İSTANBUL (AA) – ABD yönetiminin korumacılık kapsamında uyguladığı tarifelerin küresel ekonomi üzerindeki etkilerine ilişkin endişelerden dolayı Fed’in para politikasına ilişkin devam eden belirsizlikler küresel piyasalardaki fiyatlamalar üzerinde etkili olmaya devam ediyor.
- Fed faiz oranını sabit tuttu
Fed, dünkü toplantısında politika faizini beklentiler doğrultusunda değiştirmeyerek yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tutarken, enflasyonun bir miktar yüksek seyretmeye devam ettiğine işaret etti.
Fed’den yapılan açıklamada, FOMC üyeleri Michelle Bowman ve Christopher Waller’ın faiz oranının sabit tutulması kararına karşı çıktığı ve politika faizinin 25 baz puan düşürülmesinden yana olduğu belirtildi.
Açıklamada, net ihracattaki dalgalanmalar verileri etkilemeye devam etse de son göstergelerin yılın ilk yarısında ekonomik faaliyetin büyümesinin ılımlı hale geldiğine işaret ettiği belirtildi. İşsizlik oranının düşük kalmaya devam ettiği ve iş gücü piyasası koşullarının sağlamlığını koruduğu aktarılan açıklamada, ekonomik görünüme ilişkin belirsizliğin ise yüksek seyrini sürdürdüğü kaydedildi.
Fed Başkanı Jerome Powell ise politika faizinin sabit tutulmasının ardından yaptığı açıklamada, faiz indirimi konusunda eylül ayıyla ilgili herhangi bir karar almadıklarını ifade etti. Powell, “Eylül ayı hakkında herhangi bir karar almadık. Bu tür kararları önceden vermiyoruz. Eylül toplantısında kararımızı verirken, o zamana kadar elde edeceğimiz bilgileri ve diğer tüm verileri dikkate alacağız.” dedi.
Yükselen tarifelerin bazı malların fiyatlarına daha net bir şekilde yansımaya başladığını belirten Powell, ancak bunların ekonomik faaliyet ve enflasyon üzerindeki genel etkilerinin ne olacağı henüz belli olmadığını ifade etti. Powell, mevcut politika duruşunun enflasyon risklerine karşı koruma sağlamak için uygun olduğunu vurgulayarak, istihdam tarafındaki risklere de dikkat ettiklerini aktardı.
Bu açıklamalar, yatırımcıların eylül ayında faiz indirimi bekleyen yatırımcıların umutlarını kırarken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylül ayında faiz indirimine gitme ihtimali yüzde 67’den yüzde 43 seviyelerine geriledi.
Analistler, Powell’ın faiz oranlarını indirmesi durumunda iş gücü piyasasına rahatlama gelebileceğini ancak enflasyonist baskıların daha fazla artabileceğini belirtiyor.
Makroekonomik veriler ABD ekonomisinin gücünü koruduğuna işaret etti
Makroekonomik veri gündemi de yatırımcılar tarafından yakından takip edilirken, ABD’de dün açıklanan veriler ülke ekonomisinin ikinci çeyrekte beklentilerin üzerinde performans gösterdiğini ortaya koydu.
Buna göre, ABD ekonomisi, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3 ile beklenenden fazla büyüdü. Ülke ekonomisinin yılın ikinci çeyreğindeki büyümesinde, ithalattaki azalma ve tüketici harcamalarındaki artış etkili oldu. Aynı dönemde yatırımlarda ve ihracatta ise düşüş yaşandı.
Ülkede özel sektör istihdamı temmuzda 104 bin kişi artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Açıklanan verilerin ABD ekonomisinin gücünü koruduğuna işaret ettiğini ifade eden analistler, Fed Başkanı Powell’ın gelen iyi verilerden dolayı da faiz indirimi için acele etmek istemediğini kaydetti.
Yarın ülkede açıklanacak istihdam raporundaki tarım dışı istihdam verisinin de Fed’in bundan sonraki yol haritasına ilişkin ipucu vermesi bekleniyor.
