CANAKKALE (AA) – Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi Behramkale köyü sınırları içinde kalan Assos Antik Kenti’nde 110 metre uzunluğundaki 3 bin 500 yıllık stoanın (Antik Yunan mimarisinde bir sokak ya da agoranın yanında yer alan, üstü kapalı, sütunlu galeri) gün yüzüne çıkarılması için kazı çalışmalarına başlandı.
Assos’ta 1881-1883 yıllarındaki ilk bilimsel kazıların ardından 1981’de yeniden başlayan çalışmalar, kesintisiz devam ediyor.
Antik Çağ’da “Troas” olarak isimlendirilen bölgenin güney kıyısında, Midilli Adası’nın karşısındaki volkanik tepenin zirvesi ve yamaçlarında kurulup, asırlar boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapan Assos, kalıntıları ve doğasıyla her yıl çok sayıda turist çekiyor.
Çağlar boyunca önemli bir liman kenti olan Assos’ta Türk bilim insanları tarafından yürütülen kazılarda 44. sezon çalışmaları sürdürülüyor.
“Antik kentte önemli bir stoa gün yüzüne çıkarılıyor”
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Assos Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan, AA muhabirine, Kültür ve Turizm Bakanlığı desteği ve İÇDAŞ’ın ana sponsorluğunda kazıya devam ettiklerini söyledi.
Kazıların mevsim koşulları el verdiğince 12 ay boyunca sürdürüldüğünü anlatan Arslan, şöyle konuştu:
“Bu yıl agorada (Yunan klasik devrinde, sitenin yönetim, politika ve ticaret işlerini konuşmak için halkın toplandığı alan) ‘kuzey stoa’ olarak adlandırılan yaklaşık 110 metre uzunluğunda iki katlı olan yapının doğu kenarındaki bir bölümü açmayı planlıyoruz. Bu stoanın özelliği Bergama krallarının Helenistik dönemde kendi mimari stillerini yansıtmak için ortaya koydukları bir mimari olması.”
Arslan, eğimli bir arazi yapısına sahip alanda dönemin mimarlarının, özel bir mimari yöntemle daha büyük mekanlar elde etme yoluna gittiğini belirlediklerini dile getirerek, “Bu da kimin yaptırdığını bilmesek de 110 metre uzunluğunda iki katlı olan kuzey stoasında Bergama krallarının Helenistik dönemde inşa ettirdiği tipik özgün yapılardan biri.” diye konuştu.
Çalışma yaptıkları yapının birinci katının tamamen ayakta olduğunu anlatan Arslan, şöyle devam etti:
“Yapının toplam uzunluğu 110 metre olduğu için bu yapının tamamını açığa çıkarmak çok uzun yıllar alabilir. Önceki yıllarda yapının batı kısmındaki bir bölümü açığa çıkarmıştık. Amacımız bu yıl da yine bu yapının doğuda meclis binasının yanındaki bölümün bir kısmını açığa çıkarıp bu yapının büyüklüğünün ya da mekanlarının algılanması için çaba içindeyiz.”
2 bin 200 yıllık mozaik sergilenecek
Prof. Dr. Nurettin Arslan, 2025’te en önemli keşifler arasında, 2 bin 200 yıllık, çokgen taşlarla yapılmış, polygonal (çokgen) taşlarla üç renkli bitkisel ve geometrik motiflerden oluşan mozaiğin yer aldığını vurguladı.
Mozaiğin Helenistik döneme ait olduğunu kaydeden Arslan, “Yine bu yıl imkanlarımız ve sürenin yeterli olması halinde sözünü ettiğimiz bu zemin mozaiğinin restore edilerek ziyaretçilere sergilenmesi öncelikli hedeflerimiz arasındadır.” şeklinde konuştu.
Arslan, kentin doğusunda “ana kapı” denilen bir mekanın bulunduğuna değinerek, buranın çevresinin kazılması ve nekropollerin araştırılmasının yine proje kapsamındaki çalışma alanlarını oluşturduğunu bildirdi.
Bizans dönemine ait “misafirhane” olarak adlandırabilecekleri yapıda da bu yıl kazıların süreceğini belirten Arslan, bu yapıda çalışmaları tamamlayabileceklerini sözlerine ekledi.
Muhabir: Burak Akay
