• Hakkımızda
  • Künye
  • Site Haritası
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim
Üç Hilal TV
  • Ana Sayfa
  • Yazarlar
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Spor
  • Magazin
  • Dünya
  • Güncel
  • Sağlık
  • Yerel
No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Yazarlar
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Spor
  • Magazin
  • Dünya
  • Güncel
  • Sağlık
  • Yerel
No Result
View All Result
Üç Hilal TV
No Result
View All Result
Ana Sayfa Kategorisiz

Işık kirliliği hem doğanın hem de insanların biyolojik saatini bozuyor

Üç Hilal TV Üç Hilal TV
2 yıl önce
Kategorisiz
Işık kirliliği hem doğanın hem de insanların biyolojik saatini bozuyor
Facebook'ta PaylaşTwitter'da Paylaş

İSTANBUL (AA) – ABD ve Almanya’dan bilim insanlarının, 2011-2022 yılları arasında yaptığı ve sonuçları bu yılın başında Science dergisinde yayımlanan araştırmasına göre yapay aydınlatma, geceleri gökyüzünün her yıl yüzde 10 daha fazla aydınlık olmasına ve doğal gece görüntüsünün kaybolmasına neden oluyor.

Yapay aydınlatmadaki artış sebebiyle yaşanan ışık kirliliğinin doğa ve insanlar üzerindeki etkileriyle ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ekoloji ve Çevre Biyolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Latif Kurt, bütün canlı türlerinin bir biyolojik saati olduğunu ve buna fotoperiyodik rejim dendiğini belirtti.

Kurt, “Bu fotoperiyodik rejimin, yani aydınlık ve karanlık devrenin süresinin yapay aydınlatmayla değiştirilmesi; ekolojik dengeyi bozan, ekosistemde yaşayan tüm türleri olumsuz etkileyen, strese sokan, üreme davranışlarını gerçekleştirememelerine, hormonal yapılarının bozulmalarına ve bağışıklık sistemlerinin düşmelerine neden olan, en küçük organizmadan insana kadar tüm organizmaları olumsuz etkileyen bir faktördür.” dedi.

Yapay ışığın, ekosistemde yaşayan bütün türlerin hayat döngülerini değiştirdiği için bir kirlilik ajanı olarak kabul edildiğini ve gereksiz kullanıldığında yaşamı sınırlayan bir faktör olduğunu vurgulayan Kurt, ışık kirliliğinin, bazı hayvan türlerinin neslini tehdit edebilecek etkilere neden olabildiğini söyledi.

Kurt, ışık kirliliği denildiği zaman şehir ekosistemlerinin akla geldiğini fakat kırsal bölgelerde kullanılan gereksiz aydınlatmaların, özellikle otoyollardaki aydınlatmaların da yaban hayatını olumsuz etkilediğini aktardı.

“Işık kirliliği, hayvan popülasyonlarında düşüşe neden olabiliyor”

Bütün canlılarda büyüme reaksiyonlarının karanlıkta gerçekleştiğini anlatan Kurt,”Gece vakti bir seraya girseniz çıt diye bir ses duyarsınız. Bu büyümenin sesidir. Bazı hormonlar karanlıkta, karbondioksit yoğunluğunda aktive olur. Yani akşam çiçek olan bir salatalığı sabah meyveye dönüşmüş şekilde görebilirsiniz.” diye konuştu.

Kurt, ışık kirliliğinin hayvan popülasyonlarına etkisi hakkında şu bilgileri paylaştı:

