İSTANBUL (AA) – Dünya genelinde enflasyon ve resesyon ikilemi sürerken, ABD’nin bazı ülkelerle yürüttüğü ticaret görüşmelerine rağmen, başlıca ticaret ortaklarına uygulanan gümrük tarifelerinin olası etkilerine ilişkin belirsizlikler piyasalarda fiyatlamaları zorlaştırıyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, tarife mektuplarında belirtilen gümrük vergisi oranlarının 1 Ağustos’tan itibaren uygulanacağını ve bu sürenin uzatılmayacağına işaret etmesi risk algısının yükselmesine neden olurken, bakır ithalatına da yüzde 50 tarife getireceklerini açıklaması mevcut risklerin derinleşmesine yol açtı. Ayrıca Trump, çiplere yönelik tarifeleri de yakında açıklayacağını kaydetti.
Açıklama sonrası bakırın libresi uluslararası piyasalarda 5,81 dolarla rekor kırdı. Bu seviyelerde tutunamayan bakırın libre fiyatı, şu dakikalarda 5,60 dolarda dengelendi.
Analistler, bakır madeninin ara malı olarak bir çok üründe kullanıldığına dikkati çekerek, dünya genelinde henüz tamamlanmamış enflasyonla mücadelenin bakır fiyatlarındaki artıştan olumsuz etkilenebileceğini bildirdi.
Öte yandan BRICS üyelerinin yüzde 10 ek gümrük vergisi ödeyeceğini de bildiren Trump, bu ülkelere yönelik tarifelerin yakında duyurulacağını söyledi. Trump, BRICS’in “Doları yok etmeye çalıştığını” öne sürerek, bunun olmasına izin vermeyeceğini vurguladı.
Trump, Fed Başkanı Powell’a faiz indirimi markajına devam etti
Bu gelişmelerin paralelinde, ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) bugün yayımlayacağı toplantı tutanakları yatırımcıların odağına yerleşirken, söz konusu tutanaklarda Bankanın gelecek dönemde atacağı adımlara ilişkin ipucu aranacak.
Veri bazlı hareket edeceğini ilan eden Fed’in para politikalarında önemli ağırlığı bulunan iş gücü piyasası geçen hafta açıklanan verilerle gücünü koruduğunu gösterdi. Bu gelişmeyle Bankanın bu ay faiz indirimine gitme ihtimali neredeyse ortadan kalkarken, yıl sonuna kadar 50 baz puan faiz indirimine gidebileceği fiyatlanıyor.
Öte yandan, ABD Başkanı Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik eleştirilerini sürdürdü. Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Trump, yapılan bir çalışmanın tarifelerin enflasyon üzerinde etkisinin olmadığını ve ithalat fiyatlarının düştüğünü gösterdiğini belirterek “Faiz oranlarını düşür Jerome, şimdi tam zamanı.” ifadesini kullandı.
Makroekonomik veri tarafında, ABD’de tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi, haziranda 0,2 puan azalarak yüzde 3 oldu. Kısa ve orta vadeli enflasyona ilişkin ifade edilen belirsizlikler azaldı, uzun vadeli enflasyona ilişkin ifade edilen belirsizlikler değişmedi.
Ülkede tüketici kredileri mayısta 5,1 milyar dolarla beklentilerin altında artış kaydetti.
ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif başladı
Bu gelişmelerin etkisiyle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi dün yüzde 4,41’e yükselerek üst üste 6’ncı işlem gününde artış kaydetti. ABD 10 yıllık tahvil faizi bugün de yüzde 4,42 seviyesinde bulunuyor. Dolar endeksi de son 5 işlem gününde güçlenmesini sürdürürken, şu sıralarda yüzde 0,1 artışla 97,7 seviyesinde.
Güçlenen dolar ve yükselen tahvil faiziyle alternatif maliyeti artan altının ons fiyatında ise düşüş eğilimi 3. işlem gününe taşınırken, şu sıralarda önceki kapanışının yüzde 0,2 altında 3 bin 296 dolardan alıcı buluyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise yatay seyirle 69,6 dolardan işlem görüyor.
New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,07 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,37 gerilerken, Nasdaq endeksi yatay seyretti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.
Avrupa borsaları pozitif seyretti
Avrupa borsalarında dün pozitif seyrederken, ABD ile tarifeler konusunda anlaşma yapılabileceğine ilişkin beklentiler yükseldi.
Öte yandan Trump dün yaptığı açıklamada Avrupa Birliğine (AB) tarife mektubu göndermelerine muhtemelen iki gün kaldığını belirterek, mektupların da bir ticaret anlaşması olduğunu ifade etti.
AB Komisyonu sözcülerinden Olof Gill, anlaşma için çalışmaya devam ettiklerini vurgulayarak, “Bu anlamda AB ile ABD arasındaki siyasi ve teknik düzeyde temaslar sürüyor.” ifadesini kullanmıştı. Görüşmelerin iyi ilerlediğine işaret eden Gill, ABD ile görüşmelerde son durumu üye ülkelerle de paylaştıklarını ve AB’nin hedefinin 9 Temmuz’a kadar bir anlaşma yapmak olduğunu dile getirmişti.
Diğer yandan AB üyesi ülkeler, Bulgaristan’ın 1 Ocak 2026’da avro para birimine geçişini onayladı.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,54, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,55, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,67 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,56 yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne de pozitif başladı.
Asya borsaları Hong Kong hariç pozitif seyrediyor
Asya tarafında Hong Kong hariç alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, Çin’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda yıllık bazda yüzde 0,1 artarak, düşüş beklentilerinin tersinde gerçekleşti. Ülkede, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) aynı dönemde yüzde 3,6 geriledi.
Ülkede TÜFE’nin beklentilerin aksine yükselmesine karşın, ÜFE’nin öngörülerin üzerinde azalması deflasyonist baskıları arttırıken, açıklanan verilerin ardından Çin yönetiminin ekonomiyi desteklemek adına daha fazla teşvik sağlayabileceğine ilişkin tahminlerin öne çıkması Çin’de piyasalarda risk iştahı artırdı.
Ayrıca bölgede Trump’ın bakır ve ilaç ithalatına yönelik yeni ticaret tarifelerine yönelik haber akışları da takip ediliyor.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 yükseldi. Hong Kong’da Hang Seng endeksi ise yüzde 0,8 değer kaybetti.
VİOP’ta endeks kontratı akşam seansında yükseldi
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,08 değer kaybederek 9.998,20 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 0,15 üzerinde 11.781,00 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 yükselişle 40,0450’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 40,0460’tan işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde veri gündeminin sakin olacağını, yurt dışında ise FOMC toplantı tutanakları, mortgage başvuruları ve toptan eşya stoklarının takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.900 ve 9.800 seviyelerinin destek, 10.100 ve 10.200 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 Japonya, haziran ayı yıllık makine siparişleri
14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
17.00 ABD, mayıs ayı toptan eşya stokları
21.00 ABD, FOMC toplantı tutanakları
Muhabir: Ali Canberk Özbuğutu
