ANKARA/BRÜKSEL (AA) – Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, başkent Tokyo’da AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile görüştü.
Liderler, düzenlenen “30. Japonya-AB Zirvesi” sonrasında ortak basın toplantısında konuştu.
İşiba, uluslararası ilişkilerde köklü değişikliklerin yaşandığı bir döneme girdiklerini belirterek, “Japonya ve AB arasında güvenlik konularında tutarlılığın önemi artıyor.” dedi.
Avrupa ve Japonya’nın ortak prensip ve değerlere sahip olduğunu kaydeden İşiba, Orta Doğu, Ukrayna ve Doğu Asya’nın güvenliğinin “tarafsız şekilde birbirine bağlı” olduğunu bildirdi.
“Hint-Pasifik ve Avrupa güvenliği birbirinden ayrılamaz.” diyen İşiba, tarafların güvenlik konusundaki ilişkilerinin şimdiye kadar olduğu gibi süreceğini, küresel konulara yaklaşım tarzlarının müzakere edileceğini söyledi.
İşiba, ekonomik alanda da AB ve Japonya arası serbest ve adil ekonomik düzene yönelik istikrarlı ilişkilerin sürdürülmesi ve güçlendirilmesinde mutabık kaldıklarını kaydetti.
“Rekabetin Japonya gibi güvenilir ortaklarla inşa edilmesi gerekiyor”
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Japonya’yı ABD ile tarife konusunda yürüttüğü başarılı görüşmeler için tebrik ederek, zirvenin “çok doğru” bir zamanda gerçekleştiğini belirtti.
AB ve Japonya gibi stratejik ortaklar için dünyanın hızla değişen bir yer olduğunu aktaran von der Leyen, “Rekabetin evde başladığını biliyoruz ve AB de üzerine düşeni yapıyor. Yeniliklere büyük yatırımlar yapıyoruz. Ancak günümüz dünyasında rekabetin Japonya gibi güvenilir ortaklarla inşa edilmesi gerekiyor.” dedi.
Von der Leyen, Japonya ile ticaretin attırılmasının ilk adım olduğunu söyleyerek, ikinci adımın ekonomi güvenliğini güçlendirmek, üçüncü adımın ise inovasyon, yeşil ve dijital dönüşüm alanındaki ortak çalışmalar olduğunu ifade etti.
AB’nin 800 milyar avro değerindeki savunma planıyla kendini geliştirdiğini belirten von der Leyen, “Bugün savunmanın ortaklığa bağlı olduğunu da biliyoruz. Bu nedenle Japonya’nın AB dışında güvenlik ve savunma alanlarında ortaklık imzalayan ilk ülke olması da son derece anlamlı. Bu ortaklığı tam anlamıyla hayata geçirmek isteriz. Gelecek yıl ilk AB-Japonya Savunma Sanayi Diyaloğunu başlatacağız.” diye konuştu.
“Ekonomik baskılara karşı koymak ve haksız ticaret uygulamalarıyla mücadele etmek için daha yakın çalışacağız”
Stratejik ortakların son dönemde daha yakın hareket etmeleri gerektiğine işaret eden von der Leyen, artan ticari gerginlikler, belirsizlik, kırılgan tedarik zincirleri, aşırı kapasite ve adil olmayan rekabet gibi zorluklara karşı birlikte hareket edilmesinin önemini vurguladı.
Von der Leyen, Avrupa’nın rekabetçiliğini artırmak için yatırım, inovasyon ve iş ortamını iyileştirecek çeşitli tedbirler aldıklarını belirterek, “Günümüz dünyasında rekabet gücünün Japonya gibi güvenilir ortaklarla birlikte inşa edilmesi gerekiyor.” dedi.
Avrupa ve Japonya’nın küresel GSYH’nin beşte birini ve 600 milyonluk bir pazarı temsil ettiğini anlatan von der Leyen, “Küresel ticaret ve teknoloji kurallarını şekillendirecek ölçeğe sahibiz. Bu nedenle bugün rekabetçilik ittifakımızı başlatıyoruz.” diye konuştu.