“Göçmen kuşlar yapay ışık kaynakları gördüklerinde bu ışık kaynaklarına yönelerek orada adeta fırdöndü yapıyor ve binalara çarpıyorlar. Bu nedenle çok ciddi kuş ölümleri gerçekleşebiliyor. Bu yapay ışık kaynakları kuşların göç yolunun bozulmasına neden olabiliyor. Böceklerde ritim bozulmasına neden oluyor. Çok çarpıcı bir örnek vermek gerekirse, ateş böcekleri çiftleşme faaliyetleri için 14 metreden ışık saçarlar. Bu gereksiz aydınlatılmış bölgelerde bunların çiftleşme faaliyetlerinin gerçekleşmemesine, diyapoz yani kışlama, çoğalma ve göç hareketlerinde bozulmalara, polimorfizme (çok şekilcilik) neden olduğu biliniyor. Mesela gündelik hayatımızda spor sahalarının kenarında geceleri kurbağalar görürüz. Bu kurbağaların aydınlatılmış bölgelerde çiftleşme faaliyetini gerçekleştiremedikleri, dolayısıyla popülasyonlarında ciddi bir düşüş yaşandığı biliniyor. Çok iyi bildiğimiz örneklerden bir tanesi de caretta carettalar. Kumsalda ilk çıkan yavrular ay ışığına, dolayısıyla güneşe doğru yönelerek hareket ederler. Kumsalın arkasında yapay bir aydınlatma olduğunda yönlerini kaybedip ulaşmaları gereken deniz ekosistemi yerine karaya yönlenebilmekteler. Dolayısıyla bu da onlarda popülasyon kayıplarına neden olabiliyor.”

Canlı yaşamını tehdit eden en önemli unsurun ekolojik dengenin bozulması olduğunu işaret eden Kurt, yapay ışığın hayvanların kış uykusuna yatma ve göç zamanlarını olumsuz yönde etkilediğinin altını çizdi.

Işık kirliliğinin bitki toplulukları üzerindeki etkisinden de bahseden Kurt, “Bildiğimiz gibi bitkiler ışığı kullanarak fotosentez yapıyorlar ama ne zaman yapıyorlar? Fotosentezin büyük bir kısmını gündüz gerçekleştiriyorlar. Gece bitkilerin karbondioksit yoğunluğunda büyüme reaksiyonlarının gerçekleştiği dönemde bu yapay aydınlatmaya maruz kalan bitkilerde boğumlar, anatomik şekil bozuklukları, ozmotik basınçta değişiklikler, klorofil miktarında azalma, respirasyon yani solunum hızında artışlar gözlemleniyor. Solunum hızında artış o türün strese girmesi anlamına geliyor. Erken çiçek açma, dinlenme dönemine girememe gibi birçok olayı etkiliyor.” dedi.

“Dünya nüfusunun yüzde 80’i ışık kirliliğinden olumsuz etkileniyor”

Yol, cadde, park ve bahçe aydınlatmalarının, binaların dış cephe aydınlatmalarının, reklam panolarının ve güvenlik amacıyla kullanılan yapay aydınlatmaların şehirlerdeki ışık kirliliğinin temel kaynağı olduğunu bildiren Kurt, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 80’inin ışık kirliliğinden olumsuz etkilendiğine ve ABD ve Avrupa’da yaşayanların yüzde 99’unun doğal bir gece yaşayamadığına dikkati çekti.

Kurt, şöyle devam etti:

“Gece iyi karartılmamış ışıklı ortamda uyuyan çocuklarda büyüme hormonları aktif olmadığı için sağlıklı bir büyüme gerçekleşemiyor. Bunun yanı sıra melatonin gibi bazı hormonların yeterince salgılanmaması hem bağışıklık sistemini düşürüyor hem de meme kanseri ve prostat gibi birtakım sağlık sorunlarını tetikliyor. Dolayısıyla ışık kirliliği dediğimizde sadece ekosistemdeki türlere etkisinden değil, insan sağlığına da etkileri olan çok geniş bir kirlilikten bahsediyoruz.”

“ABD’de yanlış aydınlatma yüzde 30 enerji israfına neden oluyor”

Doğru aydınlatmayı, “Doğru yeri, ihtiyaç duyulduğu kadar aydınlatmak” şeklinde tanımlayan Kurt, “Harekete duyarlı aydınlatmalar var. Bunlar enerji tasarrufu sağladığı gibi aynı zamanda ışık kirliliğini önlüyor. Özellikle sokak aydınlatmalarında ışığın yönü çok önemli. Yani nereyi aydınlatmak istiyorsanız oraya yönlendirilmeli.” görüşünü paylaştı.

