İSTANBUL (AA) – TBB tarafından, bölgesel işbirliğinin güçlendirilmesi ve sektörel kapasitenin geliştirilmesi amacıyla düzenlenen “Ödeme Sistemleri Zirvesi” Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan’ın katılımıyla İstanbul Finans Merkezi’nde başladı.
Zirvenin açılışında konuşan Çakar, ödeme sistemleri altyapısının ekonominin parasallaşması ve finansal sektörle bütünleşmesi için önemli bir role sahip olduğunu belirterek, “Bu nedenle ödeme sistemleri finansal istikrarın temel bileşenlerindendir. Sağlıklı işleyen bir ekonominin temel taşlarından bir tanesi paraya duyulan güvendir. Güven, paranın değişim fonksiyonunun en verimli şekilde yerine getirilmesiyle ilişkili olup, yerel ve küresel ticaretin sürdürülmesinde kritik bir öneme sahip.” ifadelerini kullandı.
Ödeme sistemlerinin yerelde ve uluslararası alanda benzer kurallarla düzenlenip denetlendiğini ve standartların sürekli gözden geçirildiğini aktaran Çakar, ticaretin, yatırımın ve büyümenin sürdürülebilirliğinin etkin ve güvenilir ödeme altyapıları üzerine inşa edildiğini dile getirdi.
Çakar, sınır ötesi ticaretin artması, e-ticaretin yaygınlaşması ve finansal teknolojilerdeki yeniliklerin, ödeme sistemlerinin geliştirilmesinin önemini her geçen gün artırdığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Hızlı, güvenli ve uygun maliyetli ödeme çözümleri, bireylerin ve işletmelerin ekonomik faaliyetlere daha etkin bir şekilde katılımını sağlıyor. Ödeme sistemleri sadece finansal işlemleri kolaylaştırmıyor aynı zamanda finansal kapsayıcılığı artırıyor, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye destek sağlıyor ve dolandırıcılıkla mücadele gibi sosyo-ekonomik hedeflere ulaşmada kritik bir rol oynuyor.
Ödeme sistemlerinin tarihi, nakit temelli sistemlerden başlayarak çekler, kredi kartları ve banka kartları gibi fiziksel araçların yaygınlaşmasıyla önemli evrimler geçirmiştir. Son dönemde internet bankacılığı, mobil ödemeler, temassız teknolojiler ve kripto varlıklar gibi yenilikçi çözümler, ödeme alışkanlıklarımızı ve beklentilerimizi yeniden şekillendiriyor.”
Söz konusu dönüşümün en önemli etkenlerinden bir tanesinin finansal teknoloji (FinTek) şirketlerinin yükselişi olduğuna dikkati çeken Çakar, FinTek geleneksel finans kuruluşlarıyla birlikte kullanıcı odaklı, hızlı ve maliyet açısından daha avantajlı çözümler sunduğunu anlattı.
“TROY gibi yerli ve milli ödeme sistemlerinin etkin kullanılması için önemli adımlar atılıyor”
Çakar, ödeme sistemlerindeki gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirterek, “Ülkemiz genç ve dinamik nüfusu, gelişmiş teknoloji altyapısı, yaygın üretim ve yatırım ağı, inovasyona açık yaklaşımıyla ödeme sistemleri alanında önemli bir potansiyele sahip. Bankacılık sektörümüz, teknolojiye yaptığı yatırımlar ve sunduğu yenilikçi ürün ve hizmetlerle ödeme sistemleri alanında önemli bir paydaş konumunda.” ifadelerini kullandı.
Ülkede toplam alışveriş harcamaları içerisinde e-ticaretin payının 2025 itibarıyla yüzde 30’un üzerine çıktığını anımsatan Çakar, son yıllarda mobil ödemeler, temassız ödemeler ve anlık ödeme sistemlerinin ivme kazandığına işaret etti.
Çakar, bankaların yanı sıra lisanslı ödeme kuruluşlarının da sektöre girmesiyle rekabetin arttığını ve kullanıcıların tercihlerine uygun, çeşitli ve makul maliyetli ödeme seçenekleri sunulduğunu söyledi.
Merkez Bankası tarafından hayata geçirilen FAST sisteminin ödeme sistemlerinde önemli bir dönüm noktası olduğunu vurgulayan Çakar, şunları kaydetti:
“FAST, 7/24 anlık para transferi imkanı sunarak hem bireylerin hem de işletmelerin finansal işlemlerini büyük ölçüde kolaylaştırmıştır. FAST sisteminin tamamlayıcısı olan Kolay Adresleme Sistemi (KOLAS), kullanıcıların IBAN’larını kolay hatırlanabilen bilgilerle eşleştirerek para transferlerini daha hızlı ve pratik hale getirmiştir. Merkez Bankası koordinasyonunda geliştirilen TR Karekod uygulaması, tüm ödeme sistemlerine entegre edilebilen, ulusal bir karekod altyapısı sunuyor. Karekodlu ödemelerdeki artış, sistemin etkinliğini gözler önüne seriyor.
Açık bankacılık uygulamaları ve API entegrasyonları da yaygınlaşmakta. Bu gelişmeler, farklı finansal hizmet sağlayıcılarının işbirliğini teşvik ederek yenilikçi ve kullanıcı odaklı çözümlerin ortaya çıkmasına olanak sağlıyor. Merkez Bankamızın öncülüğünde TROY gibi yerli ve milli ödeme sistemlerinin etkin kullanılması için önemli adımlar atılıyor.”
“FAST gibi sistemlerin küresel ölçekte daha da yaygınlaşması öngörülüyor”
Çakar, ödeme sistemlerinin geleceğinin teknolojik inovasyonlar, değişen tüketici beklentileri, düzenleyici çerçeveler ve rekabet tarafından şekilleneceğini belirterek, gelecek dönemdeki beklentileri şöyle sıraladı:
“Nakit kullanımının azalmaya devam etmesi ve dijital ödeme yöntemlerinin yaygınlaşması bekleniyor. FAST gibi sistemlerin küresel ölçekte daha da yaygınlaşması öngörülüyor. Akıllı telefonların ve mobil uygulamaların ödeme süreçlerindeki rolü artacak. Yüz tanıma, parmak izi gibi biyometrik teknolojiler ödeme süreçlerinde daha yaygın hale gelecek. Veri paylaşımı ve API entegrasyonları yaygınlaşacak. Dijital paraların kullanımı yaygınlaşacak. Güvenli ödeme altyapılarının oluşturulması daha da kritik hale gelecek.”
Zirvenin ödeme sistemlerinin son durumuna ve geleceğine dair değerlendirmeleri yapmak için önemli fırsatlar sunduğunu kaydeden Çakar, TBB olarak ödeme sistemlerinin geliştirilmesi, ilgili paydaşlar ve uluslararası işbirliklerinin güçlendirilmesi için çalışmalara devam edeceklerini sözlerine ekledi.
Zirve, alanında uzman isimlerin katılacağı panellerle gün boyu devam edecek.
Muhabir: Aylin Rana Aydin Kuş
