İSTANBUL (AA) – İsrail’den gelen eleştirilerin ardından Adidas, Filistinlilerin hakları konusunda uzun süredir sesini yükselten Hadid’i ayakkabı reklamından çıkardı.
- Hadid’i reklamlarından çıkaran Adidas’ın cirosunda, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’nın payı yüzde 39
Daily Mail’in konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynağa dayandırdığı haberine göre Hadid, hukuki süreçler için konuyu avukatlarına bildirirken marka ise reklam kampanyasının “neden olduğu herhangi bir üzüntü veya sıkıntı” için özür diledi.
Şirketin kararının ardından çok sayıda sosyal medya kullanıcısı Hadid’i savunarak Adidas’a tepki gösterdi.
Sosyal medya kullanıcısı bir kişi “Bella Hadid bir kahraman! Umarım Adidas boykottan zarar görür.” derken başka bir kullanıcı da “Üzgünüm çocuklar, Bella Hadid’e yaptıkları korkakça muamele yüzünden Adidas almıyorum.” ifadelerini kullandı.
Adidas’a yönelik tepkiler boykot çağrılarına evrilirken kullanıcılar, “Bella Hadid olayından sonra güle güle Adidas diyeceğiz. Soykırım suçlularını cesaretlendirenler, dürüstçe kazandığımız paradan hiç para almamalı. Araplar ve Filistin yanlısı boykot Starbucks ve McDonald’s’ta deprem oluyor… Adidas, adios!” paylaşımları yaptı.
Siyasi analist, İsrail’i destekleyen markalara yönelik boykotun önemini vurguladı
AA muhabirine konuşan siyasi analist Sami Hamdi, boykotların, Gazze Şeridi’ne yönelik ölümcül saldırılarını sürdüren İsrail’i desteklediği düşünülen diğer şirketler üzerindeki etkisine dikkati çekti.
Hamdi, “McDonald’s, Starbucks, KFC ve diğer markalar, Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkelerdeki boykot hareketlerinin etkilerini şimdiden yaşamaya başladı ve bu markaların birçoğu birçok şubesini kapatmak zorunda kaldı. Adidas’ın da aynı şekilde boykot edilmesi yönünde çağrılar yapılmaya başlandı bile.” dedi.
‘Tel Aviv’de büyüyen panik’
Hamdi, Tel Aviv’in, kamuoyunda kendisine yönelik gün geçtikçe artan olumsuz algı nedeniyle giderek daha fazla sıkıntı yaşadığına işaret etti.
“Tel Aviv’de, İsrail’in kamuoyu söylemi üzerindeki tekelini kaybettiğine dair artan bir panik var.” diyen Hamdi, İsrail’in müttefiklerinin giderek artan Filistin yanlısı kamuoyu baskısından rahatsızlık duymaya başladığını söyledi.
Hamdi, “Bu nedenle İsrail, kamuoyu belirlemede çok etkili olan Filistinli sesleri boğmak için umutsuz bir çabayla Filistin sempatisini uzaktan da olsa ima eden markalara saldırıyor. Bella Hadid’in önce işe alınması, sonra da işten çıkarılması, Almanya ve Adidas’ın, geçmişte yaşanan bir soykırımla ilgili vicdan azabını, bugün yaşanan soykırımı kınayan ve sesi giderek daha gür çıkan bir kamuoyuyla birlikte nasıl yönetecekleri konusundaki kafa karışıklığını ve belirsizliği yansıtıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İstanbul Zaim Üniversitesi İslam ve Küresel İlişkiler Merkezi (CIGA) Direktörü ve Filistinli aktivist Sami Al-Arian ise AA’ya yaptığı açıklamada, spor giyim markası Adidas’ın “Filistin mücadelesini destekleyen ünlüleri ve ünlü kişileri hedef almaktan” suçlu olduğunu söyledi.