Gereksiz aydınlatmaların enerji israfına neden olduğuna değinen Kurt, “Doğru aydınlatmadığımız için fazlaca enerji kullanıyoruz. Kullandığımız bu enerji boşa giden bir para demek. Bununla ilgili bazı ülkelerde ne kadar enerji israfına neden oluyor diye ciddi çalışmalar yapılmış. Mesela ABD’de özellikle bu aydınlatmaların yüzde 30 enerji kaybına neden olduğu, bunun da ülkeye yıllık 10-15 milyar dolarlık bir maliyeti olduğu tespit edilmiş.” ifadelerini kullandı.

Işık kirliliğini önlemek için mümkün olduğunca harekete duyarlı lambalar, zaman kontrollü aydınlatmalar ve tek renkli (monokromatik) ışık kaynaklarının kullanılması gerektiğini vurgulayan Kurt, armatür tiplerinin yönetmeliklerle belirlenmesi ve aydınlatılacak mekana uygun optimum aydınlatma kriterlerinin oluşturulması önerisinde bulundu.

Muhabir: Biriz Özbakır

Etiketler: AydınlatmaGeceIşık KirliliğiKurtYapay
ADVERTISEMENT
Önceki Haber

Dev platformun Çanakkale Boğazı’ndan geçişi başladı

Sonraki Haber

Beşiktaş maçlarında en çok Ali Şansalan düdük çaldı

İlgili Haberler

Adıyaman’ın Sincik ilçesinin köylerinde depremin verdiği hasar görüntülendi
Kategorisiz

Adıyaman’ın Sincik ilçesinin köylerinde depremin verdiği hasar görüntülendi

24 Mart 2023
Adalet Bakanlığı, deprem bölgesindeki adli personelin yaşadıklarına ilişkin video paylaştı
Kategorisiz

Adalet Bakanlığı, deprem bölgesindeki adli personelin yaşadıklarına ilişkin video paylaştı

24 Mart 2023
Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Önal: Terör örgütlerini akamete uğratmayı sürdüreceğiz
Kategorisiz

Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Önal: Terör örgütlerini akamete uğratmayı sürdüreceğiz

23 Mart 2023
Kağıthane’de çocuklar “tekne orucu” iftarında buluştu
Kategorisiz

Kağıthane’de çocuklar “tekne orucu” iftarında buluştu

23 Mart 2023
Dev platformun Çanakkale Boğazı’ndan geçişi başladı
Kategorisiz

Dev platformun Çanakkale Boğazı’ndan geçişi başladı

23 Mart 2023
Mamak Belediyesinde sokak hayvanları için yeni protokol
Kategorisiz

Mamak Belediyesinde sokak hayvanları için yeni protokol

23 Mart 2023
Sonraki Haber
Beşiktaş maçlarında en çok Ali Şansalan düdük çaldı

Beşiktaş maçlarında en çok Ali Şansalan düdük çaldı

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  • Trend
  • Yorumlar
  • En Son
MEMURİYET TE 5510 MU? 5434 MÜ?

MEMURİYET TE 5510 MU? 5434 MÜ?

11 Şubat 2024
MOBİNG DİYİNCE NE ANLIYORSUNUZ?

MOBİNG DİYİNCE NE ANLIYORSUNUZ?

5 Şubat 2024
14 MART TIP BAYRAMINI OLUMSUZ 14 NEDENDEN DOLAYI KUTLAMIYORUZ.

14 MART TIP BAYRAMINI OLUMSUZ 14 NEDENDEN DOLAYI KUTLAMIYORUZ.

6 Temmuz 2024
Gaziantep Halkı isyan ederek göç ediyor…

Gaziantep Halkı isyan ederek göç ediyor…

20 Şubat 2024
Pek yakında Asya’da yeni bir güç ortaya çıkabilir…

Pek yakında Asya’da yeni bir güç ortaya çıkabilir…

18 Şubat 2024
Yine bir Dolandırıcılık Yine Mala Zarar verme..

Yine bir Dolandırıcılık Yine Mala Zarar verme..