Ticaret cephesinde ise ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan’ın Çin’le Rusya’dan en çok enerji ithalatı gerçekleştiren ülke olduğunu belirterek, Hindistan’ın 1 Ağustos’tan itibaren yüzde 25 tarife ödeyeceğini duyurdu.
Ayrıca Trump’ın imzaladığı kararnameyle Brezilya’ya uygulanan tarife oranı yüzde 10’dan yüzde 50’ye yükseltilirken, Güney Kore ile ticaret anlaşmasına vardıklarını belirten Trump, bu ülkeye yüzde 15 oranında tarife uygulanacağını açıkladı.
Bu arada, ABD Hazine Bakanlığı, 3, 10 ve 30 yıl vadeli 125 milyar dolarlık tahvil satışı yapacağını duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, gelecek hafta 3 tahvil ihalesinin gerçekleştirileceği bildirildi. Açıklamada, 5 Ağustos’ta 58 milyar dolar tutarında 3 yıl vadeli, 6 Ağustos’ta 42 milyar dolar tutarında 10 yıl vadeli ve 7 Ağustos’ta 25 milyar dolar tutarında 30 yıl vadeli tahvillerin ihraç edileceği belirtildi.
Toplam 125 milyar dolarlık devlet tahvili satışının gerçekleştirileceği aktarılan açıklamada, söz konusu ihracın yaklaşık 35,2 milyar dolarlık yeni nakit sağlayacağı kaydedildi.
Öte yandan Teknoloji devlerinden Microsoft’un geliri yılın ilk 6 ayında yüzde 18, Meta’nın geliri de yüzde 22 artış gösterdi
New York borsasının kapanışında Dow Jones endeksi yüzde 0,38, S&P 500 endeksi yüzde 0,12 azalış Nasdaq endeksi yüzde 0,15 artış kaydetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise pozitif bir seyirle başladı.
Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,35 seviyesinde seyrediyor. Powell’ın dünkü açıklamalarının ardında 100 seviyesine dayanan dolar endeksi bugün 99,7 seviyesinde dengelendi.
Fed’in faiz indirimlerine ilişkin ihtimallerin azalmasıyla yüzde 1,6 azalarak 3 bin 275 dolara inen altının ons fiyatı bugün yüzde 0,7 artışla 3 bin 296 dolardan işlem görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,7 azalışla 72,1 dolar seviyesinde seyrediyor.
Trump yönetiminin bakır ithalatına yönelik yüzde gümrük vergisinin rafine bakırdan üretilen bazı ürünlerde uygulanmayacağına yönelik haber akışıyla bakırın libre fiyatı yüzde 3,6 azalışla 4,42 dolarda seyrediyor. Bakırın libresi kararın ardından 4,38 dolarla nisan ayından bu yana en düşük seviyeyi test etti.
Avrupa borsaları dün pozitif seyretti
Avrupa borsalarında dün Avro Bölgesinde açıklanan büyüme verilerinin gümrük tarifelerinden kaynaklı etkilere karşın beklentilerin üzerinde gelmesiyle pozitif bir seyir izlendi.
Avro Bölgesi’nde mevsimsellikten arındırılmış Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2025’in ikinci çeyreğinde yılın ilk çeyreğine kıyasla yüzde 0,1 arttı. Bölgede, GSYH, yılın ikinci çeyreğinde yıllık da yüzde 1,4 yükseldi.
Piyasa beklentileri, Avro Bölgesi’nde GSYH’nin çeyreklik bazda sabit kalacağı, yıllık bazda yüzde 1,2 artacağı yönündeydi. Avro Bölgesi’nde ekonomi güven endeksi aylık bazda 1,6 puan artarak 95,8’e ulaştı.
Almanya’da 2. çeyreğe ilişkin GSYH ise önce çeyreğe göre yüzde 0,1 azalırken, yıllık ise yüzde 0,4 arttı.
Açıklanan veriler sonrasında Avrupa Merkez Bankasının (ECB) daha fazla faiz indirim yapmak zorunda kalmayabileceğine yönelik öngörüler öne çıktı. ABD ile yapılan son gümrük tarifesi anlaşmasının Avrupa ekonomisi üzerinde baskı oluşturacağına yönelik endişeler devam etse de Bölgede yılın ikinci yarısında büyüme verilerinin daha dengeli gelebileceği tahmin ediliyor.
