İSTANBUL (AA) – ABD’de ekonominin “yumuşak iniş” yapabileceğine yönelik iyimserlikler devam ederken, bugün istihdam piyasasına ilişkin verilerden alınacak sinyallerin piyasalarda oynaklığı artırabileceği öngörülüyor.
Ülkede enflasyonun istenilen seviyeye ineceğine yönelik güven güçlenirken, resesyon endişelerinin de varlığını sürdürmesi fiyatlamaları zorlaştıran etkenlerin başında geliyor.
Dün açıklanan verilere göre, ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 28 Eylül ile biten haftada 225 bine yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Ülkede Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde aylık bazda 3,4 puan arttı ve 54,9’a çıkarak, Şubat 2023’ten bu yana en yüksek seviyesini kaydetti.
Ülkede fabrika siparişleri ise ağustosta artış beklentilerinin aksine yüzde 0,2 azaldı.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, perakendeciler ve üreticilerin liman işçileri grevi beklentisiyle yaklaşık iki haftalık ürün stokladığını ancak bunun sonucunda ortaya çıkan tedarik zinciri kesintilerinin işçi anlaşmazlığı devam ederse daha yüksek fiyatlara yol açabileceğini söyledi.
Gelişmelerin ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda yıl sonuna kadar Fed’in 75 baz puanlık indirim yapacağı beklentisi güçlü kalmaya devam ederken, kasımda yüzde 66 ihtimalle 25 baz puanlık bir faiz indirimi yapılacağı öngörülüyor.
Öte yandan, Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, Orta Doğu’daki çatışmaların daha da tırmanma olasılığının riskleri ve belirsizliği artırdığını, bölge ve ötesi için önemli ekonomik sonuçları olabileceğini ifade etti.
ABD Başkanı Joe Biden da İsrail’in İran’a ait petrol tesislerine saldırı ihtimaline, “Şu anda bunu tartışıyoruz.” diyerek açık kapı bıraktı.
Söz konusu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 3,85 seviyesinde bulunurken, dolar endeksi 101,9’dan güne başladı.
Altının ons fiyatı ise dün yüzde 0,1 değer kaybederken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 2.663 dolardan işlem görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı, Biden’ın açıklamaları sonrası günü 3,8 yükselişle 77,4 dolardan tamamlamasının ardından, yeni işlem gününde yatay seyir izliyor.
Dün, Dow Jones endeksi yüzde 0,44, S&P 500 endeksi yüzde 0,17 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,04 düştü. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Avrupa borsalarında jeopolitik risklerin etkisiyle dün negatif bir seyir öne çıkarken, bölgedeki ekonomik durgunluk endişeleri varlığını koruyor.
Bölgede açıklanan verilere göre, Avro Bölgesi’nde ekonomik aktivite eylül ayında daraldı.
Ağustos ayında 51 seviyesinde olan Avro Bölgesi bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 49,6’ya inerken, böylece bileşik PMI son 7 ayın en düşük seviyesini gördü. Avro Bölgesi’nde ağustosta 52,9 olan hizmet sektörü PMI da eylülde son 7 ayın en düşük değeri olan 51,4’e geriledi.
Avro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 0,6 yükselirken, yıllık bazda yüzde 2,3 geriledi.
İngiltere’de hizmet sektöründe büyüme hızı eylülde yavaşladı. Ağustosta 53,7 olan hizmet sektörü PMI eylülde 52,4’e indi.
Öte yandan, Avrupa Birliği’nin (AB), cuma günü Çin’den ithal edilen elektrikli otomobillere ek gümrük vergisi uygulama kararı alma ihtimali otomotiv sektörü hisselerine olumsuz yansıdı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) yıl sonuna kadar toplamda 50 baz puan faiz indirimi yapacağı öngörüldüğünü aktaran analistler, makroekonomik verilerden gelecek sinyallerin yatırımcılar tarafından yakından takip edildiğini kaydetti.
Dün, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,78 ve İtalya’da FTSE MIB endeksi yüzde 1,50, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,32 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,10 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar ise güne karışık bir seyirle başladı.
Bugün ABD’de açıklanacak istihdam verileri öncesinde Asya piyasalarında alıcılı bir seyir hakım olurken, Çin’de tatil sebebiyle işlem gerçekleşmiyor.
Japonya’nın yeni Başbakanı İşiba Şigeru bugün, genel seçim öncesinde enflasyondan etkilenen seçmenlere destek göstermek amacıyla bir dizi ekonomik önlem hazırlamaları talimatını verdi.
Öte yandan, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Yönetim Kurulu Üyesi Asahi Noguchi, dün yaptığı açıklamada merkez bankasının gevşek bir para politikası duruşunu sürdürmesi gerektiğini düşündüğünü belirterek, “Toplumda yüzde 2 fiyat istikrarı hedefiyle tutarlı bir zihniyetin yerleşmesi muhtemelen önemli bir zaman alacaktır.” dedi.
Dolar/yen paritesi dün günü yüzde 0,3 artışla 146,94 seviyesinde tamamlarken, şu sıralarda yüzde 0,5 azalışla 146,20 seviyesinde bulunuyor.
Bunun yanı sıra, Çin’de açıklanan ekonomik teşviklerin ardından Hong Kong’da risk iştahı güçlü kalmaya devam ediyor.
Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,16, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,9 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,4 yükseldi.
Dün, satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 1,27 azalışla 8.898,23 puandan tamamladı.
Dün yurt içinde açıklanan verilere göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), eylülde aylık bazda yüzde 2,97, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,37 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 49,38’e, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 33,09’a geriledi.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 düşüşle 34,1542’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 34,2380 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde reel efektif döviz kuru, yurt dışında ise ABD’de tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançların takip edileceğini belirterek, BIST 100 endeksinde 8.700 ve 8.600 puanın destek, 9.000 ve 9.100 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
14.30 Türkiye, eylül ayı reel efektif döviz kuru
15.30 ABD, eylül ayı tarım dışı istihdam
15.30 ABD, eylül ayı işsizlik oranı
15.30 ABD, eylül ayı ortalama saatlik kazançlar
Muhabir: Mahmut Çil
