ANTALYA (AA) – UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan ve geçmişi milattan önce 4. yüzyıla uzanan antik kentte, Kültür ve Turizm Bakanlığının Geleceğe Miras Projesi kapsamında ilk defa bu yıl kazı çalışması gerçekleştiriliyor.
Kartal yuvasını andıran konumuyla zorlu bir coğrafyada yer alan Termessos’taki kazılar, Antalya Bilim Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Koçak başkanlığında yapılıyor.
Çalışmalar, kentin çoğunluğu lahit şeklindeki 3 bin mezar ve 900’ü aşkın yazıtın bulunduğu nekropol (antik dönemde mezarların bulunduğu alan) alanında yoğunlaşıyor.
Ekipler, yaklaşık 14’er metre yüksekliğindeki iki anıt mezarı yüzlerce yıl sonra yeniden ayağa kaldırmak için çalışma yürütüyor.
Tespit edilen orijinal taşlarının dayanıklılık analizleri yapan uzmanlar, 3 boyutlu olarak tek tek işlenerek bilgisayar ortamında anıt mezarın modelini ortaya çıkardı.
Taşlar, çalışmaların tamamlanmasının ardından anıt mezarların bulunduğu podyumları üzerine yerleştirilecek.
“Çok fazla kabartma ile süslenmiş bir mezar yapısı olacak”
Kazı Başkanı Koçak, AA muhabirine, nekropolün Akdeniz’in en büyüklerinden olduğunu söyledi.
Antik kentteki taş döşemeli yolun sağında ve solunda 3 bini aşkın mezar yapısı ile bu mezarlara ait 900 yazıt bulunduğu bilgisini veren Koçak, şöyle konuştu:
“Kazı çalışmalarımızı bu alanda yoğunlaştırdık. Özellikle 2 anıt mezar üzerinde çalışıyoruz. Bir tanesine ‘dans eden kadınlar’ mezarı diyoruz. Mezar odasının giriş kapısının iki tarafında insan boyutunda dans eden kadın kabartması var. Kadınlardan bir tanesinin başını yıkıklar arasında bulduk ve müzeye gönderdik. Ayağa kalktığında 14 metre yüksekliğinde olacak. Çok fazla kabartma ile süslenmiş bir mezar yapısı olacak. Kadın kabartmasının yanı sıra tiyatro maskeleri, eroslar, nikeler, aslan kabartma ve bezeleri ile süslü bir yapı.”
Anıt mezarlar orijinal taşlarıyla ayağa kaldırılacak
Diğer anıt mezar yapısının da yazıtının bulunduğunu ve bir kadına ait olduğunu aktaran Koçak, kadının mezarı kendisi ve eşi için yaptırdığını kaydetti.
Koçak, “Anıt mezar büyük bir podyuma sahip. Podyumun 4 tarafında da kalkan, mızrak, kılıç, zırh ve baltalar gibi silah kabartmaları görünüyor. Bu silahların bir kısmı kendi dönemlerinde kullanılan bir kısmı da efsanevi düşmanlara ait silahlar. Bunların en önemlisi de amazon kadın savaşçılarına ait kalkan, balta kabartmaları.” dedi.
Anıt mezarların projesinin hazırlandığı ve bilgisayar ortamında ayağa kalktığını dile getiren Koçak, “Anıt mezarlar ayağa kalktığında Termessos’un simge yapıları arasında olacaktır. Termessos’ta Hristiyanlık izleri az olduğu için kentin orijinal taşları olduğu gibi duruyor. Çünkü Hristiyanlık döneminde antik taşlar kilise yapılarında falan kullanılıyordu. Burada bu gerçekleşmemiş. Anıt mezarların yapı elemanlarının hepsi orijinal haliyle elimizde.” ifadelerini kullandı.
Güllük Dağı’nın eteklerine kurulan ve sarp bir bölgede yer aldığı için antik çağdan sonra yağmaya uğramadığı değerlendirilen Termesos’u, Büyük İskender’in milattan önce 333’te kuşattığı ancak güçlü savunması nedeniyle kenti alamadığı tarihi kaynaklarda yer alıyor.
Muhabir: Süleyman Elcin