Öte yandan Avrupa’nın en büyük bankası konumundaki HSBC’nin vergi öncesi karı ikinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29 azaldı.
Bankanın ikinci çeyreğe ilişkin açıkladığı finansal sonuçlara göre, HSBC’nin vergi öncesi karı bu dönemde yıllık bazda 2,6 milyar dolar azalarak 6,3 milyar dolar olarak kayda geçti.
Bu gelişmelerle, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,1, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,19, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,06 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,98 artış kaydetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne yükselişle başladı.
Asya borsaları Japonya hariç negatif
Asya borsalarında, ABD’yle ticaret anlaşması olmayan ülkelerin daha yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya kalabileceğine yönelik endişelerle satış ağırlıklı bir seyir izleniyor.
Öte yandan Japonya Merkez Bankası (BOJ) gecelik faiz oranını yüzde 0,5’te sabit tutarken, karar oy birliğiyle alındı. Banka, Japonya’da ekonomik büyümenin ticaret ve diğer politikaların etkisiyle muhtemelen yavaşlayacağı ancak uyumlu finansal koşullar gibi faktörlerin ekonomiye destek sağlamasının beklendiğini bildrildi.
Küresel ticaret politikalarına ilişkin belirsizlikler olduğunu vurgulayan BoJ, reel faiz oranlarının oldukça düşük seviyelerde olduğu göz önüne alındığında, ekonomik faaliyet ve fiyatlardaki iyileşmeye paralel olarak, politika faizinin artırılabileceğini ve para politikasındaki gevşeklik derecesininin ayarlanmaya devam edileceğini bildirdi.
Analistler, BoJ’un para politikasına ilişkin biraz azalmasının Japonya’da pay piyasalarını olumlu etkilediğini söyledi.
Öte yandan enflasyon tahminlerini yükselten Banka, enflasyon öngörülerini 2025 mali yılı için yüzde 2,2’den yüzde 2,7’ye 2026 mali yılı için yüzde 1,7’den yüzde 1,8’e ve 2029 mali yılı için yüzde 1,9’dan yüzde 2’ye yükseltti.
Dolar/yen paritesi de yüzde 0,4 azalışla 148,9 seviyesinde seyrediyor.
Öte yandan Çin’de açıklanan imalat sanayi PMI verisinin kötü gelmesi de Asya borsalarındaki satış baskısında etkili oldu.
Ülkede temmuz imalat sanayi PMI, 49,7’den 49,3′ e gerildi. Analistler, Çin’de yerel talebin zayıf kaldığını ve Pekin yönetiminden gelen son teşvik önlemlerinin ülke ekonomisi için geçici bir rahatlama sağladığını söyledi.
ABD ile Güney Kore arasında yüzde 15 tarife konusunda anlaşılmasına karşın uygulanacak tarifelerin ülke ekonomisine etkilerine ilişkin endişelerin devam etmesiyle de Güney Kore borsasında düşüşler görüldü.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,1 değer kazanırken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2, Çin’de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,7 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,7 değer kaybetti.
Yurt içi piyasalar dün pozitif seyretti
Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,26 değer kazanarak 10.618,97 puandan tamamladı. . Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,07 üstünde 12.148 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün günü yüzde önceki kapanışın hemen üstünde 40,5900’dan tamamlarken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışın hemen altında 40,5840’tan işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özeti, dış ticaret dengesi, Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) ve haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Almanya’da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ABD’de kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi, işsizlik maaşı başvuruları başta olmak üzere yoğun veri gündemi takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.700 ve 10.800 seviyelerinin direnç, 10.600 ve 10.500 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, haziran ayı dış ticaret dengesi
10.00 Türkiye, haziran ayı Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE)
10.55 Almanya, temmuz ayı işsizlik oranı
12.00 Avro Bölgesi, haziran ayı işsizlik oranı
14.00 Türkiye, TCMB PPK toplantı özeti
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
15.00 Almanya, temmuz ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
15.30 ABD, haziran ayı PCE fiyat endeksi
15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu
