KOCAELI (AA) – Küresel iklim değişikliğinin sonuçlarından olan su kıtlığı, günümüzün en önemli sorunları arasında yer alıyor.
Su kaynaklarının verimli kullanılmaması ve boşa akan su kaynakları gibi etmenlerin de eklenmesiyle suyun önemi daha da artıyor.
Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSU) de bu kapsamda suyun verimli kullanılması ve israf edilmemesine yönelik çalışmalarını sürdürüyor.
İSU, kayıp kaçak su oranını en aza indirmek amacıyla uygulamaya başladığı gece dinlemeleriyle boşa akan su kaynaklarını durdurmayı hedefliyor.
Günün sessiz saatlerinde akustik yer mikrofonuyla şebeke bölgelerinde dinleme yaparak arızalı boruları tamir eden İSU, 2020 yılından bu yana, 51,1 milyon metreküp su tutma kapasitesi olan Yuvacık Barajı’nın yüzde 74’ü, 25 milyon metreküp kapasiteli Namazgah Barajı’nın ise yaklaşık 1,5 katına karşılık gelen 38 milyon ton suyun boşa akmasını engelledi.
Uzaktan izlemeyle su kaybının önüne geçiliyor
İSU Genel Müdürü Ali Sağlık, AA muhabirine, dünyada ve Türkiye’de olduğu gibi Kocaeli’de de iklim değişikliğinin etkilerinin sürdüğünü ve sanayinin gelişmesi, nüfusun artması gibi etkenlerle su kaynaklarının gitgide daraldığını söyledi.
Son 50-60 yıla göre en kurak günlerin yaşandığını, bu durumda en önemli görevlerinin mevcut suya sahip çıkmak olduğunu vurgulayan Sağlık, bu kapsamda yapılabilecek en önemli işlerden birinin de kayıp kaçak oranlarının düşürülmesi konusunda çalışmalar yaptıklarını anlattı.
Sağlık, oranı düşürmek için şebeke hatlarının, içme suyu depolarının ve su sayaçlarının yenilenmesi çalışmalarının yanı sıra gece saatlerinde şebeke dinlemeleri gerçekleştirdiklerini aktardı.
SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition – Gözetimsel Kontrol ve Veri Toplama) sistemiyle kentteki 388 noktayı çevrim içi izlediklerine değinen Sağlık, “100 tonun üzerindeki bütün depo vanalarının açma kapamasını buradan otomatik yapıyoruz. Sahada bir arızayla karşılaşıldığında anında buradan vana kapatılıyor ve su kaybının önüne geçiliyor. SCADA o nedenle çok önemli. Kayıp kaçak sular açısından asıl önemli olan arızaya anında müdahale etme şansı, patlak esnasında su kaybının önüne geçmek. O nedenle de biz SCADA’ya çok büyük yatırım yaptık. Bundan sonra da o yatırımları geliştirerek devam edeceğiz.” dedi.
Sağlık, kentin çeşitli bölgelerinde içinde basınç kırıcı ve debimetre olan izole DMA (District Metered Area) ölçüm odaları kurduklarını, bu odalarda bölgenin nüfusuna ve su ihtiyacına oranla kullanılan su oranını karşılaştırdıklarını kaydederek, şöyle devam etti:
“Gece tüketim debisi bakımından suyun en az kullanıldığı dönemlerdir. O esnada eğer bir yükselme varsa gece dinleme ekiplerimiz hemen sahaya çıkıyor. Orada gece dinlemelerine başlıyorlar. Bu çalışmanın başlangıcından bugüne kadar sadece gece dinlemeleriyle 38 milyon ton su kazandık. DMA odalarının her bölgesi ayrı izleniyor. Her gün gece ve gündüz debileri takip ediliyor. Ondan sonra da ilgili ilçelerdeki şantiye şeflerine bildiriliyor. ‘Sizin şu bölgenizdeki DMA odasında gece tüketimi arttı. Burada bir arıza var.’ diyoruz, ekiplerimiz gidiyor. Akustik dinleme cihazları var bizde, genelde gece çalışıyorlar çünkü sessiz ortam gerekiyor. O sessiz ortamda arızayı bulup ertesi gün de tamiratını yapıyoruz.”
“Vatandaşlarımızdan tasarruf konusunda bize destek olmalarını istiyoruz”
Su kanal idarelerindeki en büyük sorunun şebeke hatlarındaki sızıntılar olduğuna dikkati çeken Sağlık, “Yüzeye çıkmayan arızayı yok kabul edemezsiniz. Orada yüzeye çıkmayan su var ama su kaybı devam ediyor. Verdiğiniz suya bakıyorsunuz, tahakkuk ettiğiniz suya bakıyorsunuz. Arada fark var. Bu ne demek? Bir sızıntı var demek. İşte gece dinlemelerinin önemi burada çıkıyor. Kayıp kaçakla en etkili mücadelelerden biri arızalara hızlı müdahale etmek. SCADA’nın bu konuda bize çok büyük faydası var. Gece dinlemelerinin bize çok büyük faydası var.” diye konuştu.
Sağlık, yapılan yatırımlar ve ekiplerin cansiperane çalışmaları sayesinde kaçak oranlarının düşürüldüğünü belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:
“2004’te Kocaeli Büyükşehir Belediyesini devraldığımız zaman kayıp kaçak oranı yüzde 72’ydi. 2025 Ağustos sonu itibarıyla yüzde 22,9’a düştü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız 30 büyükşehir belediyesine 2028’a kadar kayıp kaçak oranını yüzde 25’e düşürme hedefi koydu. Hedefimiz 2028’de yüzde 20’nin altına düşmek. İleriki süreçte yüzde 10-15’e düşmek. Kendimize böyle bir hedef belirledik. Elimizdeki suya sahip çıkacağız inşallah. Biz suya sahip çıkarken de vatandaşlarımızdan tasarruf konusunda bize destek olmalarını istiyoruz. Bu mücadeleyi hep beraber yapacağız.”
Muhabir: Makbule Beyza Günbey