Al-Arian, “Bence Adidas’ın ürünlerine karşı bir boykot başlatılabilir ve Adidas bu dersi zor bir şekilde öğrenmek zorunda kalabilir, çünkü karlarını ilkelerine tercih ediyorlar.” yorumunu yaptı.
Adidas ve diğer çok uluslu şirketlerin Filistin ve boykot yanlısı ünlüleri hedef alan eylemlerinin Arap ve Müslüman dünyasında tepkilere yol açtığına dikkati çeken Al-Arian, bu ünlülerin birçoğunun takındığı tavrın “ırkçı bir grubun diğer bir grup üzerinde egemen olmasını amaçlayan” ideolojisine karşı bir ilke meselesi olduğunu dile getirdi.
Al-Arian, “Bu tür şirketlerin İsrail ve siyonist rejimi desteklemelerinin bir bedeli olmalı ve bu bedel, onlar için devasa bir pazar olan 1,8 milyardan fazla insanın yaşadığı Müslüman dünyasından elde ettikleri kara zarar vermeli ve Adidas’a karşı boykot da bu mücadelenin bir parçası olmalıdır.” şeklinde konuştu.
“İkiyüzlülüğün zirvesi”
Filistinli aktivist Al-Arian, Hadid’in kampanyadan çıkarılmasının Filistin meselesinin ünlüler tarafından savunulmaması için İsrail’in baskısına boyun eğmek anlamına geleceğini kaydederek “Bella Hadid’in mirası Filistinlilere aittir ve Hadid’in Filistin konusunda açık sözlü olduğunu bilmeleri gerekirdi.” dedi.
Al-Arian Adidas’ı Filistinlilerin haklarının baltalanmasında suç ortaklığı yapmakla suçlarken “Hadid’le sözleşme yapıp sonra da onu bırakmaları, Filistin meselesi söz konusu olduğunda ikiyüzlülüğün doruk noktasıdır. İsrail, Filistin mücadelesini savunan ünlüleri ve ünlü kişileri desteklememeleri için bu çok uluslu şirketlere baskı yapıyor.” ifadelerini kullandı.
Adidas Hadid kararından geri adım atmıyor
Tepkilerin ardından Adidas, Hadid’in de aralarında bulunduğu isimlerden özür dilerken “İstemeden bir hata yaptık. Bella Hadid, ASAP Nast, Jules Kounde ve diğer ortaklarımızdan, üzerlerindeki her türlü olumsuz etki için özür diliyoruz ve kampanyayı gözden geçiriyoruz.” açıklamasını yapmasına karşın markanın tutumunda bir değişiklik olmamıştı.
Karlar risk altında
Adidas’ın 2023 yıllık raporu, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’nın, 8,2 milyar avroluk satışıyla şirketin toplam satışlarının yüzde 39’unu oluşturarak en büyük paya sahip olduğunu gösteriyor.
Asya-Pasifik bölgesinde satışlar aynı yıl 2,3 milyar avro (küresel satışların yüzde 11’i) olarak gerçekleşirken dünyanın bu 4 bölgesi Adidas’ın satışlarının yüzde 50’sine denk geliyor.
Bu bölgelerdeki önemli Müslüman nüfus göz önüne alındığında, Adidas’ın duruşunun 2024 satışlarını nasıl etkileyeceği konusunda soru işaretleri ortaya çıkarken İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının ardından Starbucks ve McDonald’s gibi markaların yakın zamanda karşı karşıya kaldığı tepkiler akıllara geliyor.
Şubat ayında McDonald’s, çatışmanın 2023’ün son çeyreğinde, özellikle Orta Doğu’da ve Malezya ve Endonezya gibi Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkelerdeki satışlarını “önemli ölçüde etkilediğini” duyurmuştu.
Starbucks ise boykotlar nedeniyle Orta Doğu’da çalışan yaklaşık 2 bin kişiyi işten çıkardığını açıklamıştı.
Muhabir: Nuri Aydın,Seda Sevencan