20 Kasım 2024
Bakan Kirişci Şanlıurfa’da

Bakan Kirişci Şanlıurfa’da

Kilis’te çiftçiler gece çadırda gündüz tarlada

Kilis’te çiftçiler gece çadırda gündüz tarlada

Depreme sahurda yakalanan Nurcan Durmaz ailesini enkazda kalmaktan kurtardı

Depreme sahurda yakalanan Nurcan Durmaz ailesini enkazda kalmaktan kurtardı

Eurolegue’in 25. haftasının MVP’si Guduric

Eurolegue’in 25. haftasının MVP’si Guduric

Hastaneye dönüştürülen TCG Bayraktar gemisinde sağlık hizmeti devam ediyor

Hastaneye dönüştürülen TCG Bayraktar gemisinde sağlık hizmeti devam ediyor

Depreme ilişkin provokatif paylaşım yapan 27 kişi tutuklandı

Depreme ilişkin provokatif paylaşım yapan 27 kişi tutuklandı

Bingöl’de 4 büyüklüğünde deprem

Bingöl’de 4 büyüklüğünde deprem

15 Haziran 2025
İsrail ordusu Yemen’deki Husi liderini hedef alan hava saldırısı düzenledi

İsrail ordusu Yemen’deki Husi liderini hedef alan hava saldırısı düzenledi

15 Haziran 2025
İngiltere, Orta Doğu’ya daha fazla savaş uçağı gönderecek

İngiltere, Orta Doğu’ya daha fazla savaş uçağı gönderecek

14 Haziran 2025
Şair ve yazar Mevlana İdris Zengin vefatının üçüncü yılında kabri başında anıldı

Şair ve yazar Mevlana İdris Zengin vefatının üçüncü yılında kabri başında anıldı

14 Haziran 2025
Cumhurbaşkanı Erdoğan, LGS’ye girecek öğrencilere başarı diledi

Cumhurbaşkanı Erdoğan, LGS’ye girecek öğrencilere başarı diledi

14 Haziran 2025
Ankara Kalesi ve Atakule, 186. kuruluş yılı dolayısıyla jandarmanın renkleriyle ışıklandırıldı

Ankara Kalesi ve Atakule, 186. kuruluş yılı dolayısıyla jandarmanın renkleriyle ışıklandırıldı

14 Haziran 2025
Üç Hilal TV

Türkiye'nin en kapsamlı haber sitesi. Son dakika haberleri, en güncel gelişmeler ve özel yazarlar Uchilaltv.com'da

Haber Kategorileri

  • Adana
  • Adem Yaşar
  • Adıyaman
  • Afyon
  • Ağrı
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bilim & Teknoloji
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Çorum
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Dünya
  • Düzce
  • Edirne
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Gümüşhane
  • Güncel
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • İpucu
  • Isparta
  • İstanbul
  • İzmir
  • Jinda Yaşar
  • Kahramanmaraş
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kategorisiz
  • Kayseri
  • Keşfet
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kırşehir
  • Kocaeli
  • Konya
  • Kültür
  • Kültür & Sanat
  • Kütahya
  • Magazin
  • Malatya
  • Manisa
  • Manşet
  • Mardin
  • Mersin
  • Muğla
  • Muş
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Ramazan Suçek
  • Rize
  • Sağlık
  • Sakarya
  • Samsun
  • Şanlıurfa
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Siyaset
  • Şırnak
  • Spor
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yaşam
  • Yazarlar
  • Yerel
  • Yozgat
  • Zonguldak

Son Haberler

Bingöl’de 4 büyüklüğünde deprem

Bingöl’de 4 büyüklüğünde deprem

15 Haziran 2025
İsrail ordusu Yemen’deki Husi liderini hedef alan hava saldırısı düzenledi

İsrail ordusu Yemen’deki Husi liderini hedef alan hava saldırısı düzenledi

15 Haziran 2025
  • Hakkımızda
  • Künye
  • Site Haritası
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim

© 2023 uchilaltv.com - Tüm Hakları Saklıdır.

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Yazarlar
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Spor
  • Kültür & Sanat
  • Dünya
  • Güncel
  • Sağlık
  • Yerel

© 2023 uchilaltv.com - Tüm Hakları Saklıdır.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için Çerez Politikası amaçlarla sınırlı olmak üzere çerez kullanmaktayız.