ISTANBUL (AA) – “Depreme Karşı 5 Aşamalı Çözüm” projesi, öğretmen Yusuf Sezikli’nin danışmanlığında, ortaokul öğrencileri Dora Doğan, Fahri Demir Şentürk ve Yusuf Ömer Demir tarafından geliştirildi.
Geçen yıl TEKNOFEST Adana kapsamındaki İnsanlık Yararına Teknoloji Yarışması’nın Afet Yönetimi kategorisinde birinciliğe layık görülen proje, 11. Başakşehir Living Lab İnovasyon Yarışması’nda ikincilik ödülü kazandı.
TEKNOFEST İstanbul’da yer alan İstanbul Valiliği standında da tanıtılan proje, mevcut veya yeni binaların temeline 5 aşama ile yapılacak uygulama sonucu, kullanılan “oobleck” malzeme ile depremin oluşturduğu kuvveti esneterek ve dağıtarak binanın üst kısımlarına iletilmesini sağlıyor.
“Basınç testinde ‘1 ton kaldırırsa sevinebilirsiniz’ dediler, 17 tona kadar çıktı”
Proje geliştiricilerinden Dora Doğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’nin deprem kuşağında olduğunu ve binlerce insanın depremlerde hayatını kaybettiğini belirterek, bunu önlemek için 5 aşamalı bir çözüm geliştirdiklerini söyledi.
Projenin ilk aşamasında Leonardo Da Vinci’nin köprüsünü binanın temeline ters şekilde koyduklarını anlatan Doğan, ikinci aşamada çelikten çok daha güçlü olan karbon fiberi bu köprünün üstüne serdiklerini ifade etti.
Doğan, üçüncü aşamada da içerisinde agrega taşı, çelik tel, araba lastiği, kum, çimento ve D40 bulunan kendi ürettikleri betonu üstüne doldurduklarını bildirerek, diğer aşamalarda da ürettikleri bir diğer malzeme oobleck’in katılaştırılmış halini uyguladıklarını söyledi.
Fahri Demir Şentürk ise oobleck’in bir oyun hamuru olduğunu ve bu malzemeyi daha önce deprem için kullanan olmadığına değinerek, “Bunu katılaştırmak istedik ve su yerine sıvı silikon ekledik. Bu malzeme dayanıklı ve sert bir vuruş yapmış olsanız bile arkasında bu vuruşu hissettirmiyor.” diye konuştu.
Bir üniversitede ürettikleri malzemeyi test ettirdiklerini dile getiren Şentürk, şunları kaydetti:
“Pres makinesinin içine koyduk. Test sürecinde profesörler vardı. Basınç testinde ‘1 ton kaldırırsa sevinebilirsiniz’ dediler. Malzemeyi makineye koyduk, 1, 2, 3 ton diye devam etti. 17 tona kadar çıktı. 17 tona vardığında testteki profesörler içeriye girdi, bakmaya başladılar ve çok şaşırmışlardı.”
Şentürk, testlerin ardından projeyi geliştirerek TEKNOFEST’e katıldıklarını ve geçen yıl birincilik elde ettiklerini söyledi.
“TEKNOFEST jürisi yaptığımız proje anlatımından sonra şaşırdı”
Yusuf Ömer Demir de geliştirdikleri D40 malzemesinin testte herkesi şaşırttığını belirterek, projeleriyle TÜBİTAK’a başvurduklarını ifade etti.
Projelerine patent almayı da düşündüklerini aktaran Demir, projenin geliştirilme sürecini şöyle anlattı:
“Hatay’da büyük bir deprem oldu. Milyonlarca vatandaşımızı kaybettik. Bir sürü ev yıkıldı. Annemle beraber haberlere bakarken spikerin arkasında bir binanın yıkıldığını gördüm. Depremden bir süre sonra öğretmenimle beraber düşünürken, Demir arkadaşımla bir video izliyorduk. O videodan sonra dedik ki ‘niye bir proje yapmıyoruz, TEKNOFEST’e katılmıyoruz?” TEKNOFEST’e katıldık ve proje buraya kadar ilerledi.”
Demir, projenin teknik bir proje olduğunu ve anlatmanın zor olduğunu vurgulayarak, ekip arkadaşı Dora’nın yaptığı minyatür evlerin anlatım sürecini kolaylaştırdığını söyledi.
TEKNOFEST jürisinin yaptıkları proje anlatımından sonra şaşırdığına dikkati çeken Demir, “TEKNOFEST çok güzel bir yer. Çoğu kişi oraya geliyor, bakıyor, inceliyor. Çocukların uçağa dokunmasına izin veriyorlar. İnsanların hayallerini gerçekleştiriyorlar.” ifadesini kullandı.
TEKNOFEST’te Selçuk Bayraktar’la fotoğraf çektirdiğini anlatan Demir, “Selçuk abi çok şey yaptı, TEKNOFEST’i yaparak gerçekten büyük bir başarı elde etti ve çocukların hayallerini gerçekleştirdi.” dedi.
Gökkuşağı Koleji Kampüs Müdürü Makbule Ateş ise öğrencileri çok erken yaşlarda kabiliyetlerine göre projeler üretmeye yönlendirdiklerini belirterek, öğrencilerin akademik başarısının yanı sıra bilişsel, sosyal ve teknoloji gelişimini de desteklemeyi hedeflediklerini söyledi.
Depreme yönelik projede öğrencilerin hem fikir hem de test aşamalarında aktif rol aldığını aktaran Ateş, projenin insana fayda sağlayan ve geleceğe güven katan bir yenilik olduğunu vurguladı.
Muhabir: Tolga Yanık
