BERLIN (AA) – Scholz ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev görüşmesinin ardından ortak basın toplantısı düzenlendi.
Görüşmede iki ülke arasındaki işbirliğinin nasıl daha derinleştirilebileceğinin ele alındığını belirten Scholz, Azerbaycan ve AB’nin Doğu Ortaklığı çerçevesinde birlikte daha yakın çalışmak istediğini bildirdi.
Scholz, “Azerbaycan, Almanya ve AB için önemi artan bir ortaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Azerbaycan’ın, Almanya ve Avrupa’nın enerji tedarikini çeşitlendirme potansiyeline sahip olduğuna işaret eden Scholz, bu konuda gaz ile petrolünün yanı sıra yenilenebilir enerjiyi de örnek gösterdi.
Görüşmede Rusya-Ukrayna savaşının Azerbaycan ve Güney Kafkasya’ya etkisini de ele aldıklarını dile getiren Scholz, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının uluslararası hukukun ihlali olduğunu kaydetti. Scholz, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in planından vazgeçmesi ve askerlerini Ukrayna’dan geri çekmesi gerektiğini yineledi.
“İhtilafın barışçıl çözüme kavuşturulması için çabaların yoğunlaştırılması önemli”
Rusya’nın açtığı savaşın jeopolitik anlamda da bir dönüm noktası olduğuna dikkati çeken Scholz, bu nedenle Ermenistan ve Azerbaycan arasında uzun süredir devam eden ihtilafın özellikle şimdi barışçıl bir çözüme kavuşturulmasına yönelik çabaların yoğunlaştırılmasının önemini anlattı.
Almanya’nın Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki istikrarsızlıktan endişe duyduğunu, bu durumun uzun vadede sürdürülebilir olmadığını ve gerilimi artırma tehlikesi taşıdığını vurgulayan Scholz, ihtilafın barışçıl çözümünün Ermenistan ve Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü ilkesine dayanması gerektiğini söyledi.
Scholz, bu konuda Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel’in arabuluculuk çabalarını desteklediğini ifade ederek, Cumhurbaşkanı Aliyev’in birçok kez Ermeni mevkidaşıyla görüşmesini memnuniyetle karşıladığını kaydetti.
Toprak bütünlüğü vurgusu
Rusya’nın Ukrayna’nın bazı bölgelerini işgal etme girişimini asla kabul etmeyeceklerini belirten Scholz, “Toprak bütünlüğü ilkesi geçerlidir. Bu, bizim için diğer birçok kararda da belirleyici olan bir şeydir. Donetsk’te, Luhansk’ta, Zaporijya’da ve Herson’da yapılan tüm sahte referandumları kabul etmedik. Burada geçerli olan ve burada açıkça ortaya koyduğumuz ilkeler ve BM Şartı’nın buna izin vermediğine dair tespit her yerde geçerlidir. Bu ilhakı kabul etmeyeceğiz. Bu konuda hareket ettik ve bildiğiniz gibi bu nedenle (BM Şartı’ndan dolayı) uluslararası toplumda da Dağlık Karabağ’ın bağımsızlığının tanınması yoktur.” değerlendirmesinde bulundu.
Scholz, “Sizi doğru mu anladım. Bağımsızlığı tanınmıyorsa size göre Dağlık Karabağ Azerbaycan’a mı aittir?” şeklinde soruya, “Uluslararası toplumla birlikte Almanya da herhangi tanıma beyan etmedi.” yanıtını verdi.
Bir gazetecinin AB ve Almanya’dan Ermenistan’a ihracatın son 2 yılda 3 katına çıktığına ilişkin istatistiklere işaret ederek, Ermenistan’ın AB’nin (Rusya’ya yönelik) yaptırımlarını delip delmediğinin araştırılıp araştırılmadığına ilişkin sorusu üzerine Scholz, çeşitli ülkelerin ihracat ve ithalatına ilişkin sayılarına baktıklarını, bunu tüm dünyada yaptıklarını dile getirdi. Scholz, sayıların yükseldiği yerlerde ise bunun neye bağlı olduğuna baktıklarını ifade etti.
“Hatta bunu yapan ofisler var. Örneğin sizin komşu ülkenizde de somut olarak bu takip ediliyor.” diyen Scholz, herkese, her görüşmede ve her ikili görüşmede, yaptırımları göz önünde bulundurmalarını söylediklerini aktardı.
“Ermenistan bu şansı kaçırmasın”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de barış teklif ettikleri Ermenistan’ın bu şansı kaçırmaması gerektiğini söyledi.
Aliyev özellikle Alman gazetecilere seslenmek istediğini belirterek, “Azerbaycan toprakları 30 yıla yakın Ermeni işgaline maruz kaldı. Bir milyon Azerbaycanlı kendi topraklarından kovuldu. 2 yıl önce sahada Ermenistan’ı mağlup ettik bizim topraklarımızdan çıkmaya mecbur kaldılar. Karabağ’ı Ermenistan toprağı olarak tanıyan Ermenistan barış şansını yitirdi. 44 günlük muharebede biz sükut ettik. Karabağ, Azerbaycan’a aittir. Şimdi barış zamanıdır. Ermenistan’a barış teklif ettik ümit ediyorum ki bu şansı kaçırmasın.” dedi.
Avrupa ile enerji işbirliği konusunda iyi niyet mutabakatı imzaladıklarını dile getiren Aliyev, “Gaz ihracatımızı Avrupa’da artırıyoruz. 8 milyar metreküp olan gaz ihracatı bu yıl 12 milyar metreküpe çıkarmayı hedefliyoruz. Bu bizim tüm ihracatımızın yarısına tekabül edecek.” ifadelerini kullandı.
“Avrupa ile uzun süreli gaz anlaşmaları yapmak istiyoruz”
Azerbaycan’ın gaz konusundaki en büyük pazarının Türkiye olduğunu vurgulayan Aliyev, “Türkiye dışında Gürcistan’a da gaz veriyoruz. Azerbaycan gazı İtalya’ya kadar geliyor. Macaristan’a ilk gaz akışını sağlamak niyetindeyiz. Arnavutluk’a da gaz temini çalışmalarımız var. Çekya, Karadağ, Hırvatistan ve Bosna Hersek var. Avrupa ile uzun süreli gaz anlaşmaları yapmak istiyoruz. Uzun dönem anlaşmalar olduğu müddetçe Azerbaycan gazı Avrupa coğrafyasına dağılabilir.” şeklinde konuştu.
Berlin’de 30’a yakın Almanyalı iş insanıyla görüştüğünü dile getiren Aliyev, bunların Azerbaycan’a yatırım konusunda ilgisini görmekten memnun olduğunu anlattı.
Aliyev, ayrıca Alman iş insanlarını yatırım konularını görüşmek üzere Azerbaycan’a davet etti.
Muhabir: Erbil Başay,Cüneyt Karadağ
