BINGÖL (AA) – Bingöl’deki Gülbahar Baraj Gölü’nde doluluk oranı 4,5 ayda yüzde 86’dan yüzde 4’e düştü.
Ağaçeli köyünde Koçan Deresi üzerine sulama amacıyla 1996-2003 yılları arasında inşa edilen Gülbahar Barajı Gölü’nün su seviyesi, küresel kuraklık ve bilinçsiz sulama nedeniyle çok büyük oranda azaldı.
Devlet Su İşleri 94. Şube Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, Gülbahar Baraj Gölü’nde bu yıl 15 Mayıs’ta yüzde 86 olarak ölçülen doluluk oranı, sulama sezonunun sona erdiği 1 Ekim’de yüzde 4’e geriledi.
Geçmişte sular altında kalan eski Solhan kara yolu ve bazı yapıların kalıntıları da su seviyesinin düşmesi sonucu görünür hale geldi.
Bölgeden geçen bazı sürücülerin su altında kalan kara yolunu kullandığı görüldü.
“Modern sulama yöntemlerine geçilmeli”
Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulunda görev yapan, 5 yıldır çevre bilimi ve enerji politikaları alanında bilimsel çalışmalar yürüten Doç. Dr. Emrah Akyüz, baraj gölü alanında yaptığı incelemelere ilişkin tespitlerini AA muhabirine anlattı.
Doç. Dr. Akyüz, Gülbahar Barajı’nın bölge için en önemli su kaynaklarından olduğunu ifade ederek, barajın yaklaşık 1,5 milyon metreküp su hacmine sahip olduğunu belirtti.
Baraj gölündeki çekilmenin bölgenin su dengesini ve ekolojik yapısını tehdit ettiğini anlatan Akyüz, şöyle konuştu:
“Barajın kurumasında iki temel faktör etkili oldu. Bunlardan ilki iklim değişikliği. Türkiye, sahip olduğu Akdeniz iklim tipi nedeniyle iklim değişikliğine karşı savunmasız coğrafyalardan biridir. Akdeniz ve Ege’de yangın, Karadeniz’de sel, Doğu Anadolu’da ise kuraklık ve sıcaklık artışı görülüyor. İkinci neden ise kontrolsüz su kullanımı. Bölgede yoğun tarımsal faaliyetler yürütülüyor ancak vahşi sulama yöntemiyle su plansız ve kontrolsüz kullanılıyor. Bu da baraj gölündeki suyun hızlı tükenmesine neden oluyor. Modern sulama yöntemlerine geçilmeli. Özellikle damlama sulama sistemleriyle suyun verimli kullanılması, barajdaki suyun eski seviyelerine dönmesine katkı sağlayabilir.”
“Biyoçeşitlilik de bu süreçten olumsuz etkilenmeye başladı”
Akyüz, barajın bölgeyi ekonomik, sosyolojik ve ekolojik açıdan etkilediğini dile getirdi.
“Tarımsal faaliyetlerle uğraşan aileler su kaynaklarına erişimde sorun yaşadığında başka bölgelere göç edebilirler. Bu da çeşitli sosyolojik sorunların ortaya çıkmasına neden olacaktır.” diyen Akyüz, bu konunun sadece çiftçilerle sınırlanmaması gerektiğini vurguladı.
Akyüz, “Gülbahar Barajı ve onu besleyen su kaynakları bölgede ikliminin korunması, ekolojik dengenin ve biyolojik çeşitliliğin sağlanması açısından oldukça önemli. Baraj gölünün kurumasıyla toprağın nemi azalmaya, bitki örtüsü zarar görmeye, çevredeki biyoçeşitlilik de bu süreçten olumsuz etkilenmeye başladı.” ifadelerini kullandı.
“İklim değişikliğine karşı eylem planının oluşturulması gerekmektedir”
Baraj gölündeki su seviyesinin korunması için önemler alınması gerektiğini belirten Akyüz, şu önerilerde bulundu:
“Bölge halkının ve kamu kurumlarının dört politikayı hayata geçirmesi gerekmektedir. Birincisi ve en önemlisi artık tarımsal faaliyetlerde modern sulama tekniklerini kullanmamız gerekiyor. Vahşi sulama yönteminin ivedi bir şekilde terk edilmesi gerekmektedir. İkincisi ve en önemlisi kurumsal koordinasyonun sağlanması gerekmektedir. Bu sadece yerel yönetimleri ilgilendiren bir konu değil. Sivil toplum örgütlerinin, üniversitelerin, merkezi hükümetin bu süreçte aktif rol oynaması yani tüm kamu kurumları ve sivil kurumları arasında koordinasyonun sağlanması oldukça önemli. İvedi şekilde Bingöl’de, tüm illerimizde, tüm bölgelerimizde iklim değişikliğine karşı eylem planının oluşturulması, bunların hayata geçirilmesi ve takibinin yapılması gerekmektedir. Bingöl’ü, Türkiye’yi iklim değişikliği dediğimiz bir olgu bekliyor. Bu olguya karşı hazırlıkta olunması oldukça önemli.”
“Bulunduğumuz alanda su olması gerekiyordu”
Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA) Bingöl İl Temsilcisi Saim Çakar da Gülbahar Baraj Gölü’ndeki su çekilmesini yerinde gözlemlediklerini, görünen tablonun üzüntü verici olduğunu söyledi.
Çakar, “Canlıların yaşamı açısından da çok acı verici bir durum. Burası aynı zamanda Bingöl’de baharda piknik yapılacak en güzel, en verimli ve güzel sulak alanlardan biri. Maalesef tarlaların sulama sistemine geçmesinden itibaren baraj gölündeki doluluk azalmış. Şu anda bulunduğumuz alanda normalde su olması gerekiyordu.” diye konuştu.
Muhabir: Rıdvan Korkulutaş
