ANKARA (AA) – AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, iklim değişikliği ve savaşların en çok etkilediği alanlardan biri de enerji sektörü oldu. Son yıllarda petrolden doğal gaza, rüzgardan güneşe kadar çeşitli enerji kaynaklarını artırmaya odaklanan Türkiye, yeşil enerji kaynaklarından hidrojen için de çalışmalarını yoğunlaştırdı.
Bu kapsamda Balıkesir’in Bandırma ilçesi merkez olmak üzere Güney Marmara’da Hidrojen Vadisi kurma çalışmaları sürerken ihtiyaç duyulan teknolojilerin yerli ve milli olarak üretilmesi için de projeler geliştiriliyor.
Son olarak, bu adımlardan biri de yeşil hidrojen üretiminde anahtar parçalarından “elektrolizör”ün yerli olarak üretimi oldu.
Bu doğrultuda, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Hidrojen ve Yakıt Pili Teknolojileri Araştırma Grubu tarafından yüzde 99,9 saflıkta hidrojen elde edilmesini sağlayacak Türkiye’nin en yüksek kapasiteli ilk yerli proton değişim membran (PEM) tipi elektrolizörü geliştirildi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır da yaptığı açıklamada, temiz enerji kaynaklarına yönelik çalışmaları hızlandırdıklarını belirterek, “Güney Marmara Kalkınma Ajansımızın desteğiyle sürdürülen yeşil hidrojen üretimi projesinde ilk yerli elektrolizör üretimini TÜBİTAK enstitülerimizde gerçekleştirdik. Önemi yeniden artan ve temiz enerji kabul edilen nükleer enerji teknolojilerine yönelik AR-GE programı başlatacağız.” ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye için örnek uygulama
TÜBİTAK’tan edinilen bilgiye göre, Güney Marmara Kalkınma Ajansı, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Enerjisa Enerji Üretim AŞ’den eş finansmanla desteklenen “Güney Marmara Hidrojen Kıyısı Platformu Yeşil Hidrojen Üretim Tesisi Projesi” kapsamında Türkiye’nin ilk yeşil hidrojen üretim teknolojisinin saha uygulaması hayata geçirilecek.
Bu kapsamda söz konusu PEM elektrolizörün modül ve sistem bazında tasarım ve imalat çalışmaları tamamlandı. PEM elektrolizör sisteminin tasarımı, imalatı, montajı ve kurulumu, minimum saat başı 5 standart metreküp kapasiteli yeşil hidrojen üretim sisteminin saha uygulaması yapılacak. Üretilen yeşil hidrojen depolanacak ve Enerjisa’nın Bandırma’daki Doğalgaz Güç Santrali’nde kullanılacak. Böylece Türkiye için örnek bir uygulama hayata geçirilmiş olacak.
Proje sonucu, Türkiye’de yapılmış herhangi bir muadili olmayan PEM elektrolizör sisteminden elde edilecek yeşil hidrojen, EnerjiSa Doğalgaz Güç Santrali’ndeki türbin jeneratörlerinin soğutulmasında kullanılacak. Benzer şekilde diğer enerji santrallerindeki (>200 megavat) türbin jeneratörlerinin soğutulmasında geliştirilen sistem devreye girebilecek. Ayrıca sistemden elde edilecek hidrojenden, sanayide ve medikal amaçlı uygulamalarda yararlanılacak.
Montaj kısımları Gebze’de yapılıyor
Hidrojen Vadisi Proje Koordinatörü Mehmet Volkan Duman da AA muhabirine, Güney Marmara Hidrojen Kıyısı Projesi’nde TÜBİTAK’ın yerli olarak, Eti Maden’in üreteceği sodyum borhidrür kimyasalını kullanarak yeni bir güç sistemi geliştireceğini söyledi.
Bunun da Balıkesir AFAD’ın lojistik deposuna koyacakları ilk prototip olduğunu belirten Duman, şunları kaydetti:
“Bu ürünün ticari olarak üretimi ve yurt dışına satılması da hedefleniyor. Vadi projesine entegre olarak geliştirdiğimiz Güney Marmara Hidrojen Kıyısı Platformu Güdümlü Projesini ise Güney Marmara Kalkınma Ajansı destekledi, buraya fon kaynağı ayırdı. TÜBİTAK da ilk defa PEM teknolojisini odağına alan yerli elektrolizör geliştiriyor. Proje henüz tamamlanmadı yani sahaya götürülmedi. Montaj kısımları TÜBİTAK’ın Gebze yerleşkesinde yapılıyor. Tamamlandığında Enerjisa Üretim’in Balıkesir’deki sahasına taşınacak.”
Muhabir: Zeynep Duyar
