmesi aşamasında üretilen ve uluslararası alanda rekabet edebilecek 84 yerli ve milli uydu ekipmanın üretimi yapıldı.”
Uraloğlu, Türksat 6A’nın üretiminin ve testlerinin tamamlanmasının ardından 4 Haziran 2024’te yörüngesine fırlatılması için ABD’nin Florida Eyaleti’ndeki Cape Canaveral Uzay Üssü’ndeki Space X tesislerine yolladıklarını hatırlatarak, uyduyu 9 Temmuz 2024’te de uzaya fırlattıklarını belirtti.
Bakan Uraloğlu, 6 ateşleme manevrasıyla, Türksat 6A’nın 28 Aralık 2024’te nihai görev yörüngesi olan 42 derece doğu boylamına ulaştığını ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu:
“Burada gerçekleştirilen tüm görev testlerinin ardından, Şubat 2025 itibarıyla yayın denemelerine hazır hale geldi. İlk test yayını 17 Şubat 2025’te başarıyla gerçekleştirildi. Böylece Türksat 6A’nın yayın kapasitesi pratik olarak doğrulandı. Tüm fonksiyonları normal şekilde çalışan uydu, 21 Nisan 2025’te, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla gerçekleştirilen törenle, resmen hizmete alındı. 42 derece doğu yörüngesinde görev yapacak uydu, yüksek yerlilik oranı ve geniş kapsama alanıyla ülkemizin uzay ve haberleşme kapasitesine önemli katkı sağlıyor.”
Uraloğlu, Türkiye’nin uydu serüveninin 30 yılı aşkın süredir devam ettiğinin altını çizerek, Türksat 6A ile bu serüveni sürdürdüklerini ve Türksat 7A ile de zirveye taşıyacaklarını söyledi.
15 yılı aşkın süre boyunca hizmet vermesi planlanan Türksat 6A ile, Türkiye’nin haberleşme uydusu sayısının 6’ya yükseldiğini kaydeden Uraloğlu, “Jeosenkron yörüngede görev yapan Türksat 6A, başta televizyon yayıncılığı olmak üzere acil durum haberleşmesi gibi kritik hizmetleri geniş bir coğrafyada sunacak. Türksat 6A sayesinde televizyon yayını yapan uydular yedeklenebilir hale gelirken, TÜRKSAT’ın sunduğu hizmet kapasitesi de ciddi ölçüde arttı.” dedi.
CABSAT 2025’te Türksat 6A’nın vereceği hizmetler için ihracat anlaşması yapıldı
Uraloğlu, Türksat 6A ile Türkiye’nin haberleşme uydusu üreten 11 ülke arasında yer aldığını, haberleşme uyduları gibi kritik öneme sahip teknolojilerin dışa bağımlı olmadan üretilmesinin milli güvenlik açısından son derece önemli olduğunu vurguladı.
Türksat 6A’yı üretip sadece kullanmak fikriyle hareket edilmediğini, farklı ülkelerde kullanımına sunulduğunu anlatan Uraloğlu, dünyada birçok ülkenin söz konusu uydudan hizmet aldığını, bu hizmeti daha fazla insanın kullanımına sunmak için çalışmalarını sürdürdüklerini dile getirdi.
Bu kapsamda Dubai’de düzenlenen Orta Doğu’nun en büyük yayıncılık fuarı CABSAT 2025’te Türksat 6A üzerinden verilecek hizmetler için ilk ihracatın gerçekleştirildiğini anlatan Bakan Uraloğlu, şunları kaydetti:
“İmzalanan sözleşme çerçevesinde, Türksat 6A’nın Batı ve Güney Asya kapsama alanlarından kapasite satışı yapıldı. TÜRKSAT ile Dubai merkezli firma arasında imzalanan sözleşme kapsamında yapılan kapasite satışıyla TÜRKSAT, Güney Asya ve Batı Asya kapsaması üzerinden ilk kez doğrudan ticari hizmet vermeye başladı. Anlaşma çerçevesinde Hindistan, Tayland, Malezya ve Endonezya gibi ülkeler Türksat 6A’nın hizmet kapsamına dahil edildi. Böylece TÜRKSAT uydularıyla ilk kez bu bölgelere erişim sağlamış oldu. Türksat 6A üzerinden gerçekleştirilen bu ilk ihracat, tamamı Türk mühendisliğiyle geliştirilen milli bir haberleşme uydusunun uluslararası pazara entegre edilmesi açısından kritik bir dönüm noktası oldu. Böylece TÜRKSAT, uydu filosuyla artık dünya nüfusunun yüzde 65’ine yani 5 milyar kişiye erişebilecek.”
Türksat 7A çalışmaları
Uraloğlu, Türkiye’nin uydu operatörü TÜRKSAT’ın uzaydaki haberleşme kapasitesini artırma hedefi doğrultusunda yeni bir adım attığını da söyledi.
Yapım süreci başlatılan yeni nesil haberleşme uydusu Türksat 7A’ya ilişkin finansman desteğini kapsayan protokolün, TÜRKSAT ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanlığı arasında 19 Haziran’da imzalandığını anımsatan Uraloğlu, protokol ile Türksat 7A’nın yapım sürecine yönelik olarak Bakanlık tarafından sağlanacak desteğin çerçevesinin belirlendiğini bildirdi.
Bundan sonraki süreçte teknik çerçevenin belirleneceğini anlatan Uraloğlu, şu değerlendirmede bulundu:
“Türksat 7A Projesi, halen 42 derece doğu yörüngesinde görev yapan Türksat 3A uydusunun tasarım ömrünün sona yaklaşması nedeniyle başlatıldı. Projeyle Türkiye’nin yörünge ve frekans haklarının korunması, mevcut ticari yükümlülüklerin sürdürülmesi, kamu haberleşme ihtiyaçlarının karşılanması ve gelişen teknolojilere uygun yeni haberleşme kabiliyetlerinin kazanılması hedefleniyor. Yeni nesil uydu sistemleri arasında yer alması planlanan Türksat 7A, yüksek veri kapasitesi, geniş kapsama alanı ve ‘esnek faydalı yük’ teknolojisiyle donatılacak. Bu teknoloji sayesinde, dinamik kaynak yönetimi ve farklı coğrafi bölgelerde esnek hizmet sunumu sağlanabilecek. 2029’da hizmete alınması planlanan Türksat 7A ile Türkiye’nin bölgesel ve küresel ölçekte uydu haberleşme yetkinliğinin güçlendirilmesi amaçlanıyor.”
Muhabir: Ayşe Böcüoğlu Bodur
