İSTANBUL (AA) – Hisart Canlı Tarih Müzesi kurucusu ve Çuhadaroğlu Metal Sanayi ve Pazarlama AŞ Yönetim Kurulu Başkan Vekili Nejat Çuhadaroğlu tarafından 2014’te kurulan Hisart Canlı Tarih Müzesi, koleksiyona katılan yeni eserlerle İstanbul’da ziyaretçileri ağırlıyor.
Doğu Roma (Bizans), Selçuklu, Osmanlı Devleti, 1. Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı ve 2. Dünya Savaşı temellerinde eserlerin derlendiği müze, pek çok belgelenmiş tarihi ve nadir esere de ev sahipliği yapıyor.
Müzenin kurulma sürecine ilişkin AA muhabirine açıklamada bulunan Çuhadaroğlu, klasik müzecilik anlayışını değil, tarihi dioramalar ve manken canlandırmalarının bir arada sergilenmesini temel aldıklarını dile getirdi.
Çuhadaroğlu, seneler önce diorama sanatına ilgisi ve devamında gelişen koleksiyonerlik özelliğiyle müzenin ortaya çıktığını aktardı.
“Kendi tarihimizle övünüyor ama onu yeteri kadar bilmiyoruz”
Tarihi eserleri ve olayları sergileme, kurgulama açısından dünyada tek olduklarının altını çizen Çuhadaroğlu, müzedeki eserlerin toplanmasının bir ömür gerektirdiğini dile getirerek, “Çocukluktan başladım. Önce resimler, sonra maketler. Burada benim çocukken çizdiğim resimleri, karikatürleri de görebilirsiniz. Diorama sanatının belki de Türkiye’deki ilk temsilcilerinden biriydim.” dedi.
Nejat Çuhadaroğlu, müze bünyesinde orijinal tarihi eserlerin yanı sıra 500’den fazla mankenin bulunduğunu dile getirdi.
Pek çok dış sergi de düzenlediklerini kaydeden Çuhadaroğlu, Türkiye içinde 20 sergi açtıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, Atatürk Kültür Merkezi, Atlas Sineması, Haliç Kongre Merkezi ve daha pek çok İstanbul içinde ve dışında sergiler yaptık. 2025 Türkiye Kültür Yolu Festivali kapsamında da sergilerimiz yer aldı. Samsun ve Trabzon’da Atatürk’ün orijinal üniformasının da yer aldığı ‘Milli Mücadele’ sergisi, Erzurum’da ‘Kadın Kahramanlar’ sergisi ve Gaziantep’te ‘Diriliş’ten Kurtuluş’a Çanakkale ve İstiklal Harbi’ sergisini açtık. Bugüne kadar 20 sergiyi müze koleksiyonlarından derlenen eserlerle düzenledik. Dört sergiye eser desteği verdik. Bir de sempozyum düzenledik müzemiz bünyesinde.”
Çuhadaroğlu, Türkiye’nin tarihinin çok iyi bilinmesi gerektiğine işaret ederek, “Kendi tarihimizle övünüyor ama onu yeteri kadar bilmiyoruz. Türkiye dünyanın merkezidir, hem kültürel hem tarihsel hem politik, jeopolitik, stratejik anlamda aklınıza ne gelirse. Dünyaya bedel bir tarihimiz var. Bu müze de bunun bir kanıtıdır.” diye konuştu.
“Fikir yürütmek ve eleştirmek kolay”
Hisart Canlı Tarih Müzesi Müdürü Ömer Çalşimşek de müzenin “unutulan tarihi hatırlatmak” amacıyla kurulduğunu vurguladı. Müzenin gönüllülük esasıyla ayakta durduğuna dikkati çeken Çalşimşek, “Müze açıldığı günden beri maddi anlamda zarar ediyor. Fakat burada vizyonumuz tamamen milletimize, ülkemize hizmet etmek.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’de özellikle gençlerin ve çocukların müzeyi ziyaret etmesinin çok önemli olduğunun altını çizen Çalşimşek, şu bilgileri verdi:
“Bundan 100 sene öncesi hakkında fikir yürütmek ve eleştirmek kolay. Fakat yokluğun ne demek olduğunu görmeden anlamak gerçekten zor. Özellikle de Kurtuluş Savaşı dönemi ile ilgili sergilenen eserleri gören ziyaretçilerimizin pek çoğu ‘Bunu mu kullanıyorlarmış?’ diye soruyor. O zamanları anlayabilmeleri için, o zaman yaşayanların ne hissettiğini, hangi zorluklarla baş ettiğini, eksiklerin ne olduğunu, malzeme, alet edevat, ekipman yokluğunun ne tür buluşlara yol açtığını görmeleri gerek. Malum, Kurtuluş Savaşı döneminde de sadece düşmanla değil, yokluklarla da savaşmışız.”
“Tarihi geçmişimiz neredeyse tamamen unutulmuş durumda”
Yakın dönem tarihi olaylarının dioramaları tasarlanırken mevcut fotoğrafların temele alındığına dikkati çeken Çalşimşek, böylelikle gerçekliğe en yakın halin ortaya çıktığını söyledi.
Çalşimşek, fotoğrafın ya da görselin bugüne ulaşamadığı daha erken dönemlerin dioraması tasarlanırken ise tarihi belgeler ve eserlerden elde edilen bilgiler sayesinde kurguların devreye girdiğini ifade etti.
Çocukların ve gençlerin kurgulanan dioramalara daha çok ilgi duyduğunu dile getiren Çalşimşek, şunları söyledi:
“Mesele İstanbul’un fethiyle ilgili fetih sonrası dönemlerde yapılan birkaç yağlı boya tablo dışında herhangi bir fotoğraf, görsel yok. Ama surları, savaşan askerleri veya şahi toplarını kafamızda canlandırabiliyoruz. Ya da Ankara Savaşı’nın dioraması. Timur’un filleri askerlerle savaşırsa ancak böyle olur diye düşünerek bir tasarım yapılıyor. Erken dönem dioramaları gençlerin daha çok ilgisini çekiyor. Onlar için daha akılda kalıcı oluyor. Çünkü 2. Dünya Savaşı’na ait yüzlerce film veya fotoğraf gördüler ama Timur’un fillerini görmediler.”
Ömer Çalşimşek, müzenin eser toplama ve diorama üretme süreçlerinin hız kesmeden devam ettiğini sözlerine ekleyerek, “Günümüz toplumu her şeyi hızlıca tüketiyor ve unutuyor. Tarihi geçmişimiz neredeyse tamamen unutulmuş durumda. Bu sebeple, kültürel değerlerimizin de hatırlatılması adına müzelerin varlığı gerçekten çok önemli.” değerlendirmesinde bulundu.
Hisart Canlı Tarih Müzesi, 2026 yılı itibarıyla yeni projelerini hayata geçirmeye hazırlanıyor. Müzenin yeni dönem hedefleri arasında uluslararası projeler de yer alıyor.
Kültürel diplomasi açısından önemli bir adım olarak 2026’da Orta Doğu, Türk Cumhuriyetleri ve Avrupa’yı kapsayan gezici bir sergi ve turne projesi hazırlanıyor. Proje kapsamında ABD’de iki sergi açılması planlanıyor.
Muhabir: Asya Setinay Karagül
