ABUJA (AA) – ABD Başkanı Donald Trump’ın, Nijerya hükümetini “Hristiyanların öldürülmesine göz yummakla” suçlayıp ülkeye askeri müdahale tehdidinde bulunmasına tepkiler sürüyor.
- Trump, Nijerya’ya karşı askeri “birçok planı” olduğunu söyledi
- Trump’ın “Hristiyan katliamı” çıkışı Nijerya’da tepkiyle karşılandı
- ABD ordusunun, Trump’ın talimatı sonrası Nijerya’ya müdahale planları hazırladığı iddia edildi
- Afrika Birliği, ABD’nin Nijerya’ya yönelik son açıklamalarından endişeli
Trump, 1 Kasım’da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Nijerya’ya yönelik yardımların derhal kesileceğini ve ülkeye karşı silahlı güç kullanabileceğini belirtti.
Donald Trump, ayrıca “Savaş Bakanlığımıza olası bir eyleme hazırlıklı olması talimatını veriyorum.” açıklamasında bulundu.
Açıklama, Nijerya’da hem kamuoyunda hem de akademik çevrelerde “sorumsuz” ve “tehlikeli” olarak değerlendirildi.
Abuja Üniversitesi Siyaset Sosyolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abubakar Umar Kari, Trump’ın açıklamalarına ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulundu.
Kari, Trump’ın ifadelerinin Nijerya’daki durumu çarpıttığını ifade etti.
Nijerya’da yaşanan güvenlik sorunlarının din veya etnik kimlik gözetmeksizin toplumun tüm kesimlerini etkilediğini belirten Kari, “Trump’ın iddia ettiği gibi hükümetin Hristiyanlara karşı bir tutumu yok. Ülkede hem Hristiyanlar hem Müslümanlar saldırıların mağduru.” dedi.
Kari, Nijerya’da yaşanan şiddetin devlet eliyle koordine edilmediğini vurgulayarak, bunun “soykırım” olarak tanımlanamayacağını ifade etti.
“Görünürde insani nedenler öne sürülse de asıl hedef genellikle doğal kaynaklardı”
“Uluslararası hukuk açısından soykırımın tanımı bellidir. Devletin sistematik bir şekilde belirli bir gruba karşı harekete geçmesi gerekir. Nijerya’da böyle bir durum yok.” değerlendirmesinde bulunan Kari, Trump’ın açıklamalarını “ABD iç siyasetine yönelik manevra” olarak nitelendirdi.
Kari, “Bu tür söylemler, Trump’ın ABD’deki bazı dini grupların desteğini kazanma çabasının parçası. Trump, kendisini Hristiyanların savunucusu gibi göstermeye çalışıyor ancak bu, tamamen politik bir gösteri.” diye konuştu.
Kari, Trump’ın Nijerya’yı hedef almasının ekonomik yönünün de olabileceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“ABD, geçmişte Libya, Irak ve Suriye gibi ülkelerde benzer gerekçelerle müdahalede bulundu. Görünürde insani nedenler öne sürülse de asıl hedef genellikle doğal kaynaklardı. Nijerya, zengin yer altı kaynaklarına sahip bir ülke ve bu tür açıklamaların arkasında bu hesaplar olabilir.”
“Olası askeri eylem, ilişkileri kalıcı biçimde zedeler”
Trump’ın tehditlerinin hayata geçmesi halinde bunun yalnızca Nijerya-ABD ilişkilerini değil Amerika’nın Afrika’daki imajını da olumsuz etkileyeceğini söyledi.
Olası askeri eylemin ilişkileri kalıcı biçimde zedeleyeceğini belirten Kari, “Trump, gerçekten bu yönde bir adım atarsa bu, yalnızca hükümetler arasında değil halklar arasında da düşmanlık yaratır. Nijeryalılar, bunu ABD’ye karşı bir saldırı olarak görür. Ayrıca Çin, Güney Afrika, Afrika Birliği ve ECOWAS gibi aktörler de Nijerya’nın yanında durur.” değerlendirmesinde bulundu.
Kari, Trump’ın açıklamalarının Nijerya hükümeti üzerinde baskı kurmayı amaçladığını ancak bunun ters etki yaratabileceğini ifade etti.
“Terörizmi yeneceğiz, diplomasi sürecek”
Nijerya Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu, 6 Kasım’da düzenlenen Federal Yürütme Konseyi toplantısı öncesinde yaptığı açıklamada, ülkenin güvenlik sorunlarını çözmekte kararlı olduğunu söyledi.
Tinubu, “Her türlü zorluğa rağmen terörizmi yeneceğiz. Dost ülkelerle ilişkilerimiz devam edecek, ulusal birliğimizi koruyacağız.” ifadelerini kullandı.
Nijerya’nın uluslararası ortaklarla diyalog içinde olduğunu belirten Tinubu, “Diplomasi ve iş birliğiyle sorunları aşacağız. Nijerya, barıştan yana bir ülkedir.” dedi.
Muhabir: Adam Abu-bashal
