MURMANSK (AA) – Kuzey Kutup Dairesi’nin ötesinde, Barents Denizi’ne açılan kayalık kıyılarda kurulu Teriberka köyü, tundra ikliminin belirlediği sert yaşam koşulları, rüzgarla şekillenen Arktik peyzajı, taş yumurtalar sahili ve terk edilmiş gemi batıklarıyla Rusya’nın en uç noktalarından birinde insan ve doğanın iç içe var olma mücadelesini yansıtıyor.
Kuzey Kutup Dairesi’nin yaklaşık 120 kilometre kuzeyinde bulunan Teriberka, idari olarak Murmansk bölgesine bağlı küçük bir kıyı yerleşimi konumunda bulunuyor.
Balıkçılıkla şekillenen köy yaşamı, Sovyetler Birliği döneminde canlanan sanayi faaliyetlerinin ardından nüfus kaybı yaşasa da son yıllarda Arktik, coğrafyayı yakından görmek isteyen ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.
Teriberka’ya ulaşımın sağlandığı Murmansk, Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyinde yer alan en büyük şehir olarak biliniyor. Yaklaşık 300 bin nüfusa sahip kent, Barents Denizi’ne açılan stratejik konumu ve yıl boyunca donmayan limanıyla Rusya’nın Arktik bölgesindeki önemli merkezleri arasında yer alıyor.
Murmansk, Arktik’te yürütülen bilimsel, lojistik ve askeri faaliyetlerin merkezi olmasının yanı sıra Teriberka gibi küçük yerleşimlerin dış dünyayla bağlantısını sağlayan ana geçiş noktası olma özelliğini taşıyor.
Tundra iklimi yaşamı belirliyor
Tundra iklimi hakim olan Teriberka’da kış aylarında hava sıcaklıkları uzun süre eksi derecelerde seyrederken, yaz mevsimi kısa ve serin geçiyor. Yıl boyunca etkili olan kuvvetli rüzgarlar, hissedilen sıcaklığı daha da düşürerek yaşam koşullarını zorlaştırıyor.
Barents Denizi’nden gelen nemli hava kütleleri ani hava değişimlerine neden olurken, sert rüzgarlar özellikle kıyı şeridinde belirgin şekilde hissediliyor. Bu iklim koşulları yerleşim düzeni ve günlük yaşam üzerinde doğrudan etkili oluyor.
Bölgede yer alan rüzgar türbinleri, Teriberka ve çevresinin güçlü rüzgar potansiyelini ortaya koyuyor. Açık tundra alanlarına kurulan bu yapılar, Arktik coğrafyada yenilenebilir enerjiye yönelik girişimlerin bir göstergesi olarak dikkati çekiyor.
Gemi batıkları geçmişi hatırlatıyor
Teriberka’nın en dikkat çekici noktalarından biri olan ve halk arasında “Dragon Egg Beach (Taş Yumurtalar Sahili)” olarak bilinen kıyı şeridi, yuvarlak ve pürüzsüz taşlarıyla öne çıkıyor.
Binlerce yıl süren dalga hareketleri ve doğal aşınma sonucu oluşan bu taşlar, sert Arktik coğrafyada doğanın zamanla şekillendirdiği özgün bir manzara sunuyor.
Teriberka kıyılarında yer alan eski gemi batıkları, köyün geçmişteki balıkçılık ve denizcilik faaliyetlerine dair izler taşıyor. Zamanla terk edilen ve kısmen denize gömülen bu batıklar, Arktik’te insan faaliyetlerinin doğa karşısındaki kırılganlığını gözler önüne seriyor.
Köydeki eski ahşap evler, Teriberka’nın sade ve zamana dirençli mimari dokusunu yansıtıyor.
Otobüs durakları ve bazı kamusal alanlarda yer alan balina çizimleri ise köyün denizle kurduğu güçlü bağı simgeleyen görsel unsurlar arasında bulunuyor.
Bölge uzak coğrafyalardan gelen ziyaretçiler için özgün bir deneyim sunuyor
Teriberka’yı ziyaret edenlerin önemli bir bölümünü son yıllarda Çinli turistler oluşturuyor. Arktik doğası, tundra manzarası ve kuzey ışıklarıyla özdeşleşen bölge, uzak coğrafyalardan gelen ziyaretçiler için özgün bir deneyim sunuyor.
Teriberka ve Murmansk çevresi, kuzey ışıklarının (aurora borealis) gözlemlenebildiği bölgeler arasında yer alsa da bu doğa olayı hava koşulları ve bulutluluk durumuna bağlı olarak her zaman net biçimde izlenemiyor.
Soğuk iklim koşullarına uyumlu husky cinsi köpekler, köy genelinde sıkça görülürken, Arktik yaşamın günlük görüntülerinden biri olarak dikkati çekiyor.
Barents Denizi kıyısındaki Teriberka, sert iklim koşullarına rağmen sürdürülen yaşamın izlerini taşıyarak, tundra coğrafyasında insan ve doğa arasındaki ilişkinin somut örneklerinden biri olmayı sürdürüyor.
Muhabir: Şebnem Coşkun,Şaduman Türkay
