PORT SUDAN (AA) – Afrika kıtasının bazı ülkelerinde yaşanan silahlı çatışmalar, yoksulluk, siyasi istikrarsızlık ve iklim değişikliği gibi etkenler nedeniyle çoğunluğunu 18-35 yaşın oluşturduğu kişilerin ülkelerini terk etmek zorunda kalması, kıtada eğitimli insan kaynağı ile üretken iş gücünün azalmasına neden oluyor.
Birleşmiş Milletler (BM) kararıyla her yıl 30 Temmuz “İnsan Ticaretiyle Mücadele Günü” olarak belirlendi.
İnsan Ticaretiyle Mücadele Günü, Afrika kıtasında her geçen yıl daha da derinleşen göç ve insan kaçakçılığı krizini gündeme taşıyor.
AA muhabiri, 30 Temmuz İnsan Ticaretiyle Mücadele Günü münasebetiyle insan ticaretinin Afrika kıtası üzerindeki etkisini ele aldı.
Kıtanın bazı ülkelerinde yaşanan silahlı çatışmalar, yoksulluk, siyasi istikrarsızlık ve iklim değişikliği gibi etkenler, milyonlarca Afrikalıyı ölümle yaşam arasındaki rotalara mecbur bırakıyor.
“Korkunç bir suç ve ciddi bir insan hakları ihlali”
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İnsan Ticaretiyle Mücadele Günü nedeniyle yayımladığı mesajda, “İnsan ticareti, korkunç bir suç ve ciddi bir insan hakları ihlalidir. Bu suç, en hızlı büyüyen organize suç türlerinden biridir. Bu, acımasız ağlar tarafından yürütülmekte ve savunmasızlık üzerinden kazanç elde edilmektedir.” ifadelerini kullandı.
Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ve BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) verilerine göre, Sahra Altı Afrika’dan Kuzey Afrika’ya ve oradan Avrupa’ya ulaşmaya çalışan binlerce kişi, insan tacirlerinin ağına düşüyor.
Güzergah boyunca yaşanan kötü muamele, zorla çalıştırma, cinsel istismar, fidye için alıkoyma ve ölüm riski, göçmenlerin karşı karşıya kaldığı temel tehditler arasında yer alıyor.
Mağdurların önemli kısmı kadınlar ve çocuklar
Afrika genelinde insan ticareti mağdurlarının önemli bir kısmını kadınlar ve çocuklar oluşturuyor.
BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafından yayımlanan son raporlarda, savaş bölgelerinden kaçan çocukların silahlı gruplar tarafından savaşmaya, kadınların ise fuhuş yapmaya zorlandığı vurgulanıyor.
Özellikle Sahel, Doğu Afrika ve Büyük Göller bölgesinde kaçakçılık şebekeleri, devlet otoritesinin zayıf olduğu alanlarda faaliyetlerini sürdürüyor.
Kıta üzerinde önemli göç geçiş noktaları olan Sudan, Libya ve Nijer, insan kaçakçılığı şebekeleri için adeta merkez haline gelmiş durumda.
Sudan’daki çatışmaların etkisi
Sudan’daki çatışmalar nedeniyle ülkede yaklaşık 10 milyon kişi yerinden olurken, milyonlarca kişi Mısır, Çad ve Güney Sudan gibi komşu ülkelere kaçmak zorunda kaldı.
Bu süreçte birçok sivilin kaçakçılara para ödeyerek sınır dışına çıkmaya çalıştığı ancak birçoğunun yolculuk sırasında hayatını kaybettiği ya da esaret altına alındığı biliniyor.
Doğal afetler de insanları göçe zorluyor
BM Çevre Programı’na (UNEP) göre, kuraklık, çölleşme ve sel gibi iklim krizine bağlı afetler de kıtadaki zorunlu göçü tetikliyor.
Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan milyonlarca Afrikalı, kuruyan topraklar ve azalan su kaynakları nedeniyle yerleşim yerlerini terk ederek daha yaşanabilir bölgelere göç ediyor.
Her ne kadar BM ve Afrika Birliği gibi uluslararası kuruluşlar insan ticaretiyle mücadele kapsamında çeşitli eylem planları ve anlaşmalar ortaya koysa da sahadaki uygulamalarda ciddi eksiklikler bulunuyor.
Sınır denetimlerinin zayıf olması, yargı süreçlerinin yavaş işlemesi ve güvenlik zaafları, insan kaçakçılarının faaliyetlerini sürdürmesini kolaylaştırıyor.
Göçün temel sebeplerine odaklanılmalı
Uzmanlara göre, insan ticaretinin engellenmesi için sadece güvenlik önlemleri değil, aynı zamanda göçün temel nedenlerine odaklanılması gerekiyor.
Eğitim, istihdam, barınma ve sağlık hizmetlerine erişimin artırılması, topluluklar içinde farkındalık çalışmaları yapılması ve göç rotalarında güvenli alternatif yolların oluşturulması, çözümün önemli adımlarından biri olarak görülüyor.
Afrika’dan yapılan bu yoğun düzensiz göç, sadece göçmenleri değil, geride kalan ülkeleri de derinden etkiliyor.
Uzmanlara göre, göç edenlerin büyük bir kısmı 18-35 yaş nüfusu oluşturuyor.
Bu durum, kıtada eğitimli insan kaynağı ile üretken iş gücünün azalmasına ve uzun vadede demografik dengesizliğe yol açıyor.
Afrika Birliği’nin 2024 Göç Raporu’nda, “Afrika’nın genç beyin gücünü kaybetmesi, kıtanın kalkınma hedeflerini doğrudan tehdit ediyor.” ifadeleri kullanıldı.
Ekonomik krizle boğuşan ülkeler, göç nedeniyle sağlık, eğitim ve teknoloji gibi kilit alanlarda uzman açığı yaşıyor.
Muhabir: Ahmed Satti