Von der Leyen, ekonomik güvenliğin de artırılması gerektiğine dikkati çekerek, “Ekonomik baskılara karşı koymak ve haksız ticaret uygulamalarıyla mücadele etmek için daha yakın çalışacağız.” ifadelerini kullandı.
Barış ve küresel işbirliği vurgusu
AB Konseyi Başkanı Costa ise Japonya ile sadece stratejik değil müşterek ilke ve vizyona dayalı bir ortaklığa sahip olduklarını ifade ederek, “Japonya, AB’nin Hint-Pasifik’teki en yakın ortağıdır.” dedi.
Birleşmiş Milletler’in (BM) bu yıl 80’inci yıl dönümü olduğunu anımsatan Costa, “Barışın ve küresel işbirliğinin vurgusunu yapıyoruz. Bu, Ukrayna’da, Orta Doğu’da, Hint-Pasifik’te ve dünyanın her yerinde egemenliği ve toprak bütünlüğünü savunmayı içerir.” dedi.
“Japonya-AB Rekabetçilik İttifakı” kurulacak
Görüşme sonrası açıklanan ortak bildiriye göre, Japonya ve AB liderleri, taraflar arası ekonomik güvenlik, ticaret ve savunma alanlarında işbirliğini artırılması konusunda anlaşmaya vardı.
Buna göre ekonomik güvenliği sağlama ve sanayilerin geliştirilmesi işbirliği çerçevesi olarak “Japonya-AB Rekabetçilik İttifakı” ile savunma sanayi işbirliğini teşvik amacıyla diyalog başlatılacak.
Tedarik zincirlerini güçlendirilmesi ve stratejilerin daha uyumlu hale getirilmesi amacıyla bakanlar düzeyinde “Japonya-AB Yüksek Düzeyli Ekonomik Diyaloğu’nun” genişletilmesi taahhüt edildi.
Serbest ticaret ve çok taraflılığın teşvik edilmesinin öneminin vurgulandığı ortak bildiride, “Japonya-AB stratejik ortaklığı hiç olmadığı kadar güçlü ve her zamankinden daha önemli.” ifadesi kullanıldı.
AB ve Japonya arasında savunma sanayi işbirliği konusunda gelecekte bir diyalog başlatılacağının kaydedildiği bildiride, taraflar arası gizli güvenlik bilgilerinin paylaşımının kolaylaştırılması ile anlaşmanın müzakerelerinin başlatılmasına yönelik “birlikte çalışma” sözü verildi.
İşiba, Japonya-AB İş Dünyası Yuvarlak Masası Eş Başkanı Endo Nobuhiro ve Eş Başkan Yardımcısı Jeremy Grossus’u da kabul etti.
Gazze, Suriye ve Lübnan
Bildiride, Gazze’de “acil ve kalıcı” bir ateşkesin gerekliliğini vurgulandı ve Batı Şeria’daki durumun “daha da kötüleşmesi” şiddetle kınandı. Bildiride, “Japonya ve AB, Orta Doğu’da bölgesel barış ve istikrarı ilerletmeye kararlıdır.” vurgusu yapıldı.
Rehinelerin serbest bırakılmasının talep edildiği bildiride, İsrail ordusunun ablukası altındaki Gazze’ye “engelsiz insani yardım akışı” çağrısında bulunuldu.
Bildiride “barışçıl, kapsayıcı ve istikrarlı bir siyasi gelecek için çalışan Suriye halkına” ve Lübnan’ın istikrar, yeniden yapılanma ve reform gündemine yönelik çabalarına destek verildiği vurgulandı.
Sıradaki durak Pekin
Zirve öncesinde Costa ve von der Leyen, Japonya’nın batısındaki Osaka kentinde düzenlenen Expo 2025 Fuarı’nı da ziyaret etti.
Asya-Pasifik gezisi kapsamında Avrupalı liderlerin, hafta içinde Pekin’de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesi bekleniyor.
Muhabir: Lejla Biogradlija,Ahmet Furkan Mercan,Ata Ufuk Şeker
