LONDRA (AA) – AA’ya konuşan İngiltere Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı ve Milletvekili Dame Emily Thornberry, İngiltere’nin “Batı Şeria’yı sistematik olarak ele geçiren ve iki devletli çözüm umutlarını baltalayan” İsrail’e baskı yapması için ABD üzerindeki etkisini kullanması gerektiğini söyledi.
İngiltere’nin başkenti Londra’daki düşünce kuruluşu Chatham House’da yaptığı bir konuşma sırasında Anadolu Ajansı muhabirinin sorusunu yanıtlayan Thornberry, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aşırı sağcı koalisyonunu dizginleme gücünün yalnızca Washington’da olduğuna dikkati çekti.
Thornberry, “Batı Şeria’yı sistematik olarak ele geçirmek ve iki devletli çözüm umutlarını baltalamakla” suçladığı İsrail’in kendilerini “dinlemediğine” işaret ederek “İsrail’in dinlediği tek ülke Amerika. Dolayısıyla Amerikalılar üzerindeki etkimizi kullanarak, onların da (İsrail’e) baskı yapmalarını sağlamamız gerektiğini düşünüyorum.” dedi.
“Filistin devletinin” tanınmasına vurgu
“İngiltere’nin uluslararası hukuk çerçevesindeki ahlaki yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği” sorusu yöneltilen Thornberry, İngiltere’nin somut adımlar atması gerektiğini söyledi.
Thornberry, İşçi Partisi’nin, İngiltere’nin Filistin’i barış sürecinin sonunda değil, başında tanıması gerektiği yönündeki görüşünü yineleyerek “Hükümetin pozisyonu, Filistin’i bir Filistin devletiyle sonuçlanacak bir sürecin parçası olarak tanımamız gerektiği yönündedir.” ifadesini kullandı.
Batı Şeria’nın “aşırı sağcı İsrail hükümeti tarafından ele geçirildiği” yorumunu yapan Thornberry, “Sadece sembolik bir anlam taşısa bile, bence yapmamız gerekenin bu (tanıma) olduğu oldukça açık.” değerlendirmesinde bulundu.
İngiltere ve Fransa’ya Filistin çağrısı
Thornberry, İngiltere ve Fransa’nın Filistin devletini ortaklaşa tanımasının sembolik gücü olduğunu ve Fransa ile bu konuda uyumlu hareket etmeleri gerektiğini muhataplarına ilettiklerini vurgulayarak “Her iki ülkenin de Filistin’i aynı anda tanımada siyasi gücünün olduğunu düşünüyorum.” şeklinde konuştu.
Filistin’i tanınmanın sahadaki gerçekleri hemen değiştirmeyeceğini kaydeden Thornberry, ancak bunun diplomatik dengeleri değiştirmeye yardımcı olabileceğini sözlerine ekledi.
“Karşılıklı barışın tek yolu, İsrail’in bir barış devleti olmasıdır”
Thornberry, çok taraflı bir diplomatik girişim oluşturulabileceğini ve bunun da ABD Başkanı Donald Trump’a sunulabileceğini savundu.
İşçi Partili Thornberry, sürecin Trump’a intikal ettirilebileceğine işaret ederek, “Ve Trump’a dönüp şöyle demeliyiz: Sayın Başkan, sizin gücünüz var. Sizden önce hiçbir başkan Orta Doğu’da barışı sağlayamadı. Biz sizin bunu yapmanızı istiyoruz. Norveçliler kapının arkasında bekliyor, size bir barış ödülü verecekler. Lütfen İsraillilere baskı yapın ve onlara anlatın. Karşılıklı barışın tek yolu, İsrail’in bir barış devleti olmasıdır.” dedi.
Barış için harekete geçmenin tam zamanı olduğunu kaydeden Thornberry, ayrıca Norveç’in geçmiş barış çabalarındaki rolüne işaret ederek bu ülkeden de destek beklediklerini dile getirdi.
“O zaman İsrail komşularıyla barış içinde yaşayabilecek”
Thornberry, mevcut İsrail hükümetinin eylemlerinin çatışmayı derinleştirdiğini ve güvenliği de zedelediğine savunarak İsrail’in ancak komşularıyla barış içinde yaşayarak gerçek güvenliğe ulaşabileceğini söyledi.
İsrail’in uluslararası baskıya karşı daha iyi bir önerisi varsa bunu paylaşması gerektiğini de aktaran Thornberry, “O zaman İsrail, komşularıyla barış içinde yaşayabilecek. Ve İsrail’in konumu, bölgeye iradesini dayatmak değil, çok daha güvenli bir konumda olacak. İlerleyebilmemizin tek yolu budur.” diye konuştu.
Yeni bir barış girişimini desteklemek için daha geniş bir uluslararası koalisyon çağrısında bulunan Thornberry, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye, Suudi Arabistan, Mısır ve Ürdün gibi bölgedeki büyük aktörleri bu sürece dahil etmemiz gerekiyor. Hepimiz Orta Doğu’da barışın neye benzediğini biliyoruz. Hepimiz iki devletli çözümün neye benzediğini biliyoruz. On yıllardır bunu konuşuyoruz.”
Muhabir: Nuri Aydın,Aysu Biçer
