MOSKOVA (AA) – Rusya ile Ukrayna arasında 24 Şubat 2022’de başlayan savaşın bitmesi amacıyla tarafların bir araya gelmek için üzerinde mutabık kaldığı İstanbul, doğrudan müzakereler için platform olmaya devam ediyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın arabuluculuk girişimlerinin neticesi olarak Rus ve Ukrayna heyetleri, 29 Mart 2022’de İstanbul’da, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde doğrudan bir araya geldi. Savaşın hemen başında yapılan bu müzakerelerde en anlamlı ilerleme sağlandı ancak Batılı güçlerin dışarıdan müdahaleleriyle, savaşın durması için elde edilen sonuçlar rafa kaldırıldı.
İstanbul’daki müzakerelerin ilk turunda önemli adımlar atıldı
Rusya ve Ukrayna tarafları 3 yıl sonra ilk kez, büyük zorluklarla 16 Mayıs’ta, İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi’nde bir araya geldi. Türkiye’nin ev sahipliğinde yeniden başlayan müzakerelerin ilk turunda 1000 esire karşılık 1000 esir takası, ateşkes ve barışın sağlanması için koşulların paylaşılması konusunda taraflar mutabakata vardı. İnsani anlamda önemli adımların atıldığı müzakereler sonrasında Moskova ile Kiev arasında asker esirlerinin takası gerçekleşti.
İkinci turda en büyük çaplı esir takası kararı alındı
İstanbul’da, 2 Haziran’da Çırağan Sarayı’nda ikinci kez bir araya gelen Rus ve Ukrayna heyetleri, doğrudan müzakereler öncesinde ve müzakerelerde birbirlerine ateşkes ve barışın sağlanması için hazırladıkları memorandum taslağını verdiler ve bunun üzerinde çalışılması hususunda anlaştılar.
Savaşın başından bu yana en büyük çaplı esir takası konusunda mutabık kalan taraflar, ağır hasta ve yaralı askerlerin tamamı ile 25 yaş altındaki esir askerlerin tamamının takasına karar verdi.
Rus tarafı 6 bin Ukraynalı askerin cesedini teslim etme konusunda söz verdi. Ayrıca asker cesetlerinin toplanabilmesi için cephenin bazı bölümlerinde 2-3 günlük ateşkes konusunda çalışma yapılması gündeme geldi.
İstanbul’da son yapılan müzakerelerde alınan kararlar çerçevesinde, bugüne kadar sayıları açıklanmasa da binlerce esir askerin takası yapıldı. 7 bin Ukraynalı askerin cenazesini Kiev’e teslim eden Rusya, 3 bin cenazenin daha teslim edilebileceğini duyurdu, bunlardan 1000’ini kısa süre önce iade etti.
Müzakerelerin adresi yine İstanbul
Moskova, ay başından bu yana 3. tur müzakerelere hazır olduklarını, İstanbul’un adres olarak kalmaya devam ettiğini ve Kiev’den tarih beklediklerini yinelerken Ukrayna tarafı ise 19 Temmuz’da müzakerelerin bu hafta İstanbul’da yapılması önerisinde bulunduğunu duyurdu.
Gündem ateşkes ve barışın şartları
Çırağan Sarayı’nda yapılacak olan Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakerelerde, öncelikli olarak her iki tarafın birbirine teslim ettiği ateşkes ve barışın sağlanmasına ilişkin şartların yer aldığı memorandum taslaklarının ele alınması bekleniyor.
Savaş esirlerinin takası, Rusya’da bulunduğu belirtilen Ukraynalı çocuklar ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında olası toplantının hazırlık konularının ele alınması öngörülüyor.
Kremlin’den, müzakerelerden “mucize beklenmemesi” mesajı
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya ile Ukrayna’nın birbirlerine barış anlaşmasına dair memorandum taslaklarını sunduklarını belirterek “Müzakerelerde, memorandum taslakları hakkında görüş alışverişinde bulunulacak. Bunlar birbirine zıt. Bu nedenle büyük diplomatik çalışma yapılacak.” ifadelerini kullanmıştı.
Bununla birlikte Peskov, üçüncü tur müzakerelerden nasıl bir sonuç çıkacağına ilişkin ise “Ukrayna krizinin çözümü o kadar zor ki, esir asker ve cenaze değişimi konusundaki anlaşmalar bile bir başarı. Bu nedenle müzakerelerden mucize beklemek için neden yok.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Kiev, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Trump’ın da katılabileceği Putin-Zelenskiy zirvesini istiyor
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, liderler toplantısına hazırlık konusunun gündemlerinde olacağını vurgularken Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha da Zelenskiy ile Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ve Avrupalı liderlerin katılımıyla bir liderler zirvesi üzerinde çalıştıklarını dile getirmişti.
Muhabir: Ali Cura
